Marijke Folkers en Jan Klink
Werken aan een duurzame landbouw in Noord-Nederland. Oftewel, Top-Voedsel uit een Rijk Landschap, de route naar een waarde(n)volle landbouw: dat is waar de AgroAgenda Noord-Nederland naar streeft. „Boeren voelen dat het anders moet en willen dat ook, het helpt als ze van elkaar horen waar anderen mee bezig zijn”, zegt voorzitter Marijke Folkers. „Het gaat daarbij om innovatie van onderop”, voegt programmaleider Jan Klink toe. “Op die manier willen we ons doel bereiken: Top-Voedsel uit een Rijk Landschap.”
We spreken Folkers en Klink meteen na een congres in De Lawei in Drachten. Daar zijn alle partijen die betrokken zijn bij de agro keten aanwezig. Van afnemers tot toeleveranciers en dienstverleners, van overheden tot terreinbeheerders en van milieufederaties tot kennisinstellingen. Onderwerpen die in verschillende workshops aan de orde komen, zijn: Ondernemen(d) op het platteland, Top Voedsel en gezondheid, een Rijk Landschap en Een ander perspectief. „De hele keten binnen de AgroAgenda was hier aanwezig, het besef is er dat we het met elkaar moeten doen”, geeft Folkers aan. „Het grootste goed van dit initiatief is dat er ruimte is om te experimenteren, alleen op die manier kun je er namelijk achter komen wat goed werkt en wat niet.”
Verdienmodel
„We richten ons met name op grondgebonden landbouw”, gaat Klink verder. „Maar, ook andere sectoren in de landbouw worden niet vergeten. Zo hebben we bijvoorbeeld een melkveeagenda. Het doel is dat de deelnemende boeren zelf een nieuw verdienmodel gaan ontdekken. Dat gaat niet van de ene op de andere dag, maar we hebben dankzij de Agro Agenda wel een begin kunnen maken.” Als voorbeeld noemt Folkers de voeding. „Weten we eigenlijk wel wat we eten en wat gezond en goed voor ons is? En hoe komen we nu tot voedselproductie waarvoor de boer voldoende wordt beloond, met zo weinig mogelijk emissie. Dat zijn vraagstukken die niet van vandaag op morgen zijn opgelost, maar waar we wel naar op zoek zijn.”
Experimenten
De overregulering in de landbouw maakt die zoektocht er echter niet gemakkelijker op. Er vinden desondanks diverse experimenten plaats. Zoals bij de vereniging EcoLaNa, waar een omschakeling van traditionele landbouw naar een maatschappelijk verantwoorde productiewijze wordt gemaakt. Onderdeel daarvan is het bovengronds mest uitrijden. Verder zijn er experimenten met strokenteelt en het verbouwen van uien met daaronder klaver, wat een stikstof bindend gewas is. Folkers:„ Er is ook een boer die 53 hectare land heeft omgezet naar biologisch, waarbij hij veel aandacht besteed aan de bodem, waarin wormen cruciaal zijn.” Klink noemt verder Agricycling, een nieuw soort coöperatief model, waarbij schone reststromen, inclusief meer nutriënten, terug het land op gaan. “Dat is niet extern bedacht, maar door de boeren zelf. En zo zijn er nog veel meer voorbeelden van kleine projecten.”
Het is goed dat ook de politiek in Noord-Nederland bij de Agro Agenda is aangesloten. „Zij kunnen meepraten, graag zelfs, maar ook het lobbywerk verzorgen”, geeft Folkers aan. „Het is namelijk in het belang van de agrarische sector dat de politiek een duidelijke lijn voor de langere termijn gaat uitzetten en niet telkens met ad hoc beleid de sector in de stress laat schieten.” „In Europees verband zou het prettig zijn wanneer er een voedselvisie geschreven wordt. Wat hebben we met elkaar nodig, hoe kunnen we de landbouw daarop afstemmen en hoe moeten boeren dit gaan produceren? Dat is waar de sector behoefte aan heeft. En ja, landbouw en natuur kunnen daarin samen gaan. Daar heeft de boer zelf namelijk ook alle belang bij.”
Stappen zetten
Innovatie begint op het boerenerf, daar zijn Folkers en Klink van overtuigd. „Er spelen op dit moment zoveel vraagstukken, het is in ieders belang dat we daar stappen in gaan zetten, oftewel met oplossingen komen waar de boer mee verder kan. Het zou daarom prettig zijn wanneer de boer voor langere tijd kan experimenteren, want dat is in het huidige tijdperk al lastig genoeg. De middelen die daarvoor beschikbaar zijn moeten daarom zoveel mogelijk op het boerenerf landen, daar zit de uitdaging. En dan zou het prettig zijn wanneer er vooraf niet teveel voorwaarden worden gesteld, het gaat immers om innovatie en daar hoort een zekere vorm van vrijheid bij, anders gaat het niet lukken.” Klink tenslotte: Heb je een goed idee en wil je dat wij je gaan helpen, neem dan contact op via: klink@agroagendann.nl
