Zorggroep Noorderboog uit Meppel en omstreken is sinds september vorig jaar gecertificeerd Regionaal Expertisecentrum D-zep en gespecialiseerd in het opvangen van mensen met dementie en ernstige gedragsproblemen. Voor Drenthe en Overijssel en een beetje voor Groningen en Friesland is Noorderboog het gespecialiseerde centrum vanuit het D-zep-netwerk. GZ-psycholoog Natascha Langerhuizen en gespecialiseerd verpleegkundige René Daling leggen het uit.
Zo’n centrum is absoluut nodig. Daling: „De complexiteit van dementiezorg wordt steeds groter. Bij de mensen met dementie die tegenwoordig in de verpleeghuiszorg terecht komen, is de ziekte in een meer vergevorderd stadium dan vroeger omdat mensen langer thuis worden verzorgd. Daarom is drie jaar geleden het nationale kennisnetwerk D-zep opgericht. De meeste provincies hebben een expertisecentrum, sommigen twee. De provincie Groningen heeft er een en wij zijn er vooral voor Drenthe en de kop van Overijssel, met soms overlappingen naar grensstreken in Groningen, Friesland en Flevoland.”
De letters van D-zep staan voor ‘dementie en zeer ernstig probleemgedrag’. Dementie leidt regelmatig tot probleemgedrag en in uitzonderlijke gevallen tot zeer ernstig probleemgedrag. Ondanks alle goede zorgen van verwanten en van professionals lijken oplossingen soms ver weg. Soms komen de reguliere zorgmedewerkers er niet meer uit en schakelen ze de extra expertise van Noorderboog in. De experts van Noorderboog observeren de cliënt dan in de huidige woonsituatie en analyseren wat in die situatie goed werkt en wat misschien anders kan. Ze spreken met medewerkers, behandelaren en familie. Daarna formuleren zij een advies.
‘Gedrag leren begrijpen’
Ten eerste krijgen zowel deze professionals als de naaste familie en vrienden even rust en ten tweede is het Meppeler zorgcentrum erin gespecialiseerd om de persoon met dementie te stabiliseren. Natascha Langerhuizen: „Dat doen wij niet door het probleemgedrag fysiek te beheersen, maar door het gedrag te leren begrijpen. Iedere cliëntvraag wordt op persoonlijke en unieke wijze bekeken.” Noorderboog heeft een specialistische afdeling voor kortdurende opname (interventie) voor acht cliënten met dementie en zeer ernstig probleemgedrag. Iedere cliënt krijgt een ruim eigen appartement met een eigen badkamer met douche en toilet. Er is 24 uur per dag een gespecialiseerd en deskundig team zorgprofessionals aanwezig. De cliënten hebben sterk uiteenlopende behoeften en kunnen op een gedoseerde manier prikkels verwerken. Daarom is er in de praktijk gezocht naar een manier om niet zozeer het ziektebeeld als leidraad te nemen, maar de zorgbehoefte van de cliënten. Aan deze verschillende behoeften wordt tegemoet gekomen door gebruik te maken van verschillende compartimenten die prikkelarm of prikkel regulerend zijn.
‘Samenwerking wordt steeds beter’
De meeste zorginstellingen weten inmiddels dat Noorderboog gespecialiseerd is op dit terrein, maar het is nog niet bij iedereen bekend. Langerhuizen: „De samenwerking binnen de zorgsector wordt wel steeds groter, vroeger wist je soms niet eens welke zorg anderen in de omgeving leverden. Die samenwerking en informatievoorziening gaat tegenwoordig steeds beter”, aldus Langerhuizen.
Zorginstellingen die te maken hebben met een dementiecliënt met zeer ernstig probleemgedrag, kunnen zich via de website van Noorderboog aanmelden door het invullen van een aanmeldformulier. Daarna komt zo snel mogelijk een gespecialiseerd kernteam van Noorderboog langs om de situatie ter plekke in te schatten. Soms kan ter plaatse al met enkele kleine aanpassingen succes worden behaald. Dat heeft altijd de voorkeur.
Wanneer de complexiteit van het probleem dermate hoog is en er op eigen locatie geen mogelijkheid en/of draagkracht meer aanwezig is, kan de client tijdelijk worden opgenomen op de interventieafdeling in Meppel. Ten eerste is dat goed om de hoog opgelopen spanning bij die persoon af te laten nemen. Ten tweede: „Ook voor het team zorgprofessionals om diegene heen is het prettig, zo krijgt dat team ook weer even tijd om op adem te komen”, legt Langerhuizen uit.
Mooie succesverhalen
Het team van gespecialiseerde zorgmedewerkers en behandelaren heeft over het voorbije jaren al enkele mooie succesverhalen voortgebracht. „Er was zelfs een vrouw die na bij ons geweest te zijn weer thuis kon gaan wonen bij haar man. Wel met begeleiding natuurlijk, we kregen haar dementie niet weg, maar we kregen wel een leefbare situatie tot stand, ook omdat we de mensen om haar heen ‘krachtiger’ hebben gemaakt. Dat is toch geweldig”, lacht Langerhuizen.
Met krachtig bedoelt ze dat zowel haar naasten als het zorgpersoneel inzicht hebben gekregen hoe ze het beste met haar kunnen omgaan. Enkele niet-succesverhalen zijn er ook, maar de positieve uitkomsten voeren de boventoon. De consulten zijn altijd gratis en vrijblijvend. „Er zitten een paar regels aan vast voordat wij kunnen worden ingeschakeld. Wij kunnen niet iedereen met ernstige gedragsproblematiek helpen, maar het gaat echt om mensen met dementie en zeer ernstig probleemgedrag.” Zij worden vervolgens zo liefdevol en medemenselijk mogelijk als maar kan, geholpen. Medemenselijkheid staat voorop, met aandacht voor de mens achter zijn of haar gedrag
