Duurzame LED-verlichtingsprojecten realiseren, van enkele lampen tot en met een paar duizend vierkante meter. Het is het vak van Jan Adema van IdFrm in Leeuwarden. De kennis en ervaring in het verlichtingsvak loont. Het is tijd om op te schalen. Jan Adema over het succes van samenwerking, de toenemende kansen van LED en het perspectief van lokale maakindustrie.
Met LED het natuurlijke daglicht zo goed mogelijk nabootsen. Dat is waar licht om draait. Het is de kunst te weten wat je wanneer en hoe toepast. Licht is een vak. Jan Adema leerde dat al in de gloeilampen- , halogeenlampen en TL- bakkentijd, werkte daarmee tot de spaarlampen kwamen, die zo’n twintig jaar geleden werden opgevolgd door de allereerste generatie LED. En die technische ontwikkeling zet door. Steeds duurzamer: meer lichtopbrengst met minder energie, met meer besparing op materiaal, op kosten van onderhoud. Nog steeds zijn veel gebouwen voorzien van conventionele verlichting. Zonde, stelt Jan Adema. Want het is betrekkelijk eenvoudig om de total cost of ownership van een gebouw aanzienlijk te verlagen door te kijken naar de energierekening en de toegepaste verlichting.
Jan Adema: „LED bestaat inmiddels eigenlijk al zo lang en ontwikkelt zich nog steeds. Daarom zijn we op tal van plekken, alweer de eerste generaties LED- verlichting aan het vervangen. Het loont omdat de techniek blijft verbeteren, de levensduur verder toeneemt. Je kunt er zoveel mee verbeteren in prestatie en opbrengst, en daarom kun je er zoveel mee besparen op grondstof, materiaal, energieverbruik en onderhoudskosten.”
„Ik vind het nog steeds een prachtig vak. En: het mooie van LED is dat het ons de mogelijkheid heeft gegeven om een nieuwe maaksector op te zetten, in Nederland. We kunnen veel materiaal, zoals de armaturen uit alle tijden, hergebruiken en voorzien van LED, dat op basis van een bepaalde standaard voor een ruimte wordt geproduceerd. Het biedt veel kansen voor prachtige combinaties van technologie, verduurzaming en stappen naar circulariteit en energieneutraal vastgoed. Zo hebben we de oude stadionlampen van SC Cambuur voorzien van onze led technologie. Die zien we nu dus terug in het KOOI Stadion, geweldig toch!” “Voor mij gaat duurzaamheid niet alleen over het toewerken naar een schone en duurzame economie, maar ook over werkgelegenheid en mooie kansen in Nederland. Producten die je hier maakt, hoeven niet verscheept te worden vanuit Azië. Dat is duurzamer. En het zorgt dat er in Nederland mooie en innovatieve bedrijven zijn die lokaal zorgen voor werkgelegenheid in de maakindustrie. Dat is voor mij en IdFrm minstens zo belangrijk, Nederland interessant houden voor jong talent en bijdragen aan volgende generaties.”
„Licht”, stelt Jan Adema „ komt pas tot zijn recht als het vanaf het beginstadium van een project als essentieel onderdeel wordt gezien. Het maakt niet uit of het nieuwbouw, restauratie of verbouwing betreft. Wil je het optimale realiseren, betrek dan de lichtspecialist erbij. Met elkaar en met respect voor ieders specialisme, kun je het mooiste en binnen een budget realiseren. De kracht van een goed team is dat ze begrijpt wat de functionaliteit is van een ruimte in een gebouw, en van daaruit denkt en naar optimaal resultaat, met aandacht voor de juiste techniek, materialen, lijnen, vormen en verlichting. Samenwerken met partners die kennis van zaken hebben bepaalt de mate van welslagen van een project.”
Specialist in goed licht
IdFrm is dé expert op het gebied van licht in een omgeving waar gewerkt of gedoceerd wordt. Het bedrijf adviseert, ontwerpt en levert duurzame bedrijfsverlichting aan de zakelijke markt. Adema begrijp de mogelijkheden die LED biedt en weet dat goed licht het verschil maakt. „De functie van licht wordt helaas nog te vaak onderschat: het draagt bij aan meer sfeer en welbevinden, het draagt bij aan betere concentratie, prestatie en presentatie. Wil je dat optimaliseren, moet je beginnen bij de vraag welke functie een ruimte heeft. Een winkel of showroom vraagt om wezenlijk ander licht dan een kantoor of klaslokaal, een sportruimte of horecabestemming. Wij zetten de mens of gebruiker in die specifieke ruimte centraal, maken daarop een lichtplan en passen er de armaturen op aan. Op die manier benut je de kracht en functie van licht, omdat het invloed heeft op ieders gezondheid en effectiviteit.”
Partners gezocht!
Met dertig jaar in het verlichtingsvak, is Jan Adema toe aan de volgende stap. „Kortgezegd opschalen van wat we hier al jaren doen. Meer mensen opleiden in het vak, en in andere regio’s het IdFrm- principe op poten helpen zetten. Wat we doen, biedt ook op allerlei andere plekken kansen. Het betekent verder toewerken naar volledige duurzame en circulaire verlichting als onderdeel van energieneutrale gebouwen en duurzaam vastgoedbeheer. Met kansen voor lokaal kleinschalige maakindustrie. Mensen enthousiast maken voor de lichtindustrie. Leeftijd of wat dan ook speelt geen rol, het gaat over het enthousiasme wat je met licht kunt bijdragen en betekenen. Dat wil ik overdragen en in andere regio’s op poten helpen zetten. In Groningen, in Brabant, zeg het maar!”
Ondertussen gaat Jan Adema met IdFrm verder in het Cambuurstadion, waar samen met de Groningse horeca samenwerkingspartner Gang van Zaken, de laatste hand wordt gelegd aan de commerciële ruimten en het Supportershome. „In partnerschappen als deze kun je de mooiste projecten realiseren. Het draagt bij aan lokale maakindustrie, het schept werk, kansen voor perspectief van mensen en verduurzaming van gebouwen. Daarvoor zoek ik partners!”
