Bijzonder, dat is het zeker. Een biogasopwerkingsunit van Attero, die gekocht werd door Adverio, door Oosterhof Holman is gedemonteerd en inmiddels is getransporteerd naar de regio Vinnytzja in Oekraïne. Momenteel wordt daar biogas (4.500 m3/uur) geleverd aan de suikerfabriek en wordt elektriciteit geproduceerd voor het openbare netwerk.
Door toepassing van biogas wordt tijdens de suikercampagne zo’n 4.000.000m3 netwerk gas uitgespaard, welke nu tijdens de winter kan worden ingezet voor huishoudens. De huidige biogas productie installatie werd gerealiseerd voordat de oorlog uitbrak, maar ook nu, middenin oorlogstijd, wordt de installatie verder uitgebreid en geschikt gemaakt voor de toekomst.
Eén van die aanpassingen is het installeren van de biogasopwerkingsunit om “groengas” te leveren op het netwerk. Verantwoordelijken daarvoor zijn Dmytry, via Adverio RNK (de Oekraïense tak van Adverio), en de lokale partner UTC (Ukrainian Technological Company). UTC is sinds 2011 met Adverio betrokken bij de uitvoering van biogas projecten in Ukraine. Op de dag van het interview kon Dmytry niet op zijn werklocatie komen, vanwege Russische raketaanvallen. Desondanks konden we hem spreken, net zoals de overige betrokkenen, Wim Vrieling en Rinus Rinia van engineeringsbureau Adverio en Roel Deelstra van Oosterhof Holman Milieutechniek BV. „De biogasopwerking unit van Attero kwam op de markt en daar hebben wij namens UTC op geboden en het uiteindelijk ook gegund gekregen”, geeft Wim Vrieling aan. „Attero heeft op alle fronten meegewerkt om de installatie nauwkeurig te ontmantelen, zodat deze compleet naar Oekraïne vervoerd kon worden. Attero maakt in dezen hun motto: ‘Energiek met afval’ ten volle waar.”
Technische kennis
Adverio werkt al ruim 10 jaar samen met UTC in Oekraïne, de eerste opdrachtgever was Astarta Holding. Destijds is een 15 MW biogas installatie gerealiseerd, voor de levering van biogas aan de suikerfabriek. „Daarna hebben we nog verschillende andere biogas projecten gerealiseerd met UTC. De transitie van fossiel naar groene brandstoffen gaat daar nu snel”, legt Rinus Rinia uit. „Adverio is er nauw bij betrokken, met name op het gebied van technische kennis en expertise hebben wij een voorsprong opgebouwd.” Oosterhof Holman zorgt mede voor de uitvoering van de projecten. „We zitten regelmatig met een aantal mensen in Oekraïne”, geeft Roel Deelstra aan. „Ten minste, totdat de oorlog uitbrak, nu kan dat natuurlijk niet meer.”
Maar dat betekent niet dat er in Oekraïne niet verder gebouwd wordt aan de installaties. „Ondanks de dreiging zegt men dat het werk gewoon moet doorgaan, omdat de oorlog vroeg of laat zal stoppen. En dan moet Oekraïne op eigen benen verder kunnen”, aldus Vrieling.
Essentiële infrastructuur
Op dit moment zorgt de biogas installatie ervoor dat de naast gelegen suikerfabriek van biogas en stroom wordt voorzien, maar dat tevens 20.000 huishoudens worden voorzien van stroom. Rinia: „De YNS facility manager is door de lokale overheid gevraagd om de installatie in de benen te houden, het is essentiële infrastructuur voor Oekraïne en het is van groot belang dat het blijft draaien. Maar, het is wel een vreemde situatie natuurlijk. Wij kunnen die kant niet op, dus we overleggen veelvuldig via de moderne communicatie kanalen, optimaal is het niet. En ook voor de mensen die daar werkzaam zijn is het spannend. Er is in het begin eens een Russisch militair vliegtuig over de installatie gevlogen, heeft er boven gecirkeld, maar deze kon door de luchtafweer worden onderschept en onschadelijk gemaakt. Tot nu toe worden ze met rust gelaten, maar spannend blijft het wel.”
‘Daarom moet er gebouwd worden en dat gaat, ondanks de oorlog, gewoon door’
„Voor het eerste project in 2013 / 2014 gingen onze monteurs en programmeurs naar Oekraïne om instructie te geven om de installatie te bouwen. Daarna hebben onze Oekraïense partners de volgende installaties onder onze begeleiding, met eigen personeel kunnen realiseren”, gaat Deelstra verder. „Tot op vandaag zijn we betrokken bij de bouw van de biogas- en bijkomende installaties. Zo ook bij de oude biogas opwerkingsinstallatie van Attero en binnenkort de levering van een decanter om de vrijkomende digestaat tot een goede kwaliteit meststof te verwerken.”
Raketten
Dmytry is via Teams aangesloten bij het interview. Hij was die maandag op weg naar de installatie (zo’n 4 uur rijden van Kiev) maar kreeg om 8 uur een telefoontje van z’n zoon Dyma van 12 jaar dat er raketten op Kiev terecht waren gekomen. Dmytry maakte meteen rechtsomkeer om bij zijn zoon te kunnen zijn. Het geeft aan hoe de situatie in Oekraïne is. Rinia: „Dmytry is de afgelopen maanden een aantal keren naar Nederland geweest om humanitaire hulpgoederen op te halen. Met elkaar slagen we er in dat hij met een bus vol goederen terug kan gaan.”
Dmytry: „We zijn momenteel bezig met de voorbereidingen om de biogas opwerkingsinstallatie van Attero te installeren bij onze productie faciliteit. We verwachten dit na de suikercampagne gereed te hebben, zodat we het biogas dan geschikt kunnen maken om op het gasgrid te leveren. We zijn verder bezig om de biogas productie capaciteit verder uit te bouwen. Dat doen we samen met de mensen van Adverio en Oosterhof Holman en andere leveranciers in Europa. Met de European Bank of Reconstruction and Development (EBRD) zijn goede contacten om onze initiatieven te ondersteunen. Vanwege de beschikbaarheid van grondstoffen in Oekraïne heeft Groene Energie en Groen Gas hier een enorme toekomst. Daarom moet er gebouwd worden en dat gaat, ondanks de oorlog, gewoon door.”
Sterker
„De raketaanvallen van vandaag waren verschrikkelijk. De raketten kwamen op plekken terecht waar we enige tijd geleden met elkaar hebben gelopen. Op 5 kilometer van mijn huis zijn raketten ingeslagen, ons huis schudde en overal lag gebroken glas. Maar, de stad functioneert en blijkbaar wennen mensen aan alles wat hen overkomt. We zijn natuurlijk wel bezorgd over wat er nog gaat gebeuren. Echter, ze maken ons niet zwakker, we worden er alleen maar sterker van, ook omdat we weten dat we door het Westen worden gesteund.”
Die steun komt zeker ook van Adverio en Oosterhof Holman. „Natuurlijk gaan we door en we hopen onze Oekraïense partners te kunnen blijven helpen met onze technologie. Maar, het is en blijft vooralsnog erg spannend. We zijn bezig met innovatieve projecten voor de toekomst, maar tegelijkertijd woedt er een verschrikkelijke oorlog. Aan die tegenstrijdigheid komt hopelijk zo snel mogelijk een einde.”
