Ina Kremer, Brenda Lubben-Hingstman en Martin Schuiling bij de deurknoppen van de oorspronkelijke kliniek, gevormd naar de farmacokinetische curve
Veertig jaar. Zo lang is het geleden dat ICON startte met geneesmiddelenonderzoek in Noord-Nederland. Een mooie mijlpaal en een goed moment om herinneringen op te halen en te beseffen hoe bijzonder dit lustrum eigenlijk is.
De afgelopen vier decennia bestrijken heel wat hoogte- en dieptepunten en bijzondere gebeurtenissen. Voor de meeste mensen is vooral de jarenlange vestiging in het voormalig Noordelijk Sanatorium in Zuidlaren bekend. Deelnemers en medewerkers die samen volleybalden in de tuinen, pizza’s op bestelling. Daar was altijd wat te doen.
Vraag het maar aan hen die het allemaal meemaakten. Ze zijn er nog veel, medewerkers die er al vanaf de beginjaren bij waren. Ze zagen het bedrijf opgebouwd worden, groeien, failliet gaan, een doorstart maken en overgenomen worden.
Nu zijn ze onderdeel van ICON, een wereldwijd concern waar ruim 40.000 mensenwerken. Een indrukwekkende ontwikkeling die gezien en gevierd mag worden. „Toch is er veel nog hetzelfde als toen in die kleine kliniek in Assen en het pand in Zuidlaren”, zegt Ina Kremer. Zij begon in 1991 als verpleegkundige bij wat toen nog Pharma Bio-Research heette. Anno nu geeft ze leiding aan de afdeling Learning, Quality & Development van ICON. „Weet je wat het rare is? We zijn heel groot inmiddels, maar de sfeer is nog net als toen. Dat is bijzonder, maar dat heb je pas in de gaten als je mensen spreekt die hier niet werken.”
Die bijzondere sfeer heeft ongetwijfeld te maken met de ontstaansgeschiedenis van het bedrijf. Het begon allemaal aan de Beilerstraat in Assen. In het onderzoekskliniekje daar startte de apotheker Jan Jonkman in 1984 met medicijnonderzoek op gezonde mensen. Via advertenties in de krant kwamen vooral studenten af op de aantrekkelijke beloning. Ze werden een paar dagen verzorgd, stonden bloed af, lieten zich onderzoeken en streken hun geld op. Allemaal volgens strenge richtlijnen en onder zware controle.
Dat was uniek. Zulk geneesmiddelonderzoek in de eerste fase gebeurde in Nederland nergens anders. De farmaceutische industrie zat er duidelijk op te wachten. Na een paar jaar verbouwde Pharma Bio-Research het Noordelijk Sanatorium in Zuidlaren om fors uit te kunnen breiden. „Als ik terugdenk aan die tijd: dat voelt als een warm bad”, vertelt Brenda Lubben-Hingstman, die 21 jaar geleden in dienst kwam en nu een leidinggevende rol in het onderzoekscentrum vervult. „Ik zag een vacature in de krant, had nooit van Pharma Bio-Research gehoord, maar kon er als verpleegkundige aan de slag. Een geweldige tijd was het. En nog steeds. Ik ben ervan overtuigd dat ik hier mijn pensioen ga halen.”
Pionieren was het in die beginfase. De gekste dingen maakten de medewerkers mee. Onderzoeksdeelnemers die stiekem rookten, vrienden die werden uitgenodigd om ’s avonds spelletjes te spelen, zelfs relaties die ontstonden in het onderzoekscentrum. Ina Kremer: „Soms werd er aangebeld, bleek dat jongens pizza’s hadden besteld. Dat kon allemaal. Door de huiskamersfeer die er hing lukte het altijd om te blijven doen waar het om ging: goed onderzoek leveren.”
Ook Martin Schuiling, directeur van de afdeling Project Delivery, kijkt met warme gevoelens terug op die eerste jaren. Hij startte een kwart eeuw geleden en hield zich bezig met het begeleiden van klanten; farmaceutische bedrijven die hun onderzoek door het instituut lieten uitvoeren. „Het pand in Zuidlaren was van buiten indrukwekkend, ook voor onze klanten. Het was binnen juist gezellig. Ik kan me een groepje dames herinneren dat zich jaarlijks gezamenlijk aanmeldde voor een onderzoek. Dat was een uitje voor ze. Ze brachten altijd naaimachines mee en zaten gezellig een paar dagen te handwerken. Schitterend.”
Alles is anders nu, zo lijkt het. De onderzoekscentra in Groningen zijn veel professioneler, de onderzoeken zijn uitgebreider en complexer, de eisen nog hoger. En toch is er nog veel hetzelfde. Het principe is gelijk, de sfeer op de gang ook. Brenda Lubben-Hingstman weet dat als geen ander. Zij besloot een paar jaar geleden een baan in een ziekenhuis aan te nemen. Na dik een half jaar was ze terug. „Ik miste het, de manier waarop iedereen hier met elkaar om gaat. Toen heb ik pas echt gemerkt hoe bijzonder dat is. Weet je, als ik door Zuidlaren rijd en ik zie dat gebouw, dan voel ik nog altijd een vorm van trots dat ik onderdeel ben van dit bedrijf.” Hoe groot het bedrijf de afgelopen jaren ook geworden is, één ding blijft altijd centraal staan voor de medewerkers van ICON. Iedereen werkt voor hetzelfde doel: zo goed en zo snel mogelijk de beste geneesmiddelen helpen ontwikkelen, zodat die beschikbaar komen voor de mensen die ze nodig hebben. Hun onderzoeken leiden tot soms baanbrekende medicijnen, hoewel ze zelf niet altijd weten welke. Martin Schuiling: „Ik krijg soms kippenvel als ik verhalen hoor over wat die medicijnen teweeg hebben gebracht. Auto-immuunziekten, diabetes, obesitas; we hebben meegewerkt aan de ontwikkeling van allerlei middelen om die aandoeningen te bestrijden. Mij staat vooral een medicijn bij tegen CysticFibrosis (taaislijmziekte), een zeldzame longziekte. Kinderen die dat hadden, gingen vroeger jong dood. Nu hebben ze een lang leven, dankzij de medicijnen waaraan wij een bijdrage hebben geleverd. Dat doet je wat.”
ICON
Elk jaar begeleiden artsen, onderzoekers en verpleegkundigen in Assen en Groningen vijftig tot zestig geneesmiddelenstudies. Meer dan 20.000 bloed- en urinemonsters worden daarvoor jaarlijks geanalyseerd om de veiligheid, effectiviteit en langetermijneffecten van nieuwe medicijnen vast te stellen. Wereldwijd heeft ICON dik 40.000 mensen in dienst, verdeeld over 113 locaties in 46 landen. In Noord-Nederland is ICON een van de grootste werkgevers. Het bedrijf is marktleider in Nederland en voorloper op het gebied van Life Science & Health.
