Een aantal jaar geleden waren er zorgen. Maar het waterschap, belangenorganisaties en omwonenden groeiden naar elkaar toe. Een schoner en natuurlijker meer heb je niet van de één op de andere dag. Toch zijn we nu een heel eind op weg. „Straks in het voorjaar zie je op de oevers een groene explosie.”
Zeilers, vissers, zwemmers, wandelaars en natuurliefhebbers; het Paterswoldsemeer is van iedereen. Schoon water met een rijk waterleven draagt bij aan zowel de ecologie als recreatie. Theo Sikkema, projectmanager bij Noorderzijlvest: „Er zijn in Europees verband afspraken gemaakt om de waterkwaliteit van onze sloten, meren, rivieren en kanalen te verbeteren. Ook in het Paterswoldsemeer.”
Natuur én watersport
Toch waren veel bewoners en gebruikers van het meer niet blij met eerdere plannen van het waterschap. Omgevingsmanager Gaby Krikke: „Dat betrof vooral het idee om op een aantal plekken moeraszones aan te leggen. Mensen waren bang dat het meer zou dichtgroeien met waterplanten, wat niet wenselijk is voor de watersport. Het waterschap heeft toen naar de omgeving geluisterd en een streep door dit idee gezet. Ook deden we een oproep: denk met ons mee over een alternatief waarbij we de waterkwaliteit verbeteren zonder dat recreanten hier last van hebben.”
Samenwerking
De oproep leidde tot een heuse co-creatie. Er ontstond een werkgroep met bewoners, ondernemers, recreanten, natuur, sportvisserij, meerschap en het waterschap. De oproep leverde tientallen ideeën op. Krikke: „Deze bespraken we in de werkgroep. Ook lieten we verschillende ideeën onderzoeken. Zo kwamen we met elkaar tot verschillende maatregelen, zoals gecontroleerde waterplantengroei, natuurvriendelijke oevers en kunstmatige paai- en schuilplaatsen voor vissen; de vissenbossen en vissenhotels.”
Schoon en gezond water is kerntaak
De herinrichting van het Paterswoldsemeer is een voorbeeld voor andere projecten. We zorgen voor schoon water, waarbij we voldoen aan de Kaderrichtlijn Water, in goed contact met de omgeving. We leren veel over het verbeteren van de waterkwaliteit – een kerntaak waar we de komende jaren vol op blijven inzetten. Op het meer zie je hoe alles met elkaar samenhangt. Van waterplanten en natuurvriendelijke oevers, tot een gezonde visstand en de aanvoer van water uit de Drentsche Aa. Net als bij het Lauwersmeer, waar we ook stappen zetten om de ecologie te verbeteren, is het succes voor een groot deel te danken aan de samenwerking tussen belanghebbenden. Waarbij water ons verbindt. Een gezond Paterswoldsemeer is in het belang van ons allemaal.
Stap voor stap
Sikkema vult aan: „Samen met ecologen en het meerschap werkten we de natuurvriendelijke oevers verder uit. We ontwierpen ondieptes, rietoevers en andere begroeiing. Deze plekken en de vissenbossen bieden vissen en kleine waterdiertjes een veilige haven om zich te ontwikkelen. Ze versterken zo de ecologische balans, en daarmee de waterkwaliteit. Stap voor stap keert de natuur terug.”
„Het is een combinatie van maatregelen die de waterkwaliteit uiteindelijk verbetert”, verduidelijkt Krikke. „Zo hebben we eerder al gezorgd voor een vast waterpeil en een nieuwe stuw met vispassage. Ook legden we een ijzerzandpassage aan. Het ijzerzand filtert fosfaten uit het water, waardoor het meer schoner blijft en de kans op blauwalg vermindert. En groeien er toch veel waterplanten op ongewenste plekken? Dan maait het meerschap.”
IJsvogels
Sikkema is tevreden met de voortgang. „Je hebt niet van de één op de andere dag een betere waterkwaliteit, dat moet groeien. Maar de voorbereidingen zijn gedaan. Samen met de omgeving. We hebben gemerkt dat de mensen echt hart hebben voor hun gebied.”
Er is ook gehoor gegeven aan aanvullende ideeën van omwonenden en het meerschap. Krikke: „Denk aan het laten liggen van een omgetrokken boom voor ijsvogels, de aanleg van een hondenspeelveldje en het woudzandpad bij Halve Manen. Dit levert mooie plusjes op voor het gebied.”
Compliment
De werkzaamheden zijn inmiddels afgerond. Het Paterswoldsemeer ligt er keurig bij en is niet meer overgroeid. „Je hebt weer vrij zicht”, lacht Sikkema. „Het mooiste compliment kregen we van een oudere bewoner. Hij zei: ”Het meer wordt weer zoals het was.”
De maatregelen voor het Paterswoldsemeer (project Meer in Balans 2 – Groningen en Drenthe/Kaderrichtlijn Water) zijn mede mogelijk gemaakt door een Europese subsidie via het Samenwerkingsverband Noord Nederland (SNN).
Feestelijke fietstocht Paterswoldsemeer
De werkzaamheden op het Paterswoldsemeer zijn klaar. Waterschap Noorderzijlvest heeft verschillende maatregelen genomen om de waterkwaliteit te verbeteren. De effecten worden later zichtbaar, maar we vieren de afronding van het werk graag met een prachtige fietstocht. Betrokken medewerkers vertellen op verschillende plekken langs het meer over het werk en de impact op water en natuur. Iedereen is van harte welkom!
Zondag 9 maart 2025. Zelfstandig starten tussen 13.30 – 15.00 uur. Einde evenement om 16.00 uur. Start-/eindpunt bij de Meerschapsboerderij (Veenweg 46, Haren) met koffie/thee/chocolademelk. Neem een eigen fiets mee.
Paterswoldsemeer.noorderzijlvest.nl/fietstocht
