Verborg Group, directie
In Noord-Nederland vinden vernieuwende ontwikkelingen plaats in de chemie. De focus ligt op vergroening en duurzaamheid. Veel ondernemers veranderen fundamentele processen of verkennen nieuwe technologieën. Chemport Europe werkt als samenwerkingsverband vanuit die visie naar verandering. Drie bedrijven uit de Chemport- regio onderstrepen de kracht van samenwerking en continue ontwikkeling: Nobian, Hempflax en Verborg Groep.
Nieuwe bioraffinaderij direct succesvol Een nieuwe economische activiteit in het noorden. Impuls voor de vestiging van andere bedrijven en activiteiten. De nieuwe bioraffinaderij van de Verborg Groep in het Groningse Farmsum draagt regionaal bij aan de mondiale transitie. De groene trend in de chemische sector krijgt met de raffinaderij een stevige impuls. In de fabriek worden ruwe biogrondstoffen met behulp van stoom bewerkt tot plantaardige oliën en vetten. De fabriek verrees in recordtempo op de grondvesten van het oude Nedalco-terrein in Farmsum. De Verborg Group is een joint venture van Goedhart Borgesius, John Borgesius en Hedde Verhagen. „In een jaar van tekening naar operationeel”, vertelt Goedhart Borgesius met gepaste trots, samen met zijn broer John eigenaar van Borgesius Group en Airogroup in Stadskanaal. „Dit is een ideale locatie aan het water vanwege de aanvoer overzee. Toen we deze locatie op het oog kregen voor onze plannen, hoefden we niet meer verder te zoeken. Er was ook direct een klik met Hedde Verhagen, eigenaar van HCV investment. En hoe mooi is het dat je samen aan zo’n project kan werken en ontwikkelen. De historische waarde van de oude Nedalco-fabriek is gebleven. Van binnen is het een hypermoderne fabriek geworden, waarin we fysisch, dus op basis van stoom in plaats van chemische omzetting werken.”
Concrete verduurzaming met regionaal perspectief
Aan de samenwerking in dit bijzondere project dankt Verborg Group zijn naam: de samenvoeging van de familiebedrijven Verhagen en Borgesius. „Een unieke fabriek, die dankzij uitgekiende engineering in het hele ontwerp negenenzestig procent minder uitstoot kent dan traditionele fabrieken en een netto nul productieproces nastreeft. Uniek, omdat het de eerste Noord- Nederlandse bioraffinaderij is en voorziet in de grote behoefte aan bruikbare bouwstenen voor de agro-, voedings-, en technische industrie.
Het is een schot in de roos, want we worden al benaderd door bedrijven die graag met hun activiteiten aansluiten op onze nieuwe raffinaderij. We verwachten daarom ook zeker nog vele uitbreidingen, zodat we nog meer applicaties kunnen aanbieden aan een grotere diversiteit van bedrijven. De onderzoeken daarvoor aan Rijksuniversiteit Groningen, zijn zeer hoopvol.” De concrete behoefte aan niet- fossiele grondstoffen, halffabricaten en productapplicaties in allerlei sectoren is groot, vertelt Goedhart Borgesius. „We dragen concreet bij aan de mondiale transitie.
De bewustwording van fossiel naar plantaardig neemt toe. Natuurlijk, het is heel lokaal en misschien een druppel op de gloeiende plaat op wereldschaal, maar we dragen concreet bij aan verandering door hier stappen te zetten in verduurzaming van de keten en we bieden regionaal perspectief.”
Vraag vervangers fossiele grondstoffen stijgt
De industriële toepassingen van het natuurlijke materiaal hennep zijn oneindig. Om de cirkel rond te maken verduurzaamt Hempflax in Oude Pekela het eigen proces. Naast die ambitie verbreedt het in rap tempo de product diversiteit. „De vraag naar vervangers van fossiele grondstoffen is enorm”, stelt Linde Snijders. Om de kracht van lokaal geteelde duurzame hennep bij te zetten, wil Hempflax in het komende jaar de cirkel rondmaken in verduurzaming van de eigen processen.
„Zonnepanelen op dak en verduurzaming van het wagenpark waren de makkelijke stappen. We zijn inmiddels van het gas af en afval uit het productieproces hebben we ook niet meer. Nu zijn we bezig aan met het klimaatneutraal maken van het proces, van de hennepoogst en bijbehorend transport tot en met onze verpakkingen. Iedere keer een stapje en samenwerken met alle partijen die daar ook hun rol in spelen, van kennisinstellingen tot bedrijven”, zegt Linde Snijders, vestigings- en operationele manager van Hempflax in Oude Pekela.
Betekenis regio neemt toe
Ondertussen groeit de vraag naar vervangende producten voor fossiele grondstoffen in rap tempo, signaleert ze. „Dat is hoopvol en het is aan ons daar in te voorzien. De belangstelling voor hennep in hygiëne-artikelen neemt sterk toe, net als de mogelijkheden van hennep in allerlei composieten en naar nog meer mogelijkheden in bouwmaterialen.” „
Samenwerking binnen Chemport Europe door bijvoorbeeld beursbezoek, met bedrijven in de Innovatie Hub Oost-Groningen (IHOG) en met kennisinstellingen Rijksuniversiteit en Hanzehogeschool is cruciaal, omdat het een breder netwerk, proceskennis en producttoepassingen oplevert. De aandacht voor kansen van in de regio aanwezig grondstoffen wordt steeds vaker onderkent, de betekenis van de regio als leverancier van duurzame grondstoffen en producten neemt toe. Ja, ook met kledingvezels uit hennep zijn we voortdurend bezig, we komen iedere keer een stap verder.”
„Het doel is om onze lokaal geteelde duurzame hennep zo te krijgen dat er een fijne vezel ontstaat die rechtstreeks naar de kledingindustrie kan; een natuurlijk product zonder chemische bewerking. Voor die fijne vezels is de vraag groot en wij zitten er bovenop. Een kleine kanttekening: als we 1% van het katoen zouden vervangen, is er zo’n 1,8 miljoen hectare hennep nodig. Maar wat we vooral zien is dat we middenin in de transitie naar duurzamere ketens en toepassingen zitten en dat de kansen van natuurlijke materialen voor de regio steeds groter worden.”
Samen vinden we oplossingen
Nobian heeft de heldere ambitie om nog voor 2040 een van de meest duurzame chemische bedrijven van Europa te worden. Nobian’s duurzaamheidsprogramma ‘Grow Greener Together’, waarvan samenwerking en betrokkenheid van belanghebbenden en gemeenschappen een belangrijk onderdeel uitmaakt, ondersteunt dit.
Samenwerking met je omgeving, is daarom bij uitstek de manier om complexe vraagstukken op te lossen, zegt Anne Arkenbout, Site Asset & Technology Manager van Nobian Delfzijl. Anne Arkenbout werd landelijk verkozen tot Plant Manager of the Year 2023 en daarmee boegbeeld voor de Nederlandse procesindustrie. „Door allerlei gesprekken heb ik meer geleerd over wat er leeft bij bedrijven, omwonenden en studenten. Het deed me ook beter beseffen welke kennis we in huis hebben en hoe we kunnen bijdragen aan verduurzaming, innovatie en aan de maatschappij. Voor ons is dat vanzelfsprekend, maar we moeten blijven uitdragen hoezeer chemie is bedacht om ons leven comfortbel te maken en wat wij daarin betekenen. Tegelijk zie je ook wat er soms in een omgeving mist en waaraan we vanuit Nobian kunnen bijdragen.” Grow Greener Together, zegt ze, is niet zomaar gekozen om de ambitieuze duurzame strategie van Nobian te duiden. „Klein beginnen zeg ik vaak, als mens de wil hebben te veranderen. Praten, leren van elkaar, samen oplossingen bedenken naar duurzamere processen en producten. We zijn met onze kennis van fundamentele processen deel van een geheel, lokaal hier in Delfzijl, landelijk en Europees; dat geeft veel mogelijkheden om concreet stappen te zetten.”
Meer dan energie alleen
„Onze duurzaamheidsambitie heeft heldere parameters, zoals veilige, duurzame zoutwinning en concreet het terugdringen van het gebruik van aardgas. We willen twee van onze drie zoutfabrieken vervangen door elektrisch aangedreven fabrieken. Dan gebruiken we in plaats van stoom op basis van aardgas straks alleen nog elektriciteit en restwarmte. En gelukkig zien we steeds vaker binnen en buiten Nobian, de betekenis die elektrolyse kan hebben in het oplossen van transitievraagstukken. We maken dat stap voor stap concreet door de inzet van nog efficiëntere elektrolyse in het chloorproces, het toepassen van elektriciteit in onze zoutfabrieken en het gebruik van elektriciteit in plaats van stoom. In Delfzijl zetten we in op meer gebruik van zon en wind in de afstemming van onze productie met de omgeving. We schalen productie af als dat noodzakelijk is met het oog op de elektriciteitsbehoefte op het openbare net. Ik merk dat het energie geeft om met elkaar nieuwe stappen te zetten naar groener. Vanuit Nobian kunnen we een veilige haven van kennis en ontwikkeling zijn voor andere bedrijven en start- ups. Omgekeerd mogen wij vaker vragen of een ander ons kan helpen, want duurzamer is veel breder dan energie alleen. Het gaat ook over de transitie van materialen en andere ketens, zoals bijvoorbeeld water. Het zijn grote vraagstukken, maar met elkaar kunnen we er oplossingen voor vinden.”
