In 2020 werd Noorderpoort benaderd door SDG Nederland met de vraag of zij vanuit het onderwijs een SDG House wilden openen. Een SDG House is een regionale hotspot waar onderwijs, ondernemers en bewoners samen aan SDG doelstellingen werken. SDG staat voor Sustainable Development Goals, ofwel: de duurzame werelddoelen. Dit zijn 17 doelen, opgesteld door de Verenigde Naties, die er samen voor moeten zorgen dat de wereld in 2030 eerlijker, duurzamer en veiliger is.
Bij Noorderpoort hoefden ze niet lang over deze vraag na te denken. „Noorderpoort was al bezig om de SDG’s in de bedrijfsvoering en het onderwijs te verweven, maar was nog geen aanjager. Dat zijn we sinds september 2021 wél, omdat we toen onze deuren openden”, legt projectleider SDG Sharon Postma uit. „We zijn overigens het eerste SDG House in Nederland die vanuit het onderwijs aan de werelddoelen werkt, samen met partners uit de regio.” In september 2021 werd daarmee het SDG House Groningen geboren, gefaciliteerd door Noorderpoort.
Zwerfvuil
Vanuit SDG House Groningen worden allerlei duurzaamheidsevenementen, initiatieven en projecten ontwikkeld of aangejaagd, waarbij de samenwerking wordt gezocht met regionale partners, zoals overheden, het bedrijfsleven, andere onderwijsinstellingen, maatschappelijke organisaties, enzovoort. „Een goed praktijkvoorbeeld is de schoonmaakactie die begin februari in het gebied van Kardinge werd georganiseerd door één van onze SDG Helden Thirza. Een actie, in samenwerking met de gemeente Groningen, Natuurmonumenten en Landschapsbeheer Groningen, waarbij maar liefst 600 studenten zwerfvuil in Beijum verwijderden en hielpen takken rillen in het Kardingerbos.”
Goals
Noorderpoort richt zich met SDG House Groningen op een aantal Goals die door de VN zijn opgesteld. Allereerst ligt de focus op goede gezondheid en welzijn voor iedereen (SDG3), waar ook de kwaliteit van het onderwijs (SDG4) onder valt. Daarnaast staat het bevorderen van gendergelijkheid, met gelijke kansen voor iedereen (SDG5 en 10) centraal. Ten slotte maakt SDG House Groningen zich hard voor eerlijk werk en eerlijkere van de economie (SDG8). „Dit alles kunnen we natuurlijk niet alleen en daarom is het vormen van partnerschappen en samenwerkingen (SDG17) even belangrijk voor het SDG House Groningen.”
„Toen we onze deuren hadden geopend zijn we breed begonnen en later hebben we focus aangebracht met de bovengenoemde SDG’s. Er zijn op dit moment tien SDG Houses in Nederland en iedereen heeft een verschillende insteek, wat het een enorm divers netwerk maakt. Wij zijn begonnen met een inventarisatie in Stad en Ommeland, waarin we onderzocht hebben wat er op het gebied van duurzame doelstellingen al gebeurd. Er gebeurt al best veel, maar van enige lijn in deze activiteiten was feitelijk geen sprake. Daarom gebruiken we de SDG’s in combinatie met andere termen, zodat we niet op allerlei losse eilandjes aan de slag gaan, terwijl we aan dezelfde einddoelen werken.”
„Ook gaan we het liefst samenwerkingen aan voor langdurige projecten, omdat je dan kunt experimenteren en tijd hebt om fouten om te zetten in geleerde lessen. Bovendien maak je met langdurige projecten het meeste verschil, omdat er dan ruimte ontstaat waarin iedere betrokkene vanuit eigen passie of expertise kan bijdragen. Dit moet soms gewoon groeien.”
SDG House Groningen foto: Ronnie Zeemering
Stap voor stap
Hoe reageren de studenten op de initiatieven van het SDG House Groningen? Sharon:„ Dit is wisselend. Wij nodigen studenten het liefste uit om zelf aan een of meerdere subdoelen, waarvan er 169 zijn, te gaan werken. We weten dat er veel sociaal maatschappelijke thema’s zijn die studenten bezig houden. Aan veel van die thema’s kun je een doel of een subdoel koppelen, waardoor deze inzichtelijker of behapbaar worden. De vertaalslag maken van zo’n ‘groot’ doel naar concrete actie, dat is het belangrijkste. En die rol ligt bij ons. Gelukkig zie je dat de duurzame doelstellingen steeds vaker in het onderwijsprogramma verweven worden. Dat gaat stap voor stap.”
Het mag duidelijk zijn dat het thema, ‘een duurzame en inclusieve samenleving’, steeds urgenter wordt. „Wat dat betreft hebben we de wind mee, veel mensen zijn er van doordrongen dat er iets moet gebeuren. Ook bij studenten is in vergelijking met bijvoorbeeld drie jaar geleden de bewustwording dat we iets moeten doen wel toegenomen.”
Lokale voedselketen
„Voorbeelden van projecten die op de agenda staan, zijn de week van de circulaire economie, waar we initiatiefnemer zijn, starten we een voedselexpeditie en impactexpeditie vanaf maart. Daarin willen we het belang van de lokale voedselketen benadrukken en aan de hand daarvan veranderingen in de kantines van de diverse locaties van Noorderpoort realiseren, samen met onze partners uit de regio. Verder organiseren we in de zomer projecten en initiatieven rondom de Dag van het Wad en de Landschapstriennale, waarbij we met diverse partners aandacht schenken aan de uitdagingen en vervuiling van het Wad, zoals bijvoorbeeld de plastic soep. Van de plasticafvalproducten worden vervolgens kunstwerken gemaakt, die worden tentoongesteld.”
Waar mogelijk wordt samengewerkt met overheden, (maatschappelijke) organisaties en het bedrijfsleven. „Veel bedrijven vinden dat ze al het nodige doen, maar vaak blijkt dat ze met eenvoudige ingrepen nog veel meer kunnen doen voor een duurzame toekomst. Het is mooi om te zien dat veel bedrijven daar voor open staan en dat er ook wordt samengewerkt met studenten. En ja, dit kost tijd, je moet er in investeren, maar de opbrengsten zijn het waard. Wij roepen bedrijven op om werken aan een duurzame toekomst onderdeel te maken van de werkcyclus en vooral de lange termijn niet vergeten.”
Toegevoegde waarde
„Er is in anderhalf jaar veel bereikt en daar zijn we trots op. Samenwerking met gemeenten en bedrijven gaat goed en ook studenten zien de toegevoegde waarde. Ik bedoel: 600 studenten die Kardinge in één ochtend schoonmaken en zich inzetten voor het milieu, dat geeft voldoening, voor iedereen.” Sharon is blij dat er binnen het onderwijs steeds meer ruimte is voor deze initiatieven, waar buiten de school met partners wordt samengewerkt en samen wordt geleerd. „Het levert namelijk heel veel toegevoegde waarde op.”
Inmiddels gaat SDG House Groningen zich meer focussen op de buitenplaatsen. „We hebben een loods op het Suikerterrein, hebben een plan ingediend voor de Makeport Mercurius in Stadskanaal en verkennen op dit moment de gedeelde ambities en kansen bij de Graanrepubliek in Bad Nieuweschans. Daar mogen nog wel meer bij, dus hierbij de oproep: heb je een mooie locatie, geef het door!”
Inmiddels is ook de samenwerking met het voortgezet onderwijs en basisonderwijs gezocht. „Daar doen we kleine pilots.” Uiteraard juicht Sharon het ontstaan en bedenken van zoveel mogelijk projecten toe. „Kom uit je bubbel, laten we met elkaar werken aan de doelen voor 2030, dan kan er iets magisch ontstaan.”
