Ger Evenhuis en Jan Klink
Onder die titel presenteerde de AgroAgenda Noord-Nederland onlangs haar geactualiseerde kwaliteitsbeeld voor de agrarische sector in Noord-Nederland. De Gedeputeerde Staten van de provincies Drenthe, Fryslân en Groningen hebben dit kwaliteitsbeeld vastgesteld en hebben als uitgangspunt dat deze regio in 2035 landelijk koploper is van een trotse duurzame agrosector, met een goede biodiversiteit, bodem- en waterbeheer. Daarbij wordt gestreefd naar een gezonde balans tussen agrarische economie, natuur, landschap, klimaat en gezondheid. „Vanuit het Kwaliteitsbeeld hebben we drie ambities: gewaardeerd ondernemerschap, water is de basis en landbouw en natuur in balans”, zegt Jan Klink, programmaleider AgroAgenda Noord-Nederland.
Het doel van de AgroAgenda Noord-Nederland is om de landbouw in Noord-Nederland toekomstbestendig te maken, waarbij wordt samengewerkt tussen boeren, overheden, kennis en onderwijs, agro- en foodindustrie en natuur-, milieu- en landschapspartijen. Het stimuleren van innovatie, waarbij wordt geëxperimenteerd met nieuwe productiemethoden, natuur inclusieve en circulaire landbouw en samenwerking tussen betrokken partijen, vormt een belangrijk onderdeel van de AgroAgenda. „Daarbij kijken we vooral naar wat wel kan”, geeft Klink aan.
Transitie
Als voorbeeld noemt hij het Investeringsprogramma Waddengebied, dat als doel heeft het gebied rond de Waddenzee ecologisch en economisch te versterken. „Projecten die in dit kader worden opgestart moeten bijdragen aan het realiseren van een rijke Waddenzee en het versneld op gang brengen van de transitie naar duurzame industrie in de havens, de visserij, toerisme en landbouw.”
Een ander voorbeeld was het organiseren van een hackathon met als centrale thema: Het verdienvermogen van de boer in 2040. Klink: „Onze hackaton bracht studenten van Van Hall Larenstein, DCTerra, boeren en experts van de partners van de AgroAgenda op 17 oktober jl. in het provinciehuis van Groningen samen voor een intensieve dag vol innovatie. Teams gingen aan de slag met het vraagstuk hoe je tot nieuwe verdienmodellen komt op basis van True Value Language. De pitches lieten zien dat de combinatie van kennis van studenten en experts tot verrassende ideeën kan leiden. De prijswinnaars mogen hun prijs (5.000 euro voor zowel de HBO als MBO studenten) verder brengen binnen een living lab van Fascinating, die de prijs ter beschikking stelde. Het is de bedoeling om jaarlijks een hackathon te gaan organiseren, waarbij een vraagstuk over de landbouw centraal staat.”
Uniek
Dat de primaire landbouw voor Noord-Nederland een belangrijke sector is behoeft geen nader betoog. Ongeveer een vijfde van alle agrarische (familie)bedrijven bevindt zich in Noord-Nederland. Maar liefst 87 procent van de totale nationale aardappelzetmeelproductie komt uit Noord-Nederland, en met de pootaardappelen die in deze regio op vruchtbare grond groeien, worden wereldwijd maar liefst 350 miljoen mensen gevoed. „De situatie in Noord-Nederland is uniek en biedt veel kansen”, zegt Ger Evenhuis, voorzitter van AgroAgenda Noord-Nederland, namens ketenpartner Cosun. „Onze organisatie speelt daar een belangrijke rol in, door te verbinden en te kijken naar de toekomst.”
Evenhuis heeft een groot akkerbouwbedrijf (350 hectare) in Drenthe en doet aan grondruil met veehouderijen in de buurt, in het kader van PAVEx Drenthe (Pilots samenwerking Akkerbouw en Veehouderij in 5 Experimenteergebieden Kringlooplandbouw). Grondruil is goed voor de gewassen en voor de conditie van de grond. „PAVEx onderzoekt en experimenteert naar een manier waarop landbouwsectoren meer circulair en duurzaam kunnen worden. In feite is dit systeem van oudsher gegroeid en functioneert prima en dat willen we graag zo houden. Het is wel belangrijk dat wet- en regelgeving waar nodig aangepast wordt, zodat dit systeem dat bijdraagt aan kringlooplandbouw in de toekomst ook toegepast kan worden. Oftewel, we willen er voor zorgen dat er geen regels komen die dit systeem in de wielen gaan rijden. AgroAgenda Noord-Nederland speelt daar een belangrijke rol in.”
Binnen PAVEx wordt veelvuldig onderzoek gedaan naar de resultaten van de grondruil. „We zijn in Drenthe nu officieel ruim een jaar bezig met N-min metingen in relatie tot grondruil. We kunnen er nog geen conclusies aan verbinden, maar de eerste resultaten zijn hoopgevend”, zegt Evenhuis. „Het is goed om inzicht te krijgen, want dan weet je aan welke knoppen je moet draaien om te komen tot een meer circulaire en duurzame landbouw. Het mooiste vind ik nog wel dat dit project op initiatief van de sector zelf is gestart.”
Uitdagingen
Terug naar het geactualiseerde Kwaliteitsbeeld. „Richting 2035 hebben we diverse ecologische uitdagingen, de primaire landbouw heeft de ambitie om binnen de gestelde grenzen te blijven”, vertelt Klink. „Waarbij Noord-Nederland tegelijkertijd een florerende landbouwsector heeft, waar aardappelen, bieten en melk de hoofdbestanddelen zijn, maar er ook ruimte is voor andere gewassen. Bovendien wil de agrarische sector op een goede natuurvriendelijke manier produceren, wat past in het Noordelijke landschap. En tenslotte willen we kringlopen versterken, biodiversiteit stimuleren, bijdragen aan klimaatadaptatie en werken aan korte ketens. Op die manier ontstaat een robuust en veerkrachtig agrocomplex in Noord-Nederland, toekomstgericht en bijdragend aan de toenemende vraag naar gezond voedsel.”
