Arjen Akkerman
ICON staat wereldwijd bekend om geneesmiddelenonderzoek, zoals ook blijkt uit de prominente slogan op de gevels van de locaties in Assen en Groningen. Maar ICON doet meer dan onderzoek alleen. Steeds vaker werkt het bedrijf met geneesmiddelen die het zelf produceert: inmiddels is dat voor meer dan twee derde van de onderzoeken het geval.
Op de bovenste verdieping van het onderzoekcentrum van ICON aan de Van
Swietenlaan in Groningen heerst een serene rust. Het echte werk gebeurt er achter speciaal glas, in ruimtes waarin stofdeeltjes amper voorkomen, door specialisten die een hele tijd nodig gehad hebben om hun steriele pakken aan te krijgen. Hier worden dagelijks geneesmiddelen gemaakt, in heel veel soorten en maten.
„Deze faciliteit is uniek,” zegt Arjen Akkerman, directeur van de afdeling Chemistry, Manufacturing & Control (CMC). Hij is verantwoordelijk voor de medicijnproductie binnen ICON, niet alleen in Nederland maar ook daarbuiten. „Het model dat we hier in twintig jaar hebben opgebouwd, heeft de interesse gewekt van onze klinieken in de VS. Onder mijn supervisie zijn zij daar ook gestart met eigen medicijnproductie. Sinds begin dit jaar vormen al deze productieplekken samen een aparte groep binnen ICON, die ik mag leiden.”
Medicijnproductie als strategisch voordeel
Volgens de Europese regelgeving is ICON een medicijnproducent. Toch is er een belangrijk verschil met grote farmaceuten: ICON’s vergunning beperkt zich tot de productie van geneesmiddelen voor klinisch onderzoek. Akkerman legt uit: „We maken medicijnen voor de onderzoeken die wij uitvoeren, vaak in opdracht van farmaceuten. Maar we produceren ook voor derden, zoals ziekenhuizen die klinisch onderzoek doen.”
Deze productiemogelijkheden bieden ICON een strategisch voordeel. „Onze klanten hoeven geen pillen meer aan te leveren, maar alleen de grondstoffen. Wij maken daar medicijnen van en kunnen zo sneller en kostenefficiënter werken,” zegt Akkerman. „Onze flexibele aanpak kan al snel een jaar tijdswinst opleveren in de ontwikkeling van een geneesmiddel.”
‘Onze flexibele aanpak kan al snel een jaar tijdswinst opleveren in de ontwikkeling van een geneesmiddel’
De voordelen zijn duidelijk: doordat ICON de geneesmiddelen binnen de hoogste kwaliteitseisen zelf snel produceert, kan er op elk moment in een onderzoek worden bijgestuurd. Bijvoorbeeld in hulpstoffen die de werking van een actieve stof ondersteunen. „We kunnen snel varianten produceren en direct testen of aanpassingen nodig zijn. Hierdoor leveren we veel meer nauwkeurige data over een werkzame stof. Er hoeven niet steeds grote hoeveelheden pillen geproduceerd en van de farmaceut naar ons vervoerd te worden. Dit verkort de ontwikkeltijd en verhoogt de betrouwbaarheid van onderzoeksresultaten.”
Strenge eisen en expertise
De medicijnproductie bij ICON voldoet aan extreem hoge standaarden. In Europa zijn er maar een paar partijen die dit kunnen en mogen. De moeilijkheidsgraad is hoog. Neem alleen al de eisen die worden gesteld aan de productieruimte. Akkerman verduidelijkt: „In gewone lucht zweven in een kubieke voet, ongeveer ter grootte van een basketbal, tussen de 20 en 30 miljoen deeltjes. In onze productieruimte zijn dat er maximaal honderd in diezelfde kubieke voet.”
Deze hoogwaardige omgeving vereist niet alleen gespecialiseerde apparatuur maar ook grondige training van onderzoekers en laboranten. „De eisen zijn zwaar, en dat vraagt om gedetailleerde procedures en een sterk team van experts,” aldus Akkerman.
Twintig jaar innovatie
ICON zette al vroeg in op eigen medicijnproductie. Arjen Akkerman hoorde bij de
pioniers op dit gebied. „De Europese regels gingen strenger worden. Dat zagen we wel aankomen. Dus hebben we toen meteen ingezet op het professioneel en kundig aanpakken van de productie. Dat was in 2004, we begonnen toen met vier man”, vertelt Akkerman. „Inmiddels bestaat het team uit 45 mensen.”
In die begintijd werden er op kleine schaal medicijnen gemaakt, op een manier die meer weg had van een apotheekbereiding. Deze medicijnen waren maar kort houdbaar en moesten dus snel toegediend worden. Inmiddels zijn het complexere medicijnen voor onderzoek en gaan de geneesmiddelen veel langer mee, waarmee de mogelijkheden flink vergroot zijn. ICON kan nu wereldwijd voor verschillende klinische onderzoeksplekken geneesmiddelen maken.
Wereldwijd impact
Met de uitbreiding naar internationale locaties, zoals de VS, speelt ICON een steeds grotere rol in de wereldwijde ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen. Het unieke model waarin onderzoek en productie samenkomen, stelt ICON in staat om sneller, betrouwbaarder en kostenefficiënter te werken: een aanpak die wereldwijd de standaard zet.
Met twintig jaar ervaring en een toegewijd team in Nederland blijft ICON een pionier in de combinatie van onderzoek en medicijnproductie. „Onze missie is helder,” concludeert Akkerman. „We helpen onze klanten niet alleen sneller nieuwe geneesmiddelen te ontwikkelen, maar dragen ook bij aan een gezondere toekomst voor iedereen.”
Akkerman kijkt met trots terug op de afgelopen twee decennia. „Ik ben ooit als apotheker bij ICON begonnen, en hoewel we nu een productie unit zijn, voel ik me nog steeds apotheker. Het blijft fantastisch om bij te dragen aan de ontwikkeling van geneesmiddelen die uiteindelijk mensenlevens verbeteren.”
