Ons zorgsysteem moet drastisch veranderd. Niet meer alleen repareren, maar vooral voorkomen. Gezond zijn en blijven. Daar gaat het om. De transitie van zorg naar gezondheid is ingezet, maar heeft meer snelheid nodig. Alleen door innovaties en het slim delen van kennis en ideeën, komen we er. En dat is precies waar Hi!Noord voor is.
Ons zorgsysteem moet drastisch veranderd. Niet meer alleen repareren, maar vooral voorkomen. Gezond zijn en blijven. Daar gaat het om. De transitie van zorg naar gezondheid is ingezet, maar heeft meer snelheid nodig. Alleen door innovaties en het slim delen van kennis en ideeën, komen we er. En dat is precies waar Hi!Noord voor is.
De cijfers zijn duidelijk. De manier van zorg verlenen die we hebben opgebouwd, is onhoudbaar. Te duur, te weinig professionals, maar bovenal sluit het niet aan op maatschappelijke uitdagingen en gezondheidsvraagstukken. Het moet anders. Dat is al een tijd bekend en heel wat slimme mensen in het Noorden denken na over de vraag: hoe moet het dan? Netwerken bedenken antwoorden, ondernemers bekijken de uitdaging van nieuwe kanten, wetenschappers breken er hun hoofd over. De denkkracht in Noord-Nederland is groot. Maar het innoveren moet sneller. En het moet efficiënter. Dat is waarom Hi!Noord in het leven is geroepen.
Programmaleider Roel van der Heijden: „Al die expertise die we hebben, is nogal verdeeld. Per thema, per regio, per club. Wij brengen al het moois dat er al is samen, omdat dat de beste manier is om de transitie te versnellen.’’ Met dat ‘wij’ bedoelt Van der Heijden vooral het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), Center of Expertise Healthy Ageing (Hanzehogeschool), de Aletta Jacobs School of Public Health (onderdeel van de Rijksuniversiteit Groningen) en het Healthy Ageing Network Noord-Nederland (HANNN). Maar liever ziet Van der Heijden ‘wij’ veel breder. „Deze partijen zijn ‘slechts de aanjagers’, want iedereen in Noord-Nederland die met de transitie bezig is of wil zijn, zou zich moeten aansluiten.’’
Je zou Hi!Noord kunnen zien als de facilitaire dienst van, voor en door innoverend Noord-Nederland op het gebied van gezondheid. Zij brengt mensen, kennis en kunde samen. Van der Heijden: „We zijn bezig met het leggen van een nieuwe infrastructuur en het versterken van de bestaande. Zo kunnen we het innovatievermogen van onze regio duurzaam vooruithelpen. Belangrijke ideeën kunnen beter worden verspreid, kansrijke initiatieven krijgen de mogelijkheid op te schalen omdat ze via de infrastructuur in aanraking komen met de mensen, de kennis en de middelen die ze nodig hebben. En tijdens het gebruik wordt de infrastructuur zelf ook versterkt.’’
Verspilling van expertise
Samen staan we sterker. Dat idee zit erachter. Door de veelheid aan clubs wordt nu veel dubbel werk gedaan. Door gezamenlijk problemen aan te pakken, kan die moeite worden gestoken in het verder helpen van innovaties. Door te leren wat werkt en wat niet werkt, kan meer energie naar het verder brengen van initiatieven. Daan Bultje, Programmamanager Verbinden: „Een voorbeeld is dat we van verschillende overheden en zorginstellingen de vraag krijgen wie kan helpen met de inzet van data over gezondheid. Door die vragen te koppelen, besparen de instellingen geld en krijgen ze nog een beter systeem ook. Zo werkt het op meer terreinen.’’
‘We zijn bezig met het leggen van een nieuwe infrastructuur en het versterken van de bestaande. Zo kunnen we het innovatievermogen van onze regio duurzaam vooruithelpen’
Eigenlijk is het zonde dat zo veel partijen op kleine schaal bezig zijn met goede vindingen en vakmanschap. „Verspilling van schaarse expertise is het’’, vindt Van der Heijden. „We kunnen allemaal van elkaar leren en moeten dat snel gaan doen. Alleen zo kunnen we het verschil gaan maken en dat is broodnodig in deze transitie. We willen ook absoluut voorkomen dat verschillende groepjes hetzelfde wiel aan het uitvinden zijn. Van elkaar weten wat je aan het doen bent is essentieel als je samen impact wilt maken.’’
Ons zorgsysteem moet drastisch veranderd. Niet meer alleen repareren, maar vooral voorkomen. Gezond zijn en blijven. Daar gaat het om. De transitie van zorg naar gezondheid is ingezet, maar heeft meer snelheid nodig. Alleen door innovaties en het slim delen van kennis en ideeën, komen we er. En dat is precies waar Hi!Noord voor is.
De cijfers zijn duidelijk. De manier van zorg verlenen die we hebben opgebouwd, is onhoudbaar. Te duur, te weinig professionals, maar bovenal sluit het niet aan op maatschappelijke uitdagingen en gezondheidsvraagstukken. Het moet anders. Dat is al een tijd bekend en heel wat slimme mensen in het Noorden denken na over de vraag: hoe moet het dan? Netwerken bedenken antwoorden, ondernemers bekijken de uitdaging van nieuwe kanten, wetenschappers breken er hun hoofd over. De denkkracht in Noord-Nederland is groot. Maar het innoveren moet sneller. En het moet efficiënter. Dat is waarom Hi!Noord in het leven is geroepen.
Programmaleider Roel van der Heijden: „Al die expertise die we hebben, is nogal verdeeld. Per thema, per regio, per club. Wij brengen al het moois dat er al is samen, omdat dat de beste manier is om de transitie te versnellen.’’ Met dat ‘wij’ bedoelt Van der Heijden vooral het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG), Center of Expertise Healthy Ageing (Hanzehogeschool), de Aletta Jacobs School of Public Health (onderdeel van de Rijksuniversiteit Groningen) en het Healthy Ageing Network Noord-Nederland (HANNN). Maar liever ziet Van der Heijden ‘wij’ veel breder. „Deze partijen zijn ‘slechts de aanjagers’, want iedereen in Noord-Nederland die met de transitie bezig is of wil zijn, zou zich moeten aansluiten.’’
Je zou Hi!Noord kunnen zien als de facilitaire dienst van, voor en door innoverend Noord-Nederland op het gebied van gezondheid. Zij brengt mensen, kennis en kunde samen. Van der Heijden: „We zijn bezig met het leggen van een nieuwe infrastructuur en het versterken van de bestaande. Zo kunnen we het innovatievermogen van onze regio duurzaam vooruithelpen. Belangrijke ideeën kunnen beter worden verspreid, kansrijke initiatieven krijgen de mogelijkheid op te schalen omdat ze via de infrastructuur in aanraking komen met de mensen, de kennis en de middelen die ze nodig hebben. En tijdens het gebruik wordt de infrastructuur zelf ook versterkt.’’
Verspilling van expertise
Samen staan we sterker. Dat idee zit erachter. Door de veelheid aan clubs wordt nu veel dubbel werk gedaan. Door gezamenlijk problemen aan te pakken, kan die moeite worden gestoken in het verder helpen van innovaties. Door te leren wat werkt en wat niet werkt, kan meer energie naar het verder brengen van initiatieven. Daan Bultje, Programmamanager Verbinden: „Een voorbeeld is dat we van verschillende overheden en zorginstellingen de vraag krijgen wie kan helpen met de inzet van data over gezondheid. Door die vragen te koppelen, besparen de instellingen geld en krijgen ze nog een beter systeem ook. Zo werkt het op meer terreinen.’’
Quote: ‘We zijn bezig met het leggen van een nieuwe infrastructuur en het versterken van de bestaande. Zo kunnen we het innovatievermogen van onze regio duurzaam vooruithelpen’
Eigenlijk is het zonde dat zo veel partijen op kleine schaal bezig zijn met goede vindingen en vakmanschap. „Verspilling van schaarse expertise is het’’, vindt Van der Heijden. „We kunnen allemaal van elkaar leren en moeten dat snel gaan doen. Alleen zo kunnen we het verschil gaan maken en dat is broodnodig in deze transitie. We willen ook absoluut voorkomen dat verschillende groepjes hetzelfde wiel aan het uitvinden zijn. Van elkaar weten wat je aan het doen bent is essentieel als je samen impact wilt maken.’’
De mensen, de patiënten, de bewoners. Die spelen de belangrijkste rol in alles wat Hi!Noord faciliteert. Niet alleen van bovenaf slimme dingen bedenken, maar van onderaf naar ideeën luisteren dus. In de zorg, of beter, de gezondheidssector van de toekomst draait het niet om de economische haalbaarheid. Het draait om de impact op de maatschappij. Die ontwikkeling is langzaam maar zeker ingezet. Nu is het zaak daarop het stuur te houden. Daan Bultje: „In Coronatijd zag je in een snelkookpan wat al gaande was in de maatschappij. Mensen vereenzamen, voelen zich niet goed en worden ziek. We moeten nadenken over de vraag hoe we de maatschappij structureel anders kunnen inrichten om dat te voorkomen.’’
Een zorgsysteem dat in tientallen jaren is opgebouwd, vervang je niet zomaar door iets nieuws. Je hebt er radicale innovatie voor nodig, dwarsdenkers en doorzetters. En niet alleen uit de klassieke zorgsector. Juist niet. Bultje: „Dat is de uitdaging waar we voor staan. De transitie van zorg naar gezondheid gaat veel verder. Leefomgeving, werkomstandigheden, voedingspatroon, sport, heel veel is van invloed op je fysieke en mentale gezondheid. Waar we heen moeten, is voorkómen dat we ziek worden. En dat lukt alleen als gezondheid in al die facetten van het leven een belangrijkere rol gaat spelen.’’
Databank van effectieve initiatieven
Mensen repareren is kortom niet de weg die we moeten blijven bewandelen. Gezondheid op een andere manier organiseren is het antwoord. Hi!Noord faciliteert het denken daarover door goede voorbeelden op te zoeken en te delen, en door kruisbestuivingen aan te moedigen. Bultje: „Een goed voorbeeld is de Leefstijlstraat die in Emmen is geopend. Daar komen partijen uit verschillende hoeken al samen die allemaal werken aan gezondheid. Het is onze rol om die kennis uit te dragen in de rest van het Noorden, maar ook om kennisinstellingen er meer bij te betrekken en het bestaande zorgsysteem te koppelen. Zo komen we vooruit.’’
Nog zo’n initiatief zijn de zogeheten Bloeizones in Friesland. Daar werken gemeenschappen samen aan een omgeving waarin mensen langer gezond blijven. Bultje: „Dat is een mooi initiatief dat zich nu alleen in Friesland verspreidt. Maar het werkt natuurlijk ook in Groningen en Drenthe, dus waarom zouden we het daar niet ook aan de man brengen? We willen van dat soort grenzen af.’’ Het borgen van alle opgedane kennis is een essentieel onderdeel van Hi!Noord. Zo ontstaat een databank van alle initiatieven, ideeën en uitwerkingen die een bijdrage leveren aan de gezondheid van Noord-Nederland. En dat helpt bij het vergroten van de effectiviteit van nieuwe plannen. Bultje: „We bouwen zo essentiële kennis op, die we kunnen koppelen aan de data die we al hebben. Aan Lifelines bijvoorbeeld. Al die bijdragen blijven we monitoren en leggen we langs de agenda die we op lange termijn hebben, namelijk het zo ver mogelijk voltooien van de transitie.’’
‘Hi!Noord is de poort voor alle ideeën die de transitie kunnen versnellen‘
Personal shoppers
Hi!Noord is de poort voor alle ideeën die de transitie kunnen versnellen. Van der Heijden: „Het liefst hebben we dat mensen zo snel mogelijk contact opnemen, nog in de vroege fase van hun idee of innovatie. Wij hebben het netwerk om de juiste mensen te vinden die zo’n idee vlug verder brengen. We bieden ondersteuning en de infrastructuur. Je zou het zo kunnen zien: wij zijn de personal shoppers van iedereen die ermee bezig wil. Wij leiden je door het warenhuis over de kortste routes naar ondersteuning en impact.’’
De ambities van Hi!Noord worden mede mogelijk gemaakt door de ondersteuning en subsidie van SNN, dat het belang inziet van het versterken van het ecosysteem rond gezondheid in Noord-Nederland. Hi!Noord gebruikt dat geld, afkomstig vanuit React-EU, voor het verbinden van expertise en het vergroten van de Noordelijke samenwerking en daadkracht. Eigen experts worden ingezet of van buiten ingehuurd als de situatie daarom vraagt. Maar ook voor het (financieel) steunen van ideeën die de transitie versnellen is subsidie aanwezig. „Wij kunnen de Pokon zijn om beloftevolle initiatieven snel te laten groeien.’’
Hi!Noord wacht niet af totdat de ideeënbus vol zit. Zelf de boer op gaan is een belangrijk onderdeel, waar Programmamanager Borgen Paul Beenen zich mee bezig houdt: „We leiden trainees op die worden gekoppeld aan veelbelovende initiatieven om een slag te slaan. Dat zijn jonge professionals die nieuwe initiatieven ondersteunen en ervoor zorgen dat initiatiefnemers bijeengebracht worden en samen gaan werken. Allemaal heel duidelijk gericht op het resultaat. Ze kijken wat er goed gaat en elders navolging verdient en zien ook aan welke knoppen gedraaid kan worden om het effect te vergroten.’’
Hi!Noord bouwt een duurzame infrastructuur voor gezondheid in Noord-Nederland
„Daarnaast brengen we een methode van monitoren naar de regio waarin wij de lokale korte termijn initiatieven en projecten koppelen aan de langdurige transitie naar gezondheid. Zo kunnen we werkende mechanismen ophalen en de agenda met alle betrokkenen bepalen.’’ De belangen zijn groot, de tijd is kort, de druk loopt op. De transitie verdient alle aandacht, zeker in Noord-Nederland. Daan Bultje: „Wij zitten hier voorop in de transitie. We hebben sneller dan andere delen van het land te maken met de problemen van vergrijzing en ontgroening. Dat gaan we niet redden met de klassieke manier waarop de zorgsector is gebouwd. We moeten ons wapenen. Om dat te kunnen, verzamelen we massa om ons heen. Dat is wat we doen.’’
Oproep: kom met ideeën! Voor dit jaar nog stelt HiNoord extra subsidie beschikbaar voor nieuwe initiatieven. Het is daarbij vooral op zoek naar ideeën en initiatieven waarin tussen verschillende sectoren aan gezondheid gewerkt wordt en waarbij de leefomgeving van mensen een centrale rol speelt. Voor meer info, zie hinoord.nl.
