Met de ondertekening deze zomer van ‘Welzijn op Recept’ is in de provincie
Groningen een sterk fundament gelegd voor een goede verbinding tussen
het medisch en sociaal domein. Twee welzijnscoaches en twee huisartsen
over de kracht van die samenwerking.
Al zo’n tien jaar geleden zijn op diverse plekken in Groningen en Drenthe de eerste stappen gezet naar een betere verbinding tussen het medische en het sociale domein. En dat was en is hard nodig om te komen tot een betere hulp aan patiënten met overwegend psycho-sociale klachten. „Je mag gerust zeggen dat het medische en sociale domein tot voor kort twee parallelle universa waren”, zo typeert huisarts Henk Veentjer uit Veendam de scheiding tussen professionals. „We spreken elkaars taal niet en we hebben geen idee van elkaars netwerk.” Met de ondertekening deze zomer van Welzijn op Recept moet dat uit de wereld zijn. Alle tien Groningse gemeenten, tien welzijnsorganisaties, de regionale huisartsen verenigd in DokNoord en verzekeraar Menzis hebben afspraken voor samenwerking vastgelegd. Het is uniek in Nederland dat hier op provinciale schaal afspraken over zijn gemaakt.
Vertrouwenspositie huisarts
Welzijn op Recept biedt huisartsen een alternatief voor het verstrekken van medicijnen, door mensen met psycho-sociale klachten door te verwijzen naar een welzijnscoach. Het project richt zich op klachten zoals zorgen, eenzaamheid, stress of verlies. „Niet alle hulpvragen aan de huisarts zijn medisch van aard”, zegt Jeanet Nugteren, huisarts in Gezondheidscentrum Lewenborg, dat jaren geleden al de eerste stappen zette naar samenwerking met welzijnsorganisaties. „We zijn heel blij dat we in ons Gezondheidscentrum een welzijnscoach hebben; ze is dichtbij, zichtbaar en aanspreekbaar, voor ons als huisartsen en voor onze patiënten in Lewenborg en omgeving.” De welzijnscoach is in dit geval Debora den Haring, die een dag per week in Lewenborg zit. Zij is als welzijnscoach het professionele gezicht namens het sociale domein, waar ze de weg goed kent. „We zien en spreken elkaar al bij de koffie en zijn voor de mensen die hier komen sneller vertrouwd, omdat ik hier zit, zo dichtbij de huisarts, die mensen de weg wijst naar mij. Feitelijk profiteer ik op deze manier van de vertrouwenspositie die een huisarts veelal heeft voor mensen.” Die korte lijnen, het vertrouwde, dichtbij: dat wordt ook door huisarts Henk Veentjer en welzijnscoach Bernard Schlimbach van Cadanz Welzijn in Appingedam beaamd. Alle vier zien ze de voordelen voor deze groep patiënten: doordat huisartsen en welzijnscoach elkaar goed weten te vinden, kunnen psychosociale klachten eerder worden herkend en aangepakt.
„De welzijnscoach heeft wezenlijke andere kennis over de invloed van sociale vraagstukken op fysieke en mentale gezondheid en kan vanuit die kennis onderliggende problematiek herkennen. Daardoor wordt op een andere, maar veel zinvollere en effectievere wijze aan het oplossen van klachten gewerkt. Debora kan ook meer tijd en aandacht besteden aan de mensen die wij met hun klachten doorverwijzen en ze is met haar kennis en toegang tot haar netwerk beter en sneller in staat om praktische problemen van mensen mee te helpen oplossen”, zegt Jeanet Nugteren. Debora: „Soms is dat betrekkelijk eenvoudig, door iemand bijvoorbeeld te wijzen op het bestaan van een bepaalde dagactiviteit of een keer even mee te gaan naar een bepaalde activiteit. Mensen met psycho-sociale klachten kun je soms al enorm helpen door samen de eerste stap te zetten naar een activiteit.“ Bernard Schlimbach: „Iemand helpen met het eerst oplossen van een deel van z’n praktische problemen kan al betekenen dat mensen meer rust krijgen en zich daarna beter kunnen concentreren op andere psycho-sociale problemen.”
Positieve Gezondheid
Ze zijn het er over eens, dat de welzijnscoach die een vaste plek heeft en op een vaste tijd beschikbaar is, in de nabijheid van de huisarts, het meest effectief is. „Hoe dichter je bij elkaar zit, hoe beter het werkt. In het verleden hebben we een welzijnscoach gehad die dat niet had en dan merk je dat het minder goed werkt”, stelt Henk Veentjer. Met een welzijnscoach in het Gezondheidscentrum Lloyds Terras in Veendam prijst hij zich daarom gelukkig. Bernard Schlimbach deed de afgelopen jaren veel ervaring op met een vergelijkbaar project in de gemeente Tynaarlo en zet dat nu in vanuit Appingedam. Welzijn op Recept stoelt op de bredere gedachte van Positieve Gezondheid. Die gaat er vanuit, licht Jeanet Nugteren toe, dat mensen niet hun aandoening zijn. Toch focust de zorg daar doorgaans wel op. „Alle aandacht gaat als vanzelf uit naar hun klachten en gezondheidsproblemen, en hoe we die kunnen oplossen. Positieve Gezondheid kiest een andere invalshoek. Het accent ligt niet op ziekte, maar op mensen zelf, op hun veerkracht en op wat hun leven betekenisvol maakt. Dat raakt direct aan welzijn, activatie, participatie, aandacht, steun van anderen en zo veel meer. Dat is niet wat wij als huisarts kunnen bieden. De meerwaarde van Welzijn op Recept voor patiënten met psycho-sociale klachten is groot.”
Samen de gezondheid van de Groningers
verbeteren
Bernard Schlimbach voegt toe dat juist hierdoor ook de druk op de GGZ kan afnemen. „De wachtlijsten in de GGZ nemen alleen maar toe. Veel van deze mensen horen daar eigenlijk niet thuis, we moeten gewoon goed luisteren naar wat hun beweegt, wat het achterliggende probleem is. We zien bij een deel van deze groep patiënten een opeenstapeling van problemen die maken dat ze fysieke klachten krijgen. Dat moet je leren ontrafelen, dat is ons vakgebied. Het ontlast bovendien de huisarts, die daardoor – zo is het idee – ook weer iets meer tijd krijgt voor andere patiënten.”
Henk Veentjer: „We hopen daarom dat het vastleggen van deze samenwerking zichtbaar maakt dat een goede verbinding tussen zorg en welzijn zowel voor patiënten als voor beide professionele domeinen heel veel toegevoegde waarde heeft. We zetten hiermee een belangrijke stap naar de verbetering van de gezondheid van Groningers.”
