Ze hoefden nog nooit in actie te komen, maar zijn wel tot in perfectie voorbereid. Zou er ooit met spoed medische hulp nodig zijn in het onderzoekscentrum van ICON? Dan staat er direct een gespecialiseerd team klaar, bestaande uit medewerkers van ICON én het naastgelegen Martini Ziekenhuis. Een bijzondere samenwerking waar beide organisaties veel baat bij hebben.
Bij geneesmiddelenonderzoek is niets belangrijker dan de veiligheid van de deelnemers. Tijdens een onderzoek zijn de artsen en verpleegkundigen van ICON medisch verantwoordelijk voor de mensen die hieraan deelnemen. Hoewel de kans op ernstige complicaties zeer klein is, worden alle medewerkers van ICON intensief getraind op het verrichten van levensreddende handelingen.
Bart van Wijk is senior Medical Research Associate (MRA) en scenariotrainer bij ICON. Hij vertelt hierover: „Veiligheid binnen geneesmiddelenonderzoek is voor ons echt de belangrijkste factor. De veiligheid van deelnemers moet altijd gewaarborgd zijn. Dat vinden wij niet alleen, maar is ook een voorwaarde vanuit onze opdrachtgevers. We worden hierop regelmatig getoetst. Omdat wij samen met het Martini Ziekenhuis een unieke samenwerking hebben gecreëerd, onderscheiden wij ons qua veiligheid echt van andere onderzoekscentra in de wereld. Simpel gezegd: bij ons zit dat meer dan goed.”
Ontstaan gezamenlijk opleidingsprogramma
Wat die unieke samenwerking inhoudt? ICON trainde voorheen haar medewerkers altijd zelf op het verrichten van levensreddende handelingen. Maar de groei van het onderzoeksinstituut leidde tot een zoektocht naar een partner in de regio. Dat werd het aanpalende Martini Ziekenhuis, destijds zelf volop in ontwikkeling op het gebied van training en onderwijs. Mede door de samenwerking met ICON is de Martini Academie, het opleidingscentrum van het Martini Ziekenhuis, nu het enige opleidingsinstituut van een ziekenhuis in Noord-Nederland met een faculty-status van de Nederlandse Reanimatie Raad. Dit houdt in dat ze geavanceerde reanimatiescholing kunnen verzorgen. „Er vielen een aantal dingen heel mooi samen” zegt Annette Koorn, reanimatiecoördinator bij het Martini Ziekenhuis en aanspreekpunt voor de Martini Academie. „ICON moest voldoen aan de eisen van de Nederlandse Reanimatieraad en vroeg of we hierin konden samenwerken. Wij moesten daarvoor eerst tot faculty worden aangewezen, die accreditatie hadden we destijds nog niet. Dat was het moment waarop we dachten ‘ja: deze kans kunnen we niet onbenut laten’.”
Reanimatiecoördinator Jan Hamringa vult aan: „Binnen het Martini wilden we professionaliseren als opleider. De vraag vanuit ICON kwam net op het juiste moment. We hebben toen in gezamenlijkheid gewerkt aan een opleidingsprogramma en daarna ook samen een audit aangevraagd bij de reanimatieraad. Dat heeft geleid tot onze huidige status van officieel opleider.”
Samen in actie bij medische noodsituatie
Medewerkers van ICON behalen hun certificaten bij de Martini Academie. Hierdoor zijn ze bij ICON altijd uitstekend opgeleid en heeft het Martini Ziekenhuis een grote afnemer voor hun opleidingen. Maar het gezamenlijk opleiden leidt tot een veel belangrijker resultaat: medewerkers van ICON en het Martini Ziekenhuis zijn exact hetzelfde geschoold, werken met precies hetzelfde materiaal en zijn goed op elkaar ingespeeld. De samenwerking tussen de twee bedrijven gaat namelijk verder dan alleen gezamenlijk opleiden, ook in de praktijk werken ze samen om de veiligheid van deelnemers aan geneesmiddelenonderzoek te optimaliseren.
„We trainen niet alleen samen, maar ook als er daadwerkelijk sprake zou zijn van een medische noodsituatie bij ICON, komen we gezamenlijk in actie” vertelt Rianne Vrieze, senior MRA bij ICON. „We hebben hier goede afspraken over gemaakt. Als we bij ICON op de knop drukken, gaat bij het reanimatieteam van het Martini Ziekenhuis het alarm af. De deuren van de luchtbrug, die onze gebouwen met elkaar verbindt, worden dan aan beide kanten geopend zodat het reanimatieteam snel bij ons kan zijn. Binnen twee minuten zijn ze aanwezig, dat is ontzettend bijzonder. Wij hebben de reanimatie dan al opgestart, zij ondersteunen ons en kunnen de reanimatie overnemen als dat nodig is. Omdat we werken met precies hetzelfde materiaal hoeven ze niets meer te nemen vanuit het ziekenhuis en kunnen ze meteen bijspringen, heel fijn.”
Scenario’s met Annie in de hoofdrol
Deze bijzondere vorm van samenwerken wordt regelmatig getraind. De teams van ICON en Martini moeten immers perfect op elkaar zijn ingespeeld. De taakverdeling moet helder zijn, iedereen moet weten wat van hem of haar wordt verwacht, protocollen moeten strak worden nageleefd. Om daar zeker van te zijn, houden de teams regelmatig gezamenlijke oefeningen, met Annie in de hoofdrol.
„We ontwikkelen samen een scenario” vertelt Bart van Wijk. „Met Annie, onze reanimatie dummy. Zij is het slachtoffer dat iedere oefening weer iets anders overkomt. Bij de laatste training was ze van de trap naar beneden gevallen waarbij ze verschillende soorten inwendig letsel opliep.” „Dat is typisch een situatie waarbij de teams van ICON en Martini goed moeten samenwerken”, zegt Annette Koorn. „Wij bekijken hoe dat loopt en houden een uitgebreide evaluatie om er leerpunten uit te halen.”
Jan Hamringa: „Het is iedere keer geweldig om te begeleiden. Niemand van de medewerkers van ICON, noch die van het Martini weet wanneer zo’n oefening plaats vindt. Het alarm gaat en dan moeten ze in actie komen. Elke keer zijn er zaken die geweldig gaan en puntjes die aandacht behoeven. Elke keer leren we er weer wat van, steeds wordt de veiligheid beter.’’
Wie neemt het initiatief, wie pakt zijn rol, wie houdt het hoofd koel. In zo’n oefening wordt veel duidelijk. Bart van Wijk: „We willen zo veel mogelijk situaties nabootsen die in theorie in ons onderzoekscentrum zouden kunnen voorvallen. Daarom schrijven we de scenario’s samen met het Martini Ziekenhuis, zodat het reanimatieteam ook gevoel krijgt voor die situaties. Iedereen moet goed voorbereid zijn. Daar gaat het om.”
„Gelukkig is er vaker sprake van een oefening dan van een daadwerkelijke noodsituatie”, lacht Rianne Vrieze. „Het reanimatieteam heeft nog nooit in actie hoeven komen. Maar mócht het nodig zijn, dan zijn we er samen klaar voor.”
www.geneesmiddelenonderzoek.nl
