Een familiebedrijf in hout- en bouwmaterialen. Overtuigd van de stap naar biobased en circulair bouwen. Algemeen directeur Gerda van der Singel van Miedema Groep over de inspiratie en gedeelde ambitie voor de transitie in de bouw. „We zijn aangeland in de volgende fase.”
De Leeuwarder Miedema Groep is als bouw- en houtpartner al meer dan 100 jaar gewend aan verandering. De huidige transitie van traditioneel naar biobased en circulair bouwen is voor Gerda van der Singel dan ook volstrekt vanzelfsprekend. „Als familiebedrijf zijn we gewend keuzes te maken, nieuwsgierig te zijn naar nieuwe ontwikkelingen en samen met anderen verandering in beweging te zetten. Tegelijkertijd gaan we er nuchter en zelfbewust mee om. Voor ons is ook deze stap een kwestie van een gezonde duurzame toekomst, die bepaald wordt door samenwerken, kennis delen, het vertrouwen hebben in elkaar dat je dezelfde kant op gaat. Niet bang zijn om te pionieren, ervaringen opdoen en kijken waar je concreet stappen kunt zetten. Niet alles zal lukken, maar je leert er veel van en weet dan beter wat er juist wel kan.”
„We zijn gepokt en gemazeld in het mooiste natuurproduct dat ik ken, hout. Van handel tot en met toepassing en verwerking. We zijn gewend aan de dynamiek dat de natuur je iets geeft, dat het soms weerbarstig is en z’n tijd neemt. Wat dat betreft is biobased bouwen niet nieuw voor wie met hout werkt. Waar het lastig wordt, is dat in de traditionele bouwgroothandel in fossiele bouw- en houtproducten een heel ander mechanisme geldt: prijs, en niet zelden het streven naar de laagste prijs. Met biobased bouwen concurreren we op die laagste prijs-markt, maar de transitieproducten gedragen zich als hout: wat is er beschikbaar, wat komt er van het land? De hele omslag is dus veel meer dan alleen maar materiaal- en productverandering: het is veel complexer. Het kost tijd om daar bewust stappen in te zetten.”
‘Er is een keten ontstaan, van boer en teler tot en met bouwleverancier, en we hebben voldoende voorraad’
Circulair is al de norm
„Biobased bouwen is geland in de keten, zeker hier in de regio. Er zijn talloze initiatieven die succesvol zijn, concrete voorbeelden waarin je ziet dat biobased bouwen kansrijk is. Het ontwikkelingstempo is hoog. Kijk hoeveel er in relatief korte tijd is gebeurd op het gebied van natuurlijke isolatiematerialen als vlas en hennep. Van ‘hout’ is biobased bouwen verbreed naar een assortiment van allerlei materialen en producten en de kennis over toepasbaarheid groeit snel. Er is een keten ontstaan, van boer en teler tot en met bouwleverancier, en we hebben voldoende voorraad. Nu is het tijd dat samen te voegen, zodat er opgeschaald kan worden. En dat moet, want de keuze is al gemaakt door de overheid die circulair bouwen al als norm stelt.”
„Het is prachtig om te zien wat dat betekent, ook voor Miedema. Tegelijk, we leveren ook traditionele materialen, want we zijn ook ‘gewoon’ een bedrijf dat de markt bedient, en inspeelt op de vraag en wens van de klant. We bewegen mee vanuit de vraag wat nodig is en van wat er kan. In die keuzes binnen dat brede spectrum moeten we elkaar niet afserveren. Het gaat er niet om wat voor de bühne telt, maar om de intrinsieke motivatie waarom je een bepaalde kant op wilt en kunt. Accepteer dat het tijd kost. Doe wat mogelijk is, maar in jouw tempo. Geef elkaar ruimte, maar laat het niet na te inspireren, wees bereid je kennis en enthousiasme te delen.”
Geen Scandinavië
Gerda van der Singel, opgegroeid als landbouwdochter met inmiddels een hart voor hout: „Initiatieven bijvoorbeeld om te kijken wat je met Nederlands hout kunt. Ik vind dat fascinerend, we denken en doen mee in initiatieven. Kijk, we zijn geen Scandinavië, we hebben een ander klimaat en bovendien veel minder oppervlak, maar dat betekent niet dat er niets kan in de Nederlandse houtteelt. De vraag is wat hier wil groeien, hoe je het verwerkt en wat je ervan kunt maken. Miedema werkt daar graag aan mee, juist vanwege de kennis in handel, toepassing en verwerking van allerlei soorten hout. Wat in Nederland kan, zal beperkt zijn denk ik, maar misschien wel heel zinvol in de brede context van landbouw, uitstoot en als onderdeel van een verdienmodel. Dus, onderzoek het en kijk waar het past in onze economie. En doe het, er is zoveel kennis over hout, teelt en grond!”
CO₂ verrekenen
Wat betekent die opschaling van biobased bouwen? „Los even van praktische zaken als de extra ruimte die we nodig hebben, want de opslag van natuurlijke isolatiematerialen vergt meer ruimte dan de opslag van traditionele isolatiematerialen. Het gaat in hoofdlijnen om het verdienmodel voor de keten. En dat heeft weer alles te maken met hoe we straks de beprijzing van CO₂ berekenen.”
„Aan de ene kant heb je negatieve klimaat- en omgevingsinvloeden bij fossiele bouwproducten die niet worden meegenomen in de prijs. Aan de andere kant wordt een positieve CO₂ opname tijdens de groei van hout niet meegenomen. De verrekening van CO₂ -uitstoot en andere milieukosten zal verdisconteerd moeten worden in de rekenregels. Pas dan belanden we echt in de volgende fase en wordt de noodzakelijke transitie breed zichtbaar en voelbaar: dan ontstaat er het verdienmodel dat gedreven is door circulariteit. Daarbinnen was het natuurlijk geweldig dat we vorig jaar als groep bedrijven binnen Circulair Friesland koningin Máxima mochten ontvangen om onze visie op een gezonde toekomst te duiden. Zo’n bezoek is een prachtig duwtje in de rug!” „Het is wat je nodig hebt: veranderingen brengen veel teweeg en tegelijk heb je behoefte aan zekerheden: waar ga je naartoe, waar kun je beleid op baseren? Het is ook wat ons past en bij ons hoort als familiebedrijf, omdat we onze visie stoelen op de lange termijn van volgende generaties. De stap naar een circulaire bouwketen is voor ons daarom een hele inspirerende en mooie uitdaging.”
