Biocomposieten zijn het bouwmateriaal van de toekomst. Compose It, NHL Stenden, Bowinn, Biosintrum en Innodeen werken samen om dit innovatieve en duurzame materiaal meer tot gemeengoed te maken. Over de kracht van kortere ketens, lokale productie en een aanzienlijk CO2- voordeel. ,,De biocomposieten fietsbrug van Ritsumasyl opent wereldwijd nog steeds de ogen.”
Tastbaar resultaat, zichtbaar succes. Dat helpt om innovatie bekend te maken, zeker als het ondersteund wordt door gerenommeerd onderzoek. ,,Dat TU Delft heeft berekend dat de fietsbrug van Ritsumasyl geen 30 maar 100 jaar meegaat, is natuurlijk geweldig. Dat had ik ook niet verwacht. De brug heeft wereldwijd impact. Dat is ook te danken aan provincie Fryslân die de moed heeft gehad de brug te laten bouwen. Het laat zien wat we samen kunnen.” Zegt Daan van Rooijen, associate lector biocomposieten van NHL Stenden in Emmen. Alle reden om vanuit NHL Stenden het platform Compose it op te richten om biocomposieten onder de aandacht te brengen en mensen en partijen bij elkaar te brengen. Om onderzoek te stimuleren, kennis over te dragen, de constructieve mogelijkheden en toepassingen te laten zien en het een plek te geven in regels en voorschriften.
Aan de slag!
Rudmer Heij is de projectleider van Compose it, een platform dat zich richt op samenwerking binnen de sectoren bouw, infra, maakindustrie, maritiem, meubel en transport. Vanuit het Groningse adviesbureau BBENG dat zich bezighoudt met het aanjagen van duurzame transities brengt Heij innovatie en ondernemerschap bij elkaar om deze transitie op gang te brengen. ,,Transitie betekent durven, denken en doen. De mogelijkheden van biocomposieten zijn heel breed, maar voor de meeste mensen nog relatief nieuw, dus onbekend. We hebben de tijd mee. Door de noodzaak tot verduurzaming wordt hout en houtskeletbouw populairder. Binnen Compose it laten we zien wat je daar met biocomposieten vanuit agro- (rest)stromen aan toe kunt voegen. Als materiaal voor isolatie en constructie met platen, panelen, profielen en wandbekleding. We kunnen met concrete projecten laten zien wat de mogelijkheden zijn.”
Telen voor de bouw
Bij biobased bouwen spelen gewassen en een gezonde bodem een belangrijke rol. Daar ligt daar de kracht van Biosintrum in Oosterwolde, expertisecentrum bodem en biobased bouwen. Petra Boorsma: ,,Biosintrum zelf is een voorbeeld van biobased bouwen. In samenwerking met overheden, onderwijs en ondernemers brengen we kennis en productontwikkeling verder, onder meer met praktisch bodemonderzoek in veenweidegebieden. Het is geweldig om te zien hoeveel boeren en bouwers graag mee willen experimenteren in het telen en effectief maken van mogelijkheden voor de landbouw bij biocomposieten en het bouwproces.”
Daan van Rooijen: ,,We hebben samenwerking nodig om de kennis te vergroten en te verspreiden, te laten zien wat er kan en hoe breed de kansen zijn voor biocomposiet. Niet alleen voor de bouw, maar ook voor de Nederlandse en Europese landbouw. Om daadwerkelijk de bouw te verduurzamen en fossiele grondstoffen en materialen te vervangen, heb je sterkere en lichtere, natuurlijke materialen nodig. Het mooie is dat de landbouw daar een belangrijke, duurzame rol in kan spelen als effectief producent van natuurlijke vezels, naast haar rol als voedingsproducent. Met de biopolymeren (plastics uit natuurlijke grondstoffen of reststromen) die we uit Nederlandse grondstoffen als vlas, hennep en biet kunnen maken, kun je de bouw verduurzamen. Het mooie is dat je er iedere denkbare vorm van kunt maken. De kracht van constructies met biocomposiet hebben we niet alleen zichtbaar gemaakt in de fietsbrug van Ritsumasyl. In Emmen bij NHL Stenden hebben we een biocomposiet tiny house gebouwd en tezamen met Biosintrum, Bowinn en Innodeen zijn we bezig met de volgende stap: een volwaardige rijtjeswoning.” Onderzoeken en opschalen ,,Biocomposieten hebben een goede toekomst. Zeker in Friesland zijn de mogelijkheden groot.” zegt Martin van der Veen van Bowinn, innovatieve campus voor de bouw- en leefomgeving in Dokkum. ,,We hebben sterke en innovatieve bouwbedrijven en een dito landbouwsector. Onze rol ligt in het opzetten van een ecosysteem, zodat we versneld aan de vraag naar circulair bouwen kunnen voldoen. We brengen partijen bij elkaar, we onderzoeken, testen en laten zien welke ontwikkelingen en kansen er zijn. Op dit moment werken we de laatste details uit van een woningproject, waarbij prefab bouwen met biocomposiet centraal staat. De inzet is biobased, circulair, modulair en levensloopbestendig bouwen: binnenkort start de bouw van de eerste tien woningen. 128 Studenten van NHL Stenden doen hier in het multidisciplinaire project ‘Modern Living, Conscious Building’ aan de hand van vraagstukken van bedrijven onderzoek naar innovaties en toepassingen van agromaterialen als vlas, maar ook van duurzame kunststoffen. De zoektocht om materialen een volgend leven te geven is fascinerend. De noodzaak wordt gevoeld dat het anders moet. Het is aan ons om de toepassing van biocomposieten te vergroten en te helpen het proces van verduurzaming te versnellen door vanuit onderzoek op te schalen naar productie.”
Toepassingen ontwikkelen Bij producent en productontwikkelaar Innodeen pionieren Ludo Schennink en zijn collega’s sinds een jaar of vijf op het gebied van biocomposieten. ,,Als bedrijf zijn we voortdurend bezig om te kijken waar we kunnen bijdragen aan verbetering van het bestaande. Hoe kan het lichter, kan het met minder materiaal, wat heb je werkelijk nodig om het constructief te maken? En hoe kan het met gebruik van andere materialen of combinaties duurzamer? Een groot voordeel van biocomposiet is dat er sprake is van een permanente CO2 opslag. Biocomposieten zijn aanvullend op bestaande producten. Wij dagen bedrijven in de bouw, in de prefab-sector, maar ook architecten uit om samen met ons te kijken waar en hoe biocomposieten complementair kunnen zijn aan andere duurzame bouwmaterialen. We hebben de kennis en de machines, het gaat er om toepassingen te ontwikkelen. Elkaar inspireren door te doen. De kansen voor transitie worden bepaald door samenwerking, in de keten en daarbuiten.”
Meer weten? www.composeit.nl
