Links zie je Jelly Miedema – in het midden Helena Spits – rechts Joukje Wille beide bewonersbegeleiders. De foto is gemaakt door Danielle van Dongen.
Bouwen is geen doel, maar een middel om te zorgen dat mensen goed kunnen wonen. Maar het bouwproces is te ingewikkeld gemaakt. De techniek is leidend, de menselijke maat vergeten. “Wij overbruggen die kloof”, zegt Helena Spits. Bouwzorg Fryslân, schakel bij funderingsherstel en 5 miljard jaarlijkse faalkosten.
„Vijf miljard aan faalkosten in de bouw, ieder jaar weer. Concreet zijn dat 20.000 woningen per jaar. Faalkosten gaan vooral over miscommunicatie: waarom lossen we dat niet op? Als de noodzaak om te bouwen zo hoog is, moeten we de bouw echt veel beter zijn best gaan doen. Dat betekent ook mensen nuttige dingen laten doen en technologie als AI inzetten om repeterend werk en berekeningen sneller en beter te laten doen. Dat hebben keihard nodig, maar AI kan niet communiceren: dat moeten mensen doen. De mens is de zwakke schakel als het om faalkosten gaat. Zet in op verbinding. En ja, daar zijn de mensen van Bouwzorg Fryslân gewoon goed in.”
“Ik ging iets doen dat overbodig was”
De vinger op de zere plek leggen. Het is soms pijnlijk, maar dat mag je er nooit van weerhouden om het te doen. Het tekent Helena Spits, oprichter en eigenaar van Bouwzorg Fryslân, experts in bouw- en procesbegeleiding bij sloop- nieuwbouw, verduurzaming en funderingsherstel. „Toen ik zes jaar geleden begon, werd ik uitgelachen omdat ik iets ging doen dat overbodig was. Nu werken we met elf mensen voor steeds meer opdrachtgevers. Wij zijn procesversnellers, omdat we begrijpen dat verbinding tussen mensen de onmisbare schakel is om goed en efficient te kunnen bouwen.”
Ze houdt van de bouw en heeft de ambitie om iedereen goed en plezierig te laten wonen. „Dat is een recht, en dat moeten we koesteren en vooral waarmaken. Aanpakken, doorzetten, groots durven dromen. Als we zoveel woningen nodig hebben, moet je ze wel willen bouwen. Ja, dan moeten we vaker en op meer plekken de hoogte in. Optoppen met één bouwlaag? Waarom niet drie, vier of vijf? Bouwen moet ook sneller en goedkoper en ik vind dat we als bouw te weinig doen wat in ons vermogen ligt. Wees kritischer, kijk wat je wel moet veranderen om ambities te bereiken.”
Als we al decennia weten dat de jaarlijkse faalkosten ondanks toenemende technologie niet afnemen, weet je dat het veel beter moet. Doe het dan ook. Kom me niet aan dat er te weinig mensen zijn: toen er genoeg mensen waren, hadden we hetzelfde probleem. De urgentie het probleem op te lossen, is alleen maar groter geworden. Wij laten iedere dag zien dat begrip en communicatie wezenlijk bijdraagt aan efficiëntere bouwprocessen met meer tevreden mensen.”
Van falen naar funderen
De afgelopen jaren ontwikkelde Bouwzorg Fryslân zich met name in de bouw- en procesbegeleiding van sloop-en nieuwbouwtrajecten in opdracht van woningbouwcorporaties en aannemers, onder meer in het aardbevingsgebied. „Maar constructieve funderingsproblematiek wordt een steeds breder thema, omdat het niet alleen speelt in het aardbevingsgebied, maar ook in veel andere regio’s. Of het gaat om oorzaken als gas of water of bouwkundige factoren, het aantal keren dat funderingsherstel aan de orde is, neemt toe. Met onze ervaringen in bewonersbegeleiding bij funderingsproblemen in het aardbevingsgebied, worden we vaker door overheden gepolst om mee te denken in funderingshersteltrajecten.”
„Het idee dat je huis een keer kan gaan verzakken, speelt geen rol op het moment dat je een huis koopt. Maar op het moment dat het aan de orde is, voelen mensen letterlijk het fundament onder hun leven wegzakken. Ze verliezen de grip, hebben meestal niet de vereiste kennis om te begrijpen wat er technisch gesproken aan de hand is en ze verdwalen in het pragmatische technische oerwoud van bouw- en regelgeving. Nog los van de vraag of jij als woningeigenaar aan de lat staat moet staan voor herstelkosten als er geen aanwijsbare oorzaak is voor het funderingsprobleem. Maar hoe dan ook: de mens hoort centraal te staan, want het gaat simpelweg om het fundament van zijn of haar huis.”
Verpletterende dynamiek
„Daar ligt steeds vaker een rol voor ons, omdat in die verpletterende dynamiek van overheden en betrokken techneuten weinig aandacht en tijd is voor het waarom, de uitleg en het begrip, voor de emotie van de woningeigenaar. Ook in funderingsproblematiek zie je dat we het hele proces vooral technisch aanvliegen en de mens simpelweg vergeten. Dat biedt ruimte bouwbegeleiders in funderingsherstel. Mensen die kunnen verbinden tussen techniek, bouw en proces naar de mens, naar de huiseigenaar. Want die klant is geen bouwkundige, maar gewoon een mens die wil begrijpen wat er met zijn huis wel of niet moet en kan gebeuren. Daarom hebben we niet alleen een voormalig schade-inspecteur in ons team, maar is het hele team inmiddels in de basis bouwkundig opgeleid.”
‘Wat kun jij, wat kan ieder van ons bijdragen in de bouw? We hebben in dit land mensen te weinig, dus we moeten goed kijken wie wat doet’
„In funderingsproblematiek schuift ons werk op naar technische begeleiding, we vertalen als het ware de rapporten en voorgestelde bouwkundige oplossingen naar de mens. Want die wil weten waarom oplossing A of B wel of niet kan; een bouwer of constructeur legt dat niet uit, die komt het gewoon uitvoeren. Wij beschikken over de technische kennis de uitvoerder te begrijpen en over de empathie en het verbindende vermogen om de huiseigenaar in die overwegingen mee te nemen.”
Het gaat, zegt Helena Spits, om het erkennen van elkaars talent. „Wat kun jij, wat kan ieder van ons bijdragen in de bouw? We hebben in dit land mensen te weinig, dus we moeten goed kijken wie wat doet. Laat technologie ons helpen en laten we mensen in hun kracht zetten om doelen en resultaat te bereiken. Laat de bouwers bouwen, dan leggen de mensen van Bouwzorg Fryslân de verbindende communicatie bij sloop- nieuwbouw, verduurzaming en funderingsherstel.”
