De industriële centra in Noord-Nederland ontwikkelen zich in rap tempo, waarbij bedrijven steeds vaker gaan samenwerken, bijvoorbeeld op het gebied van energievoorziening. De verwachting is dat in de toekomst steeds meer transport van energie, (industrieel) water en grondstoffen ondergronds gaat plaatsvinden. Om te voorkomen dat de ondergrondse infrastructuur ontaardt in een wirwar van kabels en leidingen, waarbij ook nog eens de grond regelmatig open moet worden gehaald, is stichting NorthGrid opgericht.
NorthGrid wil de samenwerking op het gebied van de ontwikkeling van ondergrondse infrastructuur in Noord-Nederland bevorderen, waarbij met name de coördinatie voor de totstandkoming hiervan leidend zal zijn. „Elke partij die nu een kabel of leiding wil aanleggen, doet dit zelfstandig en moet het hele proces van vergunningen doorlopen”, legt Cindy Dirkx van NorthGrid uit. „Wanneer we alle plannen op dit gebied van tevoren op elkaar afstemmen, voorkom je onnodige overlast. Daarnaast kun je kabels en leidingen clusteren, waardoor je minder beslag legt op de openbare ruimte en tenslotte kan de doorlooptijd voor betrokken bedrijven worden bekort, waardoor sneller kan worden bijgedragen aan het behalen van klimaatdoelen.” „Daarbij richten we ons op de industriële clusters tussen Eemshaven en Emmen, waarbij we een koppeling zoeken die ook bedrijven en woonkernen in het cluster Midden-Oost Groningen betrekt. En mogelijk in de toekomst ook Friesland. Een gebied dat ook bekend staat als Chemport Europe.
Regisseur
NorthGrid heeft inmiddels met allerlei organisaties, bestuurslagen en bedrijven overleg gevoerd om te peilen of er behoefte is aan de doelstellingen van NorthGrid. „Die vraag kon volmondig met ‘ja’ worden beantwoord”, geeft Hendré Sijbring van NorthGrid aan. „Enerzijds ziet men de voordelen in van een organisatie die een en ander kan coördineren, maar bedrijven gaven ook aan dat ze weinig ervaring hebben met ondergrondse infrastructuur en wat daar bij komt kijken. Prettige bijkomstigheid is dat als aan de voorkant alles is geregeld, de aanleg van buizen en/of kabels veel sneller gerealiseerd kan worden. En snelheid is geboden, gezien de ontwikkelingen die eraan zitten te komen.” Overigens wil Sijbring benadrukken dat het van groot belang is om de landeigenaren en NGO’s al in een vroeg stadium te betrekken bij de plannen. „Het doel is om uiteindelijk tot afspraken te komen waar alle partijen, dus ook de omgeving, achter staan.
‘De aanwezigheid van ondergrondse infrastructuur in Noord-Nederland draagt bij aan een positief vestigingsklimaat voor bedrijven’
Collega Maarten van der Wal zegt dat ondergrondse verbindingen een belangrijke rol kunnen spelen bij de verdere verduurzaming van het bedrijfsleven en de omgeving. „Op het Chemiepark in Delfzijl werken talloze bedrijven met elkaar samen op het gebied van energie, water en grondstoffen. Een ontwikkeling die we nu zien is dat bedrijven van diverse industrieclusters in Noord-Nederland, tot aan Emmen toe, in toenemende mate met elkaar willen samenwerken, omdat ze (rest)producten hebben, die voor andere bedrijven weer interessant zijn. Denk aan zuurstof, waterstof, warmte, industrieel water, enzovoort. Daarvoor heb je ondergrondse infrastructuur nodig en het is goed om alle initiatieven in dit gebied op elkaar af te stemmen. Het gaat immers over forse investeringen.”
Bedrijvigheid
In feite wil NorthGrid vooruitlopen op de te verwachten vraag naar ondergrondse infrastructuur. Dirkx:„ Vergelijk het maar met de aanleg van snelwegen. Wanneer dat gebeurt, zie je vervolgens de ontwikkeling van allerlei bedrijvigheid langs die wegen. Dat gaat ook ontstaan wanneer je onder de grond de infrastructuur op orde hebt en bedrijven daar snel op kunnen aanhaken. De aanwezigheid van ondergrondse infrastructuur in Noord-Nederland draagt bij aan een positief vestigingsklimaat voor bedrijven en industrie en dan met name de circulaire – en verduurzamende partijen. We zien dat in Noord-Nederland al behoorlijke stappen worden gezet op het gebied van circulariteit. Als de randvoorwaarden op orde zijn, dan zorgt dat voor een versnelling van ontwikkelingen en aantrekkingskracht voor nieuwe bedrijven.”
„In de toekomst zullen er meer producten worden uitgewisseld tussen de clusters Eemshaven/ Delfzijl, Veendam en Emmen”, gaat Sijbring verder. „Een deel daarvan kan gebeuren met gebruik van ondergrondse infrastructuur, waardoor het aantal bewegingen boven de grond beperkt blijft.” Hij geeft aan dat een dergelijk ondergronds transportnet al bestaat tussen Rotterdam, Zeeland en Antwerpen. „Die synergievoordelen die het daar oplevert, willen wij hier ook realiseren, dat is mede de reden dat allerlei marktpartijen enthousiast aanhaken op onze initiatieven. De overheden waarmee wij in gesprek zijn zien de voordelen van een gecoördineerde aanpak.”
Samenwerken
Samenwerken is het centrale thema binnen NorthGrid. „Niemand kan zonder elkaar, alleen door samen te werken kunnen we tot betere resultaten komen en sneller werken aan de verduurzaming van het bedrijfsleven. Ondergrondse infrastructuur speelt daarin een belangrijke rol, alle randvoorwaarden pakt NorthGrid op.”
Overigens is een goede ondergrondse infrastructuur niet alleen van belang voor industrieclusters, besluit Van der Wal. „Denk bijvoorbeeld aan de warmte die in de toekomst vanuit de Eemsdelta naar de stad Groningen kan worden getransporteerd en daar op het warmtenet aansluit. Zo zijn er allerlei voorbeelden waarbij ondergrondse infrastructuur een belangrijke bijdrage kan leveren aan het welslagen van allerlei verduurzamingsprojecten.”
