„Verbinding is ons succes. Wij behartigen op een integere manier de wederzijdse belangen van alle betrokken partijen waarmee we zaken doen.” Dat zegt Ab Knook, groepsdirecteur van familiebedrijf Spaansen, dat volgend jaar 80 jaar bestaat. Spaansen Bouwsystemen, één van de drie divisies, ontwerpt, produceert en monteert prefab betonnen casco’s voor woningbouw en lichte utiliteit. Vanaf het eerste idee tot de oplevering heeft Spaansen het hele proces in eigen hand. „Een strakke planning is daarbij van essentieel belang”, geeft directeur sales Aike Minnes aan. „We hebben en houden graag de regie.”
Zo werkt Spaansen al vanaf de oprichting in 1946. Dat begon met één vrachtauto, waarmee groente en fruit van de telers naar een plaatselijk veilinggebouw werden vervoerd. Vervolgens schakelde het bedrijf over op zandwinning. Er moest zand vanuit de duinen naar de bollenvelden worden gebracht, de divisie Grondstoffen en Logistiek was geboren. „Op een gegeven moment hadden we circa tien overslaglocaties”, geeft Knook aan. In die tijd reed Spaansen ook groente naar het zuiden van het land. „Probleem was dat de vrachtauto’s leeg weer terug reden en daar zochten we een oplossing voor.” Bij een steenfabriek werden stoeptegels gekocht. De vrachtauto’s reden vol weer terug en de stoeptegels werden op zaterdag aan particulieren verkocht. Daaruit is de divisie Tuin en Bestrating ontstaan.
Comfort bieden
De vestiging in Harlingen ontstond ook min of meer bij toeval. Knook:„ Er ging een fabriek failliet die heipalen produceerde. Wij hebben die fabriek toen gekocht en zijn betonnen vloeren gaan produceren. Tot dit in 2011, als gevolg van de crisis in de woningbouw, moeizaam ging. De vloeren worden vanaf die tijd bij collega bedrijven ingekocht. Wij besloten ons te concentreren op de productie van prefab betonnen wanden, die we al sinds 2003 produceerden. We willen daarmee de aannemer comfort bieden. Die kan bij één partner de ruwbouw van een woning kopen en de verdere afwerking met andere partners regelen.” De vestiging in Harlingen biedt daarvoor unieke mogelijkheden, zo haalt Spaansen zand en grind met eigen schepen uit zee.
Gevelklaar
Sinds een jaar of vijf kennen ze bij Spaansen, als aanvulling op de prefab betonnen casco’s, het ‘gevelklaar’-concept. „Gevelklaar betekent bij ons dat we compleet afgewerkte gevels leveren, met geïntegreerde isolatie, kozijnen en steenstrips, die ook al gevoegd zijn. Daardoor wordt de bouwtijd verkort en de duurzaamheid verhoogd”, legt Minnes uit. Van produceren tot transporteren en monteren: Spaansen heeft het allemaal zelf in huis. „Door dit traject in eigen hand te houden, hebben we de regie over het hele proces en scoren we behoorlijke tijdwinst. Dat vinden klanten erg aantrekkelijk.”
Deze aanpak heeft er mede voor gezorgd dat Spaansen is uitgegroeid tot één van de grotere producenten van prefab betonnen casco’s in ons land. Knook:„ We onderscheiden ons doordat we het hele proces zelf verzorgen. Daardoor komen we bijna nooit te laat op een bouwplaats. Ik zeg bijna, want ook wij hebben wel eens met overmacht te maken.”
‘Dankzij onze geavanceerde tekensoftware kunnen we woningen in allerlei vormen en maten produceren’
Een woning kan met Gevelklaar in één dag wind- en waterdicht worden gemaakt en er zijn meer voordelen met deze manier van bouwen. „De bouw vergrijst”, zegt Knook. „Er is amper nieuwe aanwas en het aantal werkzame personen op een bouwplaats neemt af. Er is bijna geen metselaar, timmerman of kalkzandsteenlijmer te krijgen. Dat heeft gevolgen voor de prijs en leidt tot het vaak later opleveren van een woning dan werd afgesproken. Daar heeft Spaansen een oplossing voor. Wij produceren de elementen in de fabriek, onder geconditioneerde omstandigheden. Op de bouwplaats wordt de woning, vrijstaand, twee onder één kap of rijtjeswoningen, vervolgens als een soort bouwpakket in elkaar gezet. Wij zien steeds vaker dat aannemers graag een efficiencyslag willen maken, Spaansen kan dat bieden.”
Allerlei vormen en maten
Wie denkt dat Spaansen alleen standaard woningen kan leveren, komt bedrogen uit. Minnes: „Dankzij onze geavanceerde tekensoftware kunnen we woningen in allerlei vormen en maten produceren. Het is architectonisch zodanig te tekenen dat je niet ziet dat het standaard is. En wil een aannemer bijvoorbeeld houtskelet of biobased binnenwanden, dan kunnen we die er ook in monteren. We zijn sterk klant gericht, wat de opdrachtgever vraagt kunnen wij in de meeste gevallen maken. Wat dat betreft zijn de mogelijkheden legio. We leveren casco’s op specificatie van de klant, met en zonder isolatie, met kozijnen of met compleet afgewerkte gevels. Zowel voor grondgebonden woningen als appartementen.”
Spaansen richt zich met name op middelgrote en familiaire bouwbedrijven. Daar is een reden voor, geeft Knook aan. „Mocht er zich een probleem voordoen, dan willen wij graag direct met een directeur-eigenaar in gesprek, zodat het tot tevredenheid kan worden opgelost. Niet voor niets zijn wij gericht op langjarige samenwerkingen, daarbij draait het om vertrouwen. Dat moet je opbouwen en daarvoor moet je elkaar goed kennen. Als je elkaar kent en er doet zich iets voor, dan los je dat op. Vandaar onze keuze voor een bepaald type bedrijf.” En dat werkt, want veel bedrijven die 15 à 20 jaar geleden zijn ingestapt, zijn nog steeds klant bij Spaansen. „We spreken elkaar regelmatig op directieniveau, dat betekent korte lijnen, snel kunnen beslissen en streven naar goede oplossingen. Het is een aanpak die volgens ons leidt tot toegevoegde waarde voor beide partijen, omdat je weet wat je aan elkaar hebt.”
Interesse
Het zwaartepunt van de werkzaamheden van Spaansen ligt boven de grote rivieren. Minnes: „Maar als een klant een opdracht in het zuiden van het land heeft, dan volgen we. We gaan wat dat betreft met onze klanten mee.” Expansie in het buitenland zoekt Spaansen niet. Knook:” Vooral omdat de manier van bouwen daar heel anders is, zo bouwen we in Nederland veel meer seriematig dan in het buitenland gebeurt. Dat heeft met de beschikbare ruimte te maken.”
Wat men bij Spaansen wel ziet is dat er vanuit het buitenland veel interesse is voor de fabrieksmatige productie van woningen bij Spaansen. Met name de robotfabriek waar de steenstrips op de gevels worden geplakt wordt met veel interesse bekeken. „Steenstrips hadden geen goede naam”, vertelt Knook. „Met onze robotfabriek bewijzen we het tegendeel. We hebben er veelvuldig mee getest en kunnen garanderen dat de output enorm constant is. Het is een gecertificeerd proces, wat aansluit bij de wet kwaliteitsborging. Deze fabriek functioneert nu vijf jaar en het aantal klachten is op één hand te tellen. Als je dan bedenkt dat wij meer dan 1.000 Gevelklaar casco’s per jaar produceren, dan kan iedereen zelf bedenken dat dit verwaarloosbaar is. We denken er dan ook over een tweede robotfabriek te bouwen, waarmee we de productiecapaciteit verder kunnen opvoeren.”
‘Vergelijk het maar met het samenstellen van een auto op internet. Dat kan in de toekomst ook in de bouw’
Automatisering en digitalisering speelt binnen Spaansen sowieso een belangrijke rol. De bouw vraagt daar steeds vaker om. Knook: „De klant kan inloggen op een eigen portaal, de configurator openen, eenvoudig woningen configureren en een indicatieve prijs berekenen. We werken nog aan een koppeling met de software van onze klanten, waarmee de wensen van consumenten worden vastgelegd. Vergelijk het maar met het samenstellen van een auto op internet. Dat kan in de toekomst ook in de bouw.”
Duurzaamheid
Tenslotte, beton is niet het meeste duurzame product. Hoe gaan ze daar bij Spaansen mee om? Knook:„ Laat ik voorop stellen dat beton een goed product is, maar het zorgt wel voor een behoorlijke CO₂ uitstoot. Nederland loopt voorop in het produceren van beton dat CO₂ arm is. Daarnaast zoekt de betonbranche naar andere mengsels waarmee de CO₂ footprint naar beneden kan worden gebracht. Ook binnen Spaansen zijn we voortdurend bezig met beperking van de CO₂ uitstoot. Daardoor is de CO₂ uitstoot bij de betonproductie bij Spaansen in de afgelopen twaalf jaar al gehalveerd. Er zullen zeker verdere stappen genomen worden en daarin willen wij een vooraanstaande rol spelen.”
„Zo maken wij gebruik van evo-Zero, een nieuw cement dat CO₂ arm is en zeer beperkt bijdraagt aan de CO₂ uitstoot ten opzichte van het traditionele product. Ons doel is om in 2050 volledig CO₂ neutraal te zijn en daar werken we stap voor stap naartoe. Zo hebben we inmiddels ook de eerste elektrische vrachtauto besteld. We kijken hoe dat zich verder ontwikkeld. Stel dat Spaansen het hele wagenpark vervangt, hoe kunnen we dan opladen in een omgeving waar de problemen op het elektriciteitsnet groot zijn? Kortom, we willen graag verduurzamen, maar wel met oog voor de realiteit. Waar mogelijk zullen we dit doen, omdat we ook hierin een vooraanstaande rol in de markt willen spelen. Precies op de manier waarop we in de afgelopen 80 jaar hebben gewerkt en ons hebben ontwikkeld.”
