Nederland en het water zijn al eeuwenlang onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ons land is gidsland wanneer het aankomt op maritieme technologie, watertechnologie en deltatechnologie. Logisch dat ‘water’ als topsector in ons land wordt gezien. Maar, daar komt een einde aan, want alle 10 topsectoren die Nederland kent stoppen aan het einde van dit jaar en worden vervangen door een andere aanpak voor het stimuleren van innovatie. Boegbeeld van Topsector Water & Maritiem is Thecla Bodewes, die stelt dat er hard moet worden gewerkt om de huidige positie die Nederland wereldwijd inneemt vast te houden.
Met dit interview richten we ons, mede vanwege de achtergrond van Thecla Bodewes, vooral op de maritieme sector in Noord-Nederland. Een sector waar Nederland van oudsher een vooraanstaande positie in speelt, maar waar alle zeilen moeten worden bijgezet om die positie te behouden.
Innovatie speelt daarin een belangrijke rol, want op prijs alleen ga je het niet winnen, zo blijkt uit een voorbeeld dat Bodewes geeft. “India geeft scheepsbouwers 30 procent subsidie wanneer een aan een schip een heel klein ‘groen’ randje zit. Dat is een oneerlijk speelveld en daar moeten wij dan mee concurreren.”
Strategische industrie
Ze prijst zich gelukkig dat de Nederlandse overheid inziet dat de maritieme sector als een strategische industrie voor ons land wordt gezien en dat we daarvoor niet afhankelijk moeten worden van het buitenland. “Bovendien draagt de maritieme sector substantieel bij aan het Bruto Nationaal Product, het zou onverstandig zijn wanneer we daar onvoldoende aandacht voor hebben.” “Nederland telt talloze mooie werven en aanverwante bedrijven die ook in slechte tijden door zijn gegaan, vooral door efficiënt en innovatief te werken. Andere landen moeten hun best doen om datgene te bereiken wat hier in de afgelopen decennia is gebeurd. Dit betekent echter niet dat we rustig achterover kunnen leunen, integendeel. Innoveren is ook uitproberen en dat kost geld.
Daarom moeten we zaken nu gezamenlijk oppakken. En dat gebeurt bijvoorbeeld binnen het Topconsortium voor Kennis en Innovatie, waar overheidsgeld in zit om innovaties te ontwikkelen. Dat is goed, want we mogen de concurrentieslag niet verliezen op het gebrek aan financiële middelen.” Maar, er moet meer gebeuren, geeft Bodewes aan. “Om internationaal te ondernemen heb je bankgaranties nodig. Voor met name het MKB blijkt dat problematisch te zijn, omdat banken het blijkbaar interessanter vinden om dit in andere sectoren te faciliteren. Daar moet echt iets aan gebeuren.”
Betrouwbaarheid
Met de maritieme industrie in Noord-Nederland gaat het relatief goed. Volgens Thecla Bodewes vooral een gevolg van een no nonsense aanpak, samenwerking en de focus op het bouwen van goede schepen, goed werk en op tijd leveren. Die betrouwbaarheid, waar opdrachtgevers van op aan kunnen, vind je zeker in Noord-Nederland terug. Er wordt kwalitatief en hoogstaand vakwerk geleverd, waarbij het innovatieve karakter op een hoog niveau staat. Bedrijven in het Noorden hebben contacten over de hele wereld, dat is heel normaal. Bovendien mag je de rol van toeleveranciers niet onderschatten. We doen het in Noord-Nederland met elkaar, waarbij een goed logistiek systeem heel belangrijk is.”
Om zich nog beter te positioneren op de wereldmarkt, is het volgens Bodewes nodig om nog meer samen te werken, zeker tussen de werven onderling. “De noordeling is een beetje op zichzelf, dat is jammer. Want, gezamenlijk de wereldwijde markt opgaan, zou volgens mij tot nog meer opdrachten kunnen leiden. Bijvoorbeeld door gezamenlijk een uniek, innovatief schip te ontwerpen, dat je vervolgens met elkaar deelt. Zodat je niet in kleine series hoeft te bouwen, maar in veel grotere aantallen, daar zou iedereen baat bij kunnen hebben.” Daarbij spelen duurzame ontwikkelingen een belangrijke rol en Noord-Nederland zit wat dat betreft op het goede spoor. Zo werd er onlangs bij een scheepswerf in Delfzijl een CO2-carrier te water gelaten, met een relatief lage uitstoot van vervuilende stoffen en een efficiënt brandstofgebruik. Een mooi staaltje innovatievermogen van diverse Groninger bedrijven. “Daar mogen we met elkaar trots op zijn. Zelf hebben we onlangs een succesvolle test gedaan met zonnecellen op een luik van een zeegaand schip. Verder zijn er experimenten met methanol en het gebruik van zeilen. En voor de kustvaart is een schip ontwikkeld met een speciale achterkant, waardoor er minder brandstof wordt gebruikt en er meer water naar de schroef gaat. Kortom, er worden meerdere methodieken ontworpen en toegepast, wat dat betreft zijn er talloze innovatieve toepassingen, waarbij nuchter wordt gekeken naar wat wel realistisch is en wat niet.”
Groeikansen
Zo laat de maritieme sector in Noord-Nederland zien dat het op innovatief gebied voorop wil lopen. Interessant om in te werken en deel van uit te maken. Het aantrekken van jong talent is echter niet eenvoudig. Bodewes:” We organiseren talloze open dagen, laten zien wat de maritieme sector te bieden heeft. We zien wel een lichte kentering in de interesse, maar het gaat nog niet snel genoeg. Wat werken in deze sector aantrekkelijk maakt? Je creëert iets tastbaars, waar je met elkaar trots op mag zijn. Werken aan een schip, op wat voor manier dan ook, is uitdagend en mooi. Het blijkt ook dat wanneer je eenmaal in de maritieme sector werkt, je er niet zomaar weer uitgaat. Wat dat betreft biedt het enorm veel groeikansen.”
