Een krachtige groene en digitale scheepsbouwsector. Gezamenlijk gerobotiseerd
scheepssecties bouwen. Elektrisch en emissieloos varen, gebruik van wind en waterstof, afvangen van CO2 en stikstof. De kracht van samenwerking, onderzoek en innovatie: de Noord- Nederlandse scheepsbouw heeft een stralende en schone toekomst. Op 23 november presenteerde de Green Maritime Coalition een roadmap voor de toekomst van een innovatief maritieme ecosysteem in het noorden.
Sneller schepen verduurzamen, de positie van Noordelijke werven, co-makers en technologieontwikkelaars versterken en nieuwe werkgelegenheid bieden. Het doel: met Noord- Nederland voorop lopen in grootschalige emissievrije scheepvaart en gedigitaliseerde scheepsbouw. De Green Maritiem Coalition is een initiatief van de ‘Groninger Maritime Board’ en Conoship International. De roadmap is het resultaat van het project Green and Digital Maritieme Innovation cosystem Northern Netherlands, afgekort GDMIEN-NL. Daarin werken 21 bedrijven, onderwijsinstellingen en technologieontwikkelaars in het noorden samen. Het is nodig om technologie voor innovatieve ‘groene’ scheepvaart en gedigitaliseerde scheepsbouw te realiseren en toe te passen. De focus ligt op vier innovatieve technologieën, die moeten zorgen voor versnelde verschuiving van fossiele naar hernieuwbare energie. Die centrale thema’s zijn digitalisering en robotisering van de scheepsbouw, de volledig elektrische aandrijving op basis van hernieuwbare Redox Flow-batterijtechnologie; de ontwikkeling en productie van 30 meter VentoFoils XL, windaandrijving voor schepen; het varen op waterstof (H2) door het ‘mariniseren’ van brandstofcellen van 300 – 3000 kW en het realiseren van CO2 afvang- en vloeibaarmakingssystemen op schepen.
Shared facility: robotisering scheepsbouw
“Met de ontwikkeling van deze Noord-Nederlandse innovaties in het maritieme ecosysteem kunnen we zowel onze positie in de mondiale scheepsbouw als in de scheepvaart verder versterken”, zei Green Maritime Coalition- voorzitter Egbert Vuursteen, in het dagelijks leven CEO van Koninklijke Wagenborg in Delfzijl. Het schept nieuwe kansen voor de nieuwe maritieme maakindustrie in het noorden. Dankzij strategische plannen kan sneller resultaatgericht worden gewerkt. De kansen en nieuwe werkgelegenheid liggen vooral in de digitale mogelijkheden voor robotisering binnen de bestaande maritieme maakindustrie, scheepswerven en toeleveranciers in de scheepsbouwprocessen. Concreet is het plan voor een ‘Shared Facility’ voor scheepsdelen: de ontwikkeling van een gerobotiseerde micropanelenfabriek voor centrale gedigitaliseerde productie van staalpanelen en subsecties voor de werven. Zo wordt de productie van schepen op de Noord-Nederlandse werven nog efficiënter en worden productieprijzen concurrerend met het Verre Oosten. Dat leidt tot uitbreiding van scheepbouwcapaciteit en werkgelegenheid bij de comakers van die bestaande werven.
Fieldlab Smart Shipbuilding
Voor het digitaliseren en robotiseren van scheepswerven en co-makers staat de oprichting van een regionaal Fieldlab Smart Shipbuilding centraal. In dat Fieldlab werken Noordelijke scheepswerven samen aan oplossingen om scheepsbouwprocessen te automatiseren en te robotiseren. En om nieuwe en bestaande professionals op te leiden in het toepassen van nieuwe technologieën op noordelijke scheepswerven. Voor de periode tot 2030 worden nu stappen gezet om van R&D naar grootschalige industriële productie te komen van de installaties
in Noord-Nederland. Hiervoor zijn de benodigde investeringen uitgewerkt, evenals mogelijkheden voor steun van provinciale, nationale en Europese overheden in de vorm van subsidies, financiering en financieringsgaranties. toepassing in werkboten en kustschepen, zodat ze op termijn volledig elektrisch kunnen varen op trajecten tot 500 mijl. Wind als hulpbron wereldwijd Het symposium laat zien dat de Noordelijke scheepsbouwsector woorden omzet in daden. De Groningse scale-up Econowind is met de 16 meter hoge VentoFoils wereldmarktleider op het gebied van hulpwindaandrijving op zeeschepen. Samen met Scheepswerf Bijlsma, Conoship, NHL- Stenden/Maritiem Instituut Willem Barendsz op Terschelling en andere partners ontwikkelt Econowind nu de volgende stap: 30 meter hoge VentoFoils, het prototype is in Warten in aanbouw. Wind als hulpbron maakt een grote stap. Behalve voor de succesvolle windaandrijving voor kustschepen leidt de ontwikkeling tot het leveren van windaandrijvingssystemen aan de mondiale vloot van grote bulkcarriers en tankers. Het Veendamse Bouman Industries heeft samen met Conoship een plan een productielocatie te vestigen voor de productie van CO2 afvangsystemen op schepen. In Hoogezand gaat Holthausen Clean Technology zich richten op de ontwikkeling van scheepsbrandstofcellen. Daarmee kunnen werkboten en kustschepen in de toekomst volledig emissievrij varen op duurzaam geproduceerde waterstof over afstanden tot 2.500 mijl. Ook gaan partijen in Noord-Nederland samenwerken met een internationale ontwikkelaar aan een nieuw soort batterijtechnologie voor zonneparken. Deze ‘Redox Flow Battery’ technologie biedt relevante mogelijkheden voor Kansen energietransitie Het maritieme ecosysteem in Noord- Nederland creëert meerwaarde door het blijven ontwikkelen en zoeken naar de nieuwste veelbelovende maritieme innovaties van morgen. R&D-trajecten van onderwijsinstellingen en hun partners leiden tot prototypes, die hier gebouwd worden voor praktijktoepassingen op zeeschepen. Guus van der Bles, directeur R&D bij Conoship International zegt daarover: ,,Met de toenemende druk om de uitstoot te verminderen, vermenigvuldigen de commerciële kansen voor de nieuwe installaties zich snel en komen grootschalige industriële activiteiten steeds vaker in beeld voor de noordelijke en mondiale markten. De kansen die de energietransitie biedt kunnen zo daadwerkelijk worden benut door het hele maritieme ecosysteem in Noord-Nederland.” Ook Henk Emmens, gedeputeerde Economie van de provincie Groningen, is trots op het maritieme ecosysteem in Noord- Nederland. ,,De maritieme industrie in Noord-Nederland is innovatiever dan ooit, sterk en van groot belang voor de economie. Deze sector maakt indrukwekkende plannen om te profiteren van de grote kansen die de transitie naar een duurzame scheepvaart biedt voor de Noordelijke Maritieme maakindustrie. Ik ben blij dat deze uitdaging wordt opgepakt in deze unieke manier van samenwerken tussen bedrijfsleven en onderwijsinstellingen. De noordelijke maritieme industrie lijkt er echt één van ‘daden én woorden’ te zijn: eerst de ontwikkeling van een maritiem innovatie-ecosysteem, en van daaruit gaan robots aan de slag op scheepswerven en worden er innovatieve installaties gebouwd om schepen duurzaam te bevaren.”
