Werk is meer dan alleen een baan. Werk geeft structuur, ontwikkeling en sociale verbinding. Maar, voor duizenden inwoners is een plek op de arbeidsmarkt niet vanzelfsprekend. De acht Sociale Ontwikkelbedrijven (SOB) in Groningen & Noord- Drenthe zetten zich dagelijks in om mensen die nu nog aan de zijlijn staan, kansen te bieden. Dat doen zij samen met gemeenten, werkgevers en onderwijs. Zo zorgen zij ervoor dat talenten niet verloren gaan en bedrijven waardevolle werknemers vinden. En dat is in een tijd van toenemende tekorten en vergrijzing noodzakelijker dan ooit.
De Sociale Ontwikkelbedrijven zien zichzelf als bruggenbouwer tussen de inwoners en het bedrijfsleven. Antoinette Wolters (Novatec/Westerkwartier-Noordenveld): „Met onze gezamenlijke aanpak helpen we jaarlijks 20.000 inwoners van onze gemeenten een stap vooruit richting duurzaam werk. We zijn niet alleen een vangnet, maar ook een springplank naar de arbeidsmarkt. Daarom zijn we nadrukkelijk op zoek naar samenwerking met het bedrijfsleven.”
„En dat gaat goed, maar kan altijd beter”, voegt Bé Wever (Afeer/Oldambt, Pekela, Westerwolde) toe. „We zien dat ondernemers in toenemende mate bereid zijn om mensen die wij begeleiden binnen hun bedrijf op te nemen. Onze rol is dat we mensen ondersteunen om weer inzetbaar te zijn voor de arbeidsmarkt. Ik zie dat de samenwerking steeds intensiever wordt, we kunnen niet zonder elkaar.”
Praktijkvoorbeeld 1
Bianca van Mierlo (Midden-Groningen). „We zamelen textiel in dat door de afdeling confectie van het werkbedrijf van BWRI (Bedrijf voor werk Re Integratie en Inkomen) gebruikt wordt om nieuwe producten mee te maken. Deze producten worden vervolgens in de kringloopwinkel verkocht. Denk bijvoorbeeld aan tassen en kussens. Het werkbedrijf kan ook ingezamelde kleding herstellen, voordat het in de winkel wordt gehangen.”
„In Eemsdelta ligt een andere uitdaging”, gaat Harry Wieringa (Eemsdelta) verder. „Op het Chemie Park Delfzijl is bijvoorbeeld behoefte aan MBO en HBO opgeleide mensen. Die bedrijven kunnen we nu niet bedienen, maar daar moeten we wel naartoe werken. We moeten daarvoor, samen met werkgevers, andere oplossingen bedenken en ik merk dat werkgevers bereid zijn om dat gesprek aan te gaan. Ik weet zeker dat bedrijven die daar nu in gaan investeren, straks spekkoper zijn.”
Voor wie zijn wij er?
Martin Hofstra (Werkplein Drentsche Aa/ Aa en Hunze, Assen en Tynaarlo): „De Sociale Ontwikkelbedrijven zijn er voor iedereen die extra steun nodig heeft om een plek op de arbeidsmarkt te vinden.
Praktijkvoorbeeld 2
Martin Hofstra (Aa en Hunze, Assen en Tynaarlo). „Wij hebben een bedrijf waar computers worden gerefurbished. Oude computers worden binnen gebracht, waarna we ze helemaal schoonmaken en bijvoorbeeld van nieuwe letters op het toetsenbord voorzien. Wat binnenin de computer zit doet het bedrijf waarmee we samenwerken zelf.Medewerkers beginnen bij ons, maar stromen later door. En dat hoeft niet bij het bedrijf te zijn waarmee we samenwerken.”
De groep mensen die moeite heeft om werk te krijgen, wordt steeds groter. Denk bijvoorbeeld aan jongeren uit het praktijkonderwijs die een leer-werkplek nodig hebben, statushouders die hun eerste stappen op de Nederlandse arbeidsmarkt zetten, mensen met een arbeidsbeperking die in een beschutte werkomgeving aan de slag gaan en werkzoekenden die door coaching, scholing en werkervaring nieuwe kansen krijgen.”
Doel is om mensen te helpen zich te ontwikkelen, zodat ze zelfstandig kunnen deelnemen aan de maatschappij. „Dat doen we niet alleen binnen onze eigen bedrijven, maar juist ook bij werkgevers in de regio”, geeft Bianca van Mierlo (BWRI/Midden-Groningen) aan. „In de praktijk blijkt dat lokale bedrijven die ons vinden, vaak lang bij ons blijven aangesloten. Zij zien dat wij een fijne partner voor het bedrijfsleven zijn. Met elkaar bieden we menselijkheid en maatschappelijke betrokkenheid.”
Praktijkvoorbeeld 3
-Bé Wever (Oldambt, Pekela, Westerwolde). „Wij zijn met voorheen Virol en nu met PreZero de e-waste academy begonnen. Elektronica wordt uit elkaar gehaald en onderdelen worden waar mogelijk hergebruikt. Een leerzaam traject, waarbij medewerkers in de praktijk leren.”
Samenwerking als sleutel tot succes
„Onze kracht zit in samenwerken”, zegt Wieringa. „Wij werken als gemeenten gezamenlijk nauw samen met werkgevers en onderwijsinstellingen. Dit maakt het mogelijk om innovatieve oplossingen te bieden voor zowel inwoners als bedrijven. Onze aanpak is uniek, dat zie je nergens anders in het land.”
Josien Hof, programmamanager Werk in Zicht:„ Enkele voorbeelden van die aanpak zijn: Jobcoaching & Kansrijk Opleiden. Dat is begeleiding op maat voor werknemers én werkgevers. Verder hebben we Kansrijk Talent, programma’s voor inwoners om eigen talenten en kansen te ontdekken, Pro/VSO leerwerkplaatsen, een directe brug tussen praktijkonderwijs en werk. En ook Werk in Zicht-ontwikkelcentra, dat zijn laagdrempelige ontwikkelcentra waar iedereen met een afstand tot de arbeidsmarkt hulp kan krijgen, ongeacht of ze een uitkering ontvangen. Hierin werken we samen met andere maatschappelijke partners om integrale dienstverlening te bieden. Hierin is circulariteit ook een aandachtspunt. Zo worden de Ontwikkelcentra bij Wedeka in Stadskanaal en Veendam gekoppeld aan Kringloopwinkels. En ten slotte praktijkleren bij bedrijven, waarbij deelnemers niet alleen in onze werkplaatsen leren, maar ook direct op de werkvloer bij werkgevers.”
Praktijkvoorbeeld 4
Harry Wieringa (Eemsdelta): „Wij verzamelen zogenaamde weesfietsen, die voeren we af, slaan we op en halen we uit elkaar. Vervolgens maakten we van de nood een deugd en zijn we een werkplaats voor fietsen begonnen en hergebruiken we veel onderdelen. We leiden de mensen op tot fietsenmaker en laten hen fietsen assembleren voor minima. De fietsenbranche is er blij mee, want er is een tekort aan fietsenmakers. Die leiden wij dus op.”
Gina Olthoff (Iederz/Groningen Stad): „We zoeken nadrukkelijk de samenwerking met ondernemend Noord-Nederland. Werkgevers kunnen met ons samenwerken om werkprocessen inclusiever te maken. We denken mee over hoe werk anders georganiseerd kan worden, zodat meer mensen een kans krijgen en bedrijven waardevol talent kunnen benutten. En bedenk wel, de acht Sociale Ontwikkelbedrijven gezamenlijk beschikken over een enorm potentieel aan talent.” Coaches in de stad Groningen trekken inmiddels de wijken in. „Er is veel onbenut talent, waar het bedrijfsleven om zit te springen. Met elkaar willen we deze mensen op weg helpen om een volgende stap te kunnen zetten.”
Werken aan een circulaire economie
Naast sociale impact dragen de Sociale Ontwikkelbedrijven bij aan een duurzame toekomst. Hofstra: „Veel van ons werk draait ook om het hergebruiken van grondstoffen, materialen en producten. Dit is niet alleen goed voor het milieu, maar biedt ook werkgelegenheid voor veel mensen.” Denk bijvoorbeeld aan: Fietsenwerkplaatsen, waar oude fietsen een nieuw leven krijgen of hergebruik van textiel en meubels, waardoor materialen niet verloren gaan. Maar ook refurbishment van computers en elektronica, waardoor apparaten langer meegaan en kringloopwinkels en recyclehubs, waarin mensen werkervaring opdoen en bijdragen aan duurzaamheid. En tenslotte verwerking van recyclebare accu’s en hout. Inwoners leren op die manier waardevolle vaardigheden en leveren samen met de werkgevers een bijdrage aan het milieu.”
Praktijkvoorbeeld 5
Gina Olthoff (Groningen): „We wisselen niet alleen ervaring en kennis met werkgevers uit, maar ook onderling. Zo hebben we in Groningen een circulair en energieneutraal nieuw pand gebouwd. De kennis die we daarbij hebben opgedaan delen we met onze collega’s. Waar het kan trekken we met elkaar op en gezamenlijk zijn we een partner van formaat voor het bedrijfsleven.”
Het is werk dat goed is voor mensen én voor de planeet. „Daarom werken we samen met bedrijven die circulair willen ondernemen en koppelen we dit aan talentontwikkeling”, voegt Wever toe.
Begin 2026 verhuist BWRI in Sappemeer naar een nieuw gebouw. Alle afdelingen van BWRI zitten dan onder 1 dak. Bij de nieuw- bouw is aandacht voor duurzaamheid/ circulariteit. Twee voorbeelden waarin dit te zien is: een deel van het oude gebouw is blij- ven staan en wordt opnieuw gebruikt. En als tweede voorbeeld de grijswatertanks. Met twee tanks van elk 20.000 liter wordt regen- water opgevangen. Dit wordt bewaard om opnieuw te gebruiken in het gebouw. Denk bijvoorbeeld aan het doorspoelen van toilet- ten en andere toepassingen waarvoor geen drinkwater nodig is.
Oproep aan werkgevers: laten we samenwerken!
„De arbeidsmarkt is in beweging”, besluit Sander Rispens (Ontwikkelplein Hogeland). „Steeds meer bedrijven zoeken personeel en veel mensen zoeken werk. Wij helpen om die twee werelden bij elkaar te brengen.”
Ben je als werkgever op zoek naar gemotiveerd personeel? Wil je bijdragen aan een sociaal én circulair bedrijfsmodel? Of ben je benieuwd naar wat de Sociale Ontwikkelbedrijven voor jouw organisatie kunnen betekenen? Neem contact op via www.werkinzicht.nl. Samen maken we werk van talent!
Praktijkvoorbeeld 6
Antoinette Wolters (Westerkwartier): „In onze gemeente wordt op dit moment een nieuw pand voor Novatec en de buitendienst gebouwd. Voor de inrichting werken we samen met Opnieuw! De inrichting wordt gedaan met gerefurbished meubilair. Verder werken we samen met onze buurman Dusseldorp en ontijzeren we hardhouten kozijnen. Het hout wordt hergebruikt en levert een goede prijs op.”
