Het aantal bedrijfsovernames in ons land groeit. Waar in 2010 volgens cijfers van het CBS 4545 bedrijven van eigenaar wisselden, daar was dit aantal vorig jaar gegroeid naar 7235. Een substantieel deel daarvan betreft bedrijfsopvolging in de familiaire kring. Volgens Hennie van Braak van Van Braak Accountants beginnen veel eigenaren te laat met de voorbereidingen van een bedrijfsopvolging. „En dat kan uiteindelijk veel geld kosten.”
Daarnaast wijst hij op de mentale omstandigheden. Van de ene op de andere dag je bedrijf verkopen heeft niet alleen financiële consequenties, maar zeker ook emotionele. Niet voor niets wordt er wel eens gezegd dat je bij verkoop van je bedrijf afscheid neemt van je ‘kindje’. „Het is daarom verstandig om daar ruimschoots de tijd voor te nemen”, geeft Van Braak aan.
Bespreekbaar maken
„Want ja, als je met plezier in je onderneming werkt en je nog boordevol plannen zit, dan ben je niet bezig met opvolging. Toch kan het gevoel ontstaan dat het tijd wordt om bijvoorbeeld één of meerdere kinderen meer verantwoordelijkheid te geven binnen de onderneming en misschien zelfs mede-eigenaar te maken. Daar gaat dan wel een proces aan vooraf. Ons advies is altijd: schuif deze vragen niet op de lange baan, maar maak dit bespreekbaar en zoek samen naar mogelijkheden.”
„Wij zien nog te vaak dat ondernemers te laat beginnen met bedrijfsopvolging”, gaat Van Braak verder. „Eigenlijk moet je daar al over nadenken, zodra de onderneming iets begint voor te stellen. Heb je zaken niet goed geregeld en je staat voor een overname, dan kan dat onnodig veel belastinggeld kosten. Geld dat je kunt besparen wanneer je vooraf de juiste stappen zet.” Daarbij doelt Van Braak bijvoorbeeld op de structuur van een onderneming, waardoor de verkoop gemakkelijker kan verlopen.
Familie
Maar, ook bij overname binnen de familie is het goed om vooraf zaken te regelen. Het komt volgens hem nog te vaak voor dat opvolging binnen familiebedrijven voor veel problemen zorgt, met name ook financiële, waardoor de overname langer op zich laat wachten of zelfs helemaal niet tot stand komt. „Zo is overname binnen de familie bijvoorbeeld makkelijker en voordeliger te realiseren wanneer een kind minimaal drie jaar in loondienst is”, geeft Van Braak als voorbeeld. „Aandelen zijn namelijk eenvoudiger over te dragen, wanneer het betreffende kind een vast dienstverband heeft. En dat hoeft niet eens een 40-urige werkweek te zijn. Als een kind bij wijze van spreken één avond in de maand het kantoor schoonmaakt, dan is al sprake van een vast dienstverband.”
‘Bedrijfsopvolging begint met een plan en is een proces van meerdere stappen’
Proces
Duidelijk is dat bedrijfsopvolging veel meer een proces van overdragen is dan een overdracht op een vast moment. „En een proces heeft tijd nodig”, geeft Van Braak aan. „Neem de tijd om de bedrijfsstructuur zowel juridisch, fiscaal als organisatorisch aan te passen of voor te bereiden op bedrijfsopvolging. Dat geeft je ook meteen meer tijd om je emotioneel voor te bereiden op het afscheid.”
Verkoop je het bedrijf niet aan je kinderen, maar aan een derde partij, dan is het uiteraard ook van belang om bepaalde voorbereidingen te treffen. „De betreffende ouders hebben bij verkoop veel geld op hun rekening, dat uiteindelijk via een erfenis naar de kinderen kan gaan en waarover je dan veel belastinggeld betaald. Wanneer je het bedrijf eerst aan de kinderen schenkt en het dan verkoopt, dan kan dat al gauw 20 tot 25 procent belasting schelen. En zo zijn er meer oplossingen voorhanden waarmee je behoorlijk op de belastingen kunt besparen.”
Emotioneel gebeuren
Bij Van Braak Accountants merken ze dat er bij ondernemers over het algemeen te weinig kennis is over bedrijfsopvolging. Hennie van Braak vindt dat niet vreemd. „Nee, als eigenaar van een bedrijf ben je bezig met de dagelijkse gang van zaken en kijk je geen jaren vooruit. Laat staan dat je bezig bent met bedrijfsopvolging. Toch is het goed je af en toe af te vragen wat er gebeurt bij verkoop. Waar moet je rekening mee houden en welke rol kun je zelf spelen in een verkoopproces en zelfs daarna. We zien bijvoorbeeld dat veel ondernemers nog een tijdje in hun voormalige bedrijf mee blijven werken, wat verre van plezierig is. Daar waarschuwen we onze klanten dan ook voor. Na verkoop volgt vaak een zware tijd en voor zover mogelijk moet je je daar ook op voorbereiden. Want, de verkoop van je bedrijf is hoe dan ook een emotioneel gebeuren.” „Gelukkig heeft een goede adviseur voldoende gereedschap in zijn gereedschapskist om maatwerk te kunnen leveren”, besluit Van Braak. „Bedrijfsopvolging begint met een plan en is een proces van meerdere stappen. Bij Van Braak Accountants hebben we daar ervaring mee en hebben we in de loop van de jaren al vele bedrijfsopvolgingen tot een goed einde gebracht.”
