Miedema Groep in Leeuwarden is een familiebedrijf in hout- en bouwmaterialen. Focus op de lange termijn, samenwerken en plezier zitten in de genen. Hoe kijkt algemeen directeur Gerda van der Singel aan tegen biobased bouwen, transitie en de keten? „Er zijn koplopers en de rest vraagt om kennis. Heb respect voor het tempo van de ander.”
„Het is een mooie tijd”, zegt Gerda van der Singel. Ze is bezig met de afronding van haar scriptie voor de masteropleiding aan Nyenrode. “Weet jij wanneer we voor het eerst wind gebruikten als bron?” Op de ontkenning volgt het antwoord dat we terug moeten naar 1662, als wind al ingezet wordt om hout te zagen. We zijn al even onderweg, kunnen leren van wat we eerder deden. Kennis, zegt ze, is de basis van ontwikkeling, van innovatie. „Er zijn een paar koplopers, de rest volgt in eigen tempo. Ik vind dat we daar respect voor moeten hebben en houden, niet iedereen heeft hetzelfde tempo. Plezier houden in waar we mee bezig zijn, vanuit passie en motivatie naar kansen kijken. Deel kennis, leer samen te werken aan wat we nog niet weten. In de zoektocht zit verbinding.”
Kennis is de basis
Ze is een Friese boerendochter met een houten hart die haar plek heeft gevonden bij een machtig mooi familiebedrijf in hout. Een bedrijf met bouwroots dat zich vanaf 1917 ontwikkelde als Miedema Houtwaren, fuseerde met collega Timmermans en doorgroeide naar een groep bedrijven met Miedema Bouwmaterialen, Houtindustrie, Nautic en Projecten. Hout- en bouwmaterialen zijn de basis. „Duurzaamheid speelt al lang een rol, vanuit de gedachte dat onze focus als familiebedrijf ligt op toekomstbestendigheid. Bouwen met hout zit in onze roots, de windmolen staat hier al lang op het terrein. Onze gebouwen zijn zo bedacht dat we kunnen uitbreiden, Andries Miedema was daar al ver in. Leren is het devies hier in huis, het is onze basiswaarde. Helpen met kennis en kennis vergaren. Leren van je historie, van elkaar, van klanten, leveranciers en bedrijven in de keten, van mensen ver buiten de keten. Dat laatste mag de bouwsector vaker doen: de vraag stellen wat je kunt leren van anderen, van andere ketens. Transitie vereist een open blik, nieuwsgierigheid naar wat een ander je kan brengen, het gaat erom verbindingen te willen leggen. Leer van elkaar.”
Samenwerken en begrip leiden tot kansen in de keten
„Ook wij leren iedere dag meer over wat er kan. We zitten dicht op dat wat de natuur ons geeft, maar in de loop van de tijd is er in ‘bouwmaterialen’ ook veel bijgekomen waar je nu weer anders tegenaan gaat kijken. Het is een zoektocht. Wat is er naast hout nog meer? Als we toe willen naar biobased en circulair bouwen, moet er meer materiaal komen dan alleen hout als bouw- en constructiemateriaal.” Ze grijpt achter zich, een nieuw isolatieproduct gemaakt van houtvezel. „Het maakt nieuwsgierig. Wat kan het? Waar kunnen we het voor gaan gebruiken, welke materialen zou het kunnen vervangen? De markt van isolatiematerialen gebaseerd op houtvezel of andere houtgerelateerde producten groeit. Het spreekt me aan: het zit heel dicht op de agro-sector. Dat is één van die sectoren waar de bouw veel van kan leren. Bouw en agro praten nog niet veel met elkaar, maar vanuit biobased bouwen, stappen naar circulariteit en het verkorten van ketens zie ik de mogelijkheden. Leren om anders te denken, van architect tot producent, aannemer en consument. De mogelijkheden moeten zichtbaar worden, de vraag moet op gang komen, dan gebeurt er wat. Een kwetsbare opstelling hoort erbij; wat kan ik leren van de ander? Natuurlijk ben je ook in die keten weer concurrent van elkaar, maar de markt is groot genoeg om elkaar ruimte te geven. Ik ben ook hoopvol. Als ik zie hoe organisaties als Circulair Friesland en Freonen fan Fossylfrij Fryslân die samenwerking, inspiratie en drive vormgeven, als ik zie hoeveel mensen en bedrijven zich aansluiten. Je moet begrip en samenwerking vertalen in de kansen die je met elkaar hebt. Ik merk het ook aan een programma als Toekomstgericht Ondernemen van gemeente Leeuwarden. Het gaat erom die verduurzaming, het circulaire te laden. Het is heel erg de basis van ondernemen: durf te falen. Niet alles is meteen succes, het kost tijd en dat moet je elkaar gunnen. Focus op wat er kan, kijk naar de volgende stap die je kunt zetten. Bij Miedema is tachtig procent van wat we doen al biobased. Dat is mooi, maar ook wij zijn er nog niet.”
Innovatie heeft andere spelregels nodig
„We merken een toenemende aandacht en enthousiasme voor biobased bouwen en de constructieve mogelijkheden van hout en materialen met hout als basis. Als we expertbijeenkomsten organiseren, is er veel belangstelling voor de alternatieven in de bouw. Dat gaat niet van vandaag op morgen, het kost tijd. Gras gaat ook niet harder groeien door eraan te trekken: het heeft lucht, water en licht nodig. Daar ligt ook onze taak: vertellen wat er kan, wat er speelt. En experimenteren met nieuwe materialen. Ik zie veel nieuwsgierigheid en met een beetje druk kan er veel meer. De overheid kan zeker meehelpen, al was het alleen door vergunningen of voorschriften te herijken of grond voor experimenten beschikbaar te stellen. Innoveren heeft andere spelregels nodig. De sector kan zichzelf ook meer druk op leggen, elkaar tot de ambitie verleiden om sneller te veranderen, van architect tot consument. Stimuleer de vraag, weet wat je wilt. Verandering betekent ook de verantwoordelijk nemen om ervoor te zorgen dat bouwen betaalbaar blijft. Kijk waar je verspilling kunt tegengaan, van materiaal, transport, geld en middelen. Want samenwerken aan slimmer bouwen, betekent betaalbaar bouwen met meer kwaliteit en marge. En nogmaals, met respect voor ieders tempo in deze transitie.”
