Ineke Ganzeveld en Cor Kamminga
In Noord-Nederland vinden talloze interessante innovaties en ontwikkelingen plaats op het gebied van circulaire plastics. Om al deze initiatieven samen te brengen, maar bovenal het ‘vergroenen’ en ‘verslimmen’ van Noord-Nederland op dit gebied te versnellen, werd ruim een jaar geleden Greenwise Circulaire Plastics in het leven geroepen. Greenwise Circulaire Plastics is een samenwerking tussen ondernemers, onderwijs en overheidsinstanties; onderdeel van zowel de Greenwise Campus als Chemport Europe.
„Het doel is dat het geheel meer wordt dan de som der delen”, zegt programmaleider Ineke Ganzeveld. „Oftewel”, voegt portfoliomanager bedrijven Cor Kamminga toe, „bepaalde vraagstukken kunnen alleen worden opgelost als we bereid zijn intensief met elkaar samen te werken.”
Katalysator
Dit is nodig omdat er in Noord-Nederland veel bedrijven zijn die actief zijn in de kunststofindustrie. Het verduurzamen van deze industrie is één van de noordelijke speerpunten. „Zij moeten en willen een economische transitie doormaken, waardoor ze toekomstbestendig worden”, zegt Ineke. „Immers, veel plastics worden nog gemaakt van fossiele brandstoffen. Dat wil je niet langer, maar je wilt wel blijven profiteren van de unieke eigenschappen van plastics. Daarom zoeken we naar manieren om langer gebruik te kunnen maken van plastics of ze eenvoudig te kunnen hergebruiken.”
„Daarnaast wordt er gezocht naar biobased grondstoffen waarmee plastics van vergelijkbare kwaliteit gemaakt kunnen worden. Daar kan en wil Noord-Nederland een voorlopersrol in spelen. Alle spelers om tot toekomstbestendige oplossingen te komen zijn in Noord-Nederland aanwezig en veel zijn er al mee bezig. Het is de kunst om dit naar een hoger niveau te tillen en daarvoor is Greenwise Circulaire Plastics de katalysator.”
„Het gaat echter niet om ons, maar om het bedrijfsleven, de kennisinstellingen en de overheden, zij moeten op termijn gaan profiteren van waar we nu met elkaar aan werken”, vindt Cor. Ineke vult aan: „Het meest ideale scenario zou zijn wanneer wij uiteindelijk niet meer nodig zijn. Dat zou namelijk betekenen dat het tandwiel draait en overheid, onderwijs en bedrijfsleven elkaar blindelings weten te vinden.”
Universiteit van het Noorden
„Greenwise Circulaire Plastics bouwt voort op eerdere initiatieven zoals Het Schone Noorden en de Taskforce Groene Chemie in Emmen”, vervolgt Cor. „De winst van de bundeling is dat we nu veel meer zichtbaar zijn voor het bedrijfsleven. Daarmee spreken we ook bedrijven aan die tot dusverre wat verder van deze ontwikkelingen afstonden. Verder is de hele onderwijswaaier, zowel WO, HBO als MBO, via de Universiteit van het Noorden, aangesloten op het thema Circulaire Plastics. Daarmee kunnen we gericht aan de uitvoering van ideeën werken en innovaties tot daadwerkelijke ontwikkeling brengen. Iets waar heel Noord-Nederland echt van kan profiteren.”
En dat is nodig ook, want bijvoorbeeld een technologie ontwikkelen en nieuwe producten in de markt zetten, vergt veel kennis en know how. Natuurlijk technologische kennis, maar denk ook aan wet- en regelgeving, economische modellen en aan maatschappelijke aspecten. Cor:„ Daarom is het goed dat het onderwijs is aangesloten, want juist zij kunnen daar onderzoek naar doen en antwoord geven op bepaalde vraagstukken. Naast dat ze uiteraard kunnen worden ingezet bij de ontwikkeling van nieuwe producten.”
Vooraanstaande rol
Antwoorden zoeken op de uitdagingen van morgen, daar gaat het om voor de circulaire plastics en daarin willen alle partijen in Noord-Nederland gezamenlijk een vooraanstaande rol spelen. Denk aan het vergroenen van de chemie, nieuwe energiebronnen voor de industrie, oplossingen om het personeelstekort tegen te gaan of toepassing van hightech materialen in de maakindustrie. „We zijn met elkaar constant op zoek naar welke stappen we moeten zetten om als geheel vooruit te komen”, geeft Ineke aan. „Op deze manier wil Noord-Nederland zich zowel nationaal als internationaal profileren, zodat we beter gezien worden. Nationaal lukt dat steeds beter, men ziet dat bij ons, in Noord-Nederland, veel gebeurt op dit gebied.”
De eerste resultaten
Om te laten zien wat de regio in zijn mars heeft, organiseerde Greenwise Campus, in samenwerking met Chemport Europe, in november vorig jaar de Sustainable Innovation Week. Een vierdaags congres waarop onder andere innovatieve projecten werden gepresenteerd en waar inspiratie, ontmoeting en kennisdeling centraal stond. Ineke: „Een voorbeeld van een project is het ziekenhuisafvalprogramma. Ziekenhuizen produceren veel afval, waaronder veel plastics. Inmiddels zijn de noordelijke kennisinstellingen en ziekenhuizen bij elkaar gebracht, om te onderzoeken hoe die berg plastic kan worden gereduceerd. En hoe het plastic afval beter gerecycled kan worden. Een mooi project, waarbij Greenwise Circulaire Plastics verbindt, en de deelnemende partijen vervolgens aan de slag gaan. Een project ook dat heel Noord-Nederland, met talloze ziekenhuizen en verzorgingshuizen, dekt.”
Innovatiecentrum
Verder werd op 18 december de eerste fase van het Greenwise Campus innovatiecentrum geopend. Dit moet het kloppende hart worden in de ontwikkeling van de circulaire plastics door bedrijven en kennisinstellingen en de Greenwise Campus. Ineke: „De verwachting is dat op 1 november 2025 het innovatiecentrum volledig kan worden opgeleverd. Dit centrum staat straks in Emmen, maar ook in Heerenveen heb je een belangrijk onderzoekscentrum voor het sluiten van de kunststofkringloop bij het Nationaal Test Centrum Circulaire Plastics. En het is heel voorstelbaar dat in de komende jaren in de drie provincies nog andere innovatiecentra tot stand komen .”
„Waar we over 10 jaar staan”, herhalen Ineke en Cor de vraag. „Er moeten dan enkele economisch gezonde fabrieken staan. Fabrieken die zich onderscheiden op bijvoorbeeld de productie en/of toepassing van bioplastics. Of op het gebied van (chemische) recycling. Hiermee zetten we dan echt een concrete en zichtbare stap. Daarnaast hebben we dan een gemeenschap waar het vinden van elkaar vanzelfsprekend is en staan we als kennisregio op de kaart, natuurlijk nationaal, maar ook Europees. Uiteindelijk gaat het erom dat we laten zien dat we in Noord-Nederland innovatief de plastic keten kunnen sluiten, want dat is waar we met elkaar naartoe willen.”
www.greenwisecampus.nl
