De kunst van langer gezond blijven, schuilt in ons brein. Want ons brein neigt sterk naar gewoontevorming en gewoonten zijn op hun beurt weer sterk bepalend voor onze mentale en fysieke gezondheid. Bernard Maarsingh van De Vitaliteitsfabriek over maatwerk in veerkracht met behulp van technologie.
Zijn missie: werken aan een circulair gezondheidssysteem. Of met andere woorden, leef volgens de stelling van antropoloog Ashley-Montagu “Sterf jong, maar doe dat zo laat mogelijk”. De Vitaliteitsfabriek draait vanaf maart dit jaar en nu al zegt oprichter Bernard Maarsingh: „Deze aanpak vermindert de toestroom naar de geestelijke gezondheidszorg met dertig procent. Als je veerkrachtiger en vitaler wordt, scheelt dat dus direct in de wachtlijsten. Daarnaast is het merkbaar in de behandeling van mensen. „Net als bij een operatie, helpt het om eerst veerkracht te trainen, bij ons is dat mentale veerkracht. Daarna herstel je sneller, dus de duur van het aantal behandelingen neemt ook af”, vertelt klinisch psycholoog Bernard Maarsingh. Hij is mede- oprichter en eigenaar van psychologenpraktijk Maarsingh & Van Steijn in Leeuwarden en Groningen. De zorgpraktijk werkt al jaren op basis van dit veerkracht- principe. Resultaat: een langjarig ziekteverzuim onder de één procent. Maarsingh is initiatiefnemer van vernieuwing in de zorg, is nauw betrokken bij diverse topsporters, zoals de topschaatsers van Jillert Anema. In De Vitaliteitsfabriek werkt hij samen met gespecialiseerde partners in vitaliteit, stress en geestelijke gezondheid zoals Kana, GripXR, Kien en GGZ Friesland.
De impact van veerkracht
„De universiteit van Harvard doet met de Sinclair- onderzoeksgroep al dertig jaar onderzoek naar het begrijpen waarom we ouder worden en hoe we dat proces positief kunnen beïnvloeden. Hun conclusie is dat we al te lang verkeerd tegen gezondheid aankijken. We hebben gewoontes die leiden tot ontstekingen, die leiden tot klachten die weer leiden tot tal van ziekten en aandoeningen en daarmee enorme hoge gezondheidszorgkosten. In plaats van dáár wat aan te doen, proberen ziekenhuizen vooral om mensen weer ‘te repareren’. Wij brengen de kennis van Harvard in de praktijk door mensen weer gewoontes aan te leren waardoor ze fit en vitaal worden en dus langer gezond blijven. Dat doen we op een aantrekkelijke manier, met behulp van bijvoorbeeld virtual reality (VR) en games. Of dat impact heeft? Harvard heeft aangetoond dat het bij vrouwen tot 14 gezonde levensjaren oplevert en bij mannen twaalf jaar. Dat is enorm.”
„Het gekke aan onze maatschappij is dat ze vol ongezonde valkuilen zit, die je totaal niet helpen om veerkrachtig te worden. Supermarkten verleiden je tot het kopen van vooral ongezonde producten; in plaats van te wandelen, hang je ’s avonds op de bank waardoor je uitgeblust raakt. En we staan, zeker tijdens de werkdag, de hele dag ‘aan’, terwijl je gebaat bent bij zogeheten stress- ritmes. Wij leren je slimme gewoontes aan, op maat, zodat je meer veerkracht ontwikkelt, maar ook speelser en energieker wordt. En we leren je ‘stress’ ritmisch te gebruiken als positieve factor voor focus en prestatie.”
Gewoonten veranderen
„Ons brein leert vooral van fouten, dat is een belangrijk beginsel, dus dat staat centraal in de aanpak. Maar voordat we de breintraining beginnen, activeren we het brein door hele korte, intensieve fysieke inspanning. Zo zorgen we dat de grootste brandstof van ons lichaam, ATP, eerst een stevige boost krijgt en daarmee wordt het brein geactiveerd. Na die inspanning gaan we het brein trainen. Dat is maatwerk, want als je gewoontes en het gedrag van mensen wilt veranderen, moet je weten waar iemands gevoeligheden liggen. Met behulp van VR- technieken of met digitale games kan dat. We vragen mensen foto’s te leveren waarvan ze weten dat die staan voor hun ‘slechte gewoonten’ en foto’s die hun positieve, goede gewoonten, representeren. Zo kun je een groep mensen trainen en toch heel persoonlijk te werk gaan. Opvallend genoeg is gezond worden en blijven dus voor elk mens anders. Bij de stress-training werkt dat net zo. Je wordt individueel gemeten, echt elke seconde, en moet moeilijke opdrachten tot een einde zien te brengen, door te gebruik te maken van jouw eigen individuele stressreacties. Na de breintraining volgt de fase van ontspanning, want het brein heeft dat nodig om het geleerde te verwerken. Het resultaat is dat mensen handig worden met zichzelf en dat leidt tot meer veerkracht.”
De droom
„Investeer in veerkracht en vitaliteit. Je kunt mensen leren weer aan de knoppen van hun eigen gezondheidssysteem te laten draaien. In ons programma is ieder mens daarin zelf leidend. Ik zeg het wel eens zo: het is geen maakbaarheid, maar het is ‘ontstaanbaarheid’. Vergelijk het met hond en kat. Van de hond kun je geen kat maken. Als je een hond in z’n waarde wilt laten en aanvoelt wat hij van nature kan en wil, weet je dat hij niet in bomen gaat klimmen. Tot het leren van andere dingen uit vrije wil, blijkt hij wel bereid. Zo is het bij deze gedragsverandering ook: je wordt handig met hoe het in jou werkt en mensen verschillen fors van elkaar.”
Wat is je droom? „Een circulair gezondheidssysteem. Het start met een gezonde bodem en via gezond voedsel, en slimme, dagelijkse gewoontes die je gezond houden, help je mensen veerkrachtig te blijven. Ik zou nog één ingrediënt willen toevoegen en dat is iepen mienskip, het diepe gevoel erbij te horen en betekenisvol bij te dragen. Dat is nou de Friese Bloeizone in mijn ogen.”
