Een familiebedrijf in zuivel dat zich inzet voor het verminderen van de impact op mens, dier en milieu. Het is de basis van de nieuwe duurzaamheidsstrategie van Royal A-ware. Klaas de Jong en Koen Veldman over de essentie van mest en het nut van de koe, net zero ketens en producten met zo hoog mogelijke voedingswaarde en zo laag mogelijke impact op mens, dier en milieu.
Het is Klaas de Jong ten voeten uit. De COO van Royal A-ware neemt z’n bezoek graag mee in de hypermoderne kaasmakerijen in Heerenveen. Laat zien wat je doet. In hoog tempo vertelt de kaasmaker van huis uit, lopend door de wandelgangen met zicht op het productieproces het verhaal. Hoe je kaas op een efficiënte, veilige en steeds duurzamere wijze maakt. Geflankeerd aan tafel door Manager Veehouderijzaken Koen Veldman vertellen ze samen het verhaal van boer, koe, mest en melk. Want daar gaat het over. Kaas en andere zuivelproducten maken, gaat hier over koeien van melkveehouders die dagelijks zorgen voor aanvoer van 250.000 liter melk per uur in Heerenveen. Hier gaat het over essenties. Over het belang van mest voor bodem en biodiversiteit, omdat er zonder mest nu eenmaal weinig groeit. Over het bijzondere vermogen van de koe om 1 kilo eiwit uit gras om te zetten in 2,5 kg eiwit in in melk, over de hoge voedingswaarde van zuivelproducten die je met die eiwitrijke melk maakt. „Het wordt tijd dat we dat vaker vertellen.
Net als kortcylisch biogeenmethaan van een koe in 10 tot 12 jaar kan worden afgebroken en niet voor extra broeikasgas zorgt. Voor ons is het de normaalste zaak van de wereld, maar voor veel mensen niet. Mest en koe staan aan de basis van gezonde voeding en kringlooplandbouw. Een koe is en blijft een bijzonder dier, omdat zij gras, wat wij als mensen niet kunnen eten, omzet tot een product met hoge voedingswaarde. Met dat product als basis, maken wij zuivelproducten die stuk voor stuk belangrijke bouwstoffen bevatten voor de mens. Dat is hier zo gewoon geworden, dat we het bijna zijn vergeten. Tevens is het zo dat wereldwijd, twee derde van de landbouwgrond niet omgezet kan worden van grasland naar akkerbouw. Wij hechten er aan om dat in het licht van de tijd, te benadrukken. Het is de essentie van wat we samen met onze melkveehouders doen en het vormt de basis van onze vernieuwde duurzaamheidsstrategie.”
Ondernemend en innoverend
Het proces van kaasmaken is door de tijd niet veranderd, stelt Klaas de Jong. Het is grootschaliger geworden. En door het vergaand te automatiseren zoals in Heerenveen, is het mensvriendelijker geworden, want van oudsher is kaasmaken fysiek een zwaar vak. De rondgang laat dat zien: er komen weinig mensenhanden aan te pas, er rijden automatische heftrucks om kazen te keren, vanuit controlekamers wordt nauwgezet het proces gemonitord. „Alles voor de hoogste standaarden in voedselveiligheid en voor een constante kwaliteit”, zegt Klaas de Jong. „Met alleen techniek en RVS kom je er niet. Kaasmaken blijft mensenwerk. Het zijn uiteindelijk de mensen die alles in de gaten houden. Alleen zo kunnen we voedselveiligheid borgen en zorgen voor een constante kwaliteit. Het efficiënt produceren biedt ook grote voordelen in verduurzaming”, laat De Jong zien. Niet alleen met zonnepanelen op het dak. Ook door de warmte die de koelingen genereren, te hergebruiken voor het verhitten van proceswater tot 90 graden. En door de miljoenen liters water die uit de melk worden gehaald, weer in het reinigingsproces te hergebruiken zodat zo weinig mogelijk leidingwater wordt verbruikt. „Al doende leren we steeds beter hoe we in dit proces en in de hele productieketen kunnen verduurzamen. Want dat hoort bij ons: het zo goed mogelijk doen. Leren en innoveren. In ieder schakeltje van de keten kijken wat beter kan voor mens, dier en milieu.”
De vernieuwde duurzaamheidsstrategie van A-ware is ambitieus. Jan Anker, CEO Royal A-ware, zegt er over in een persbericht: „Als familiebedrijf denken we in generaties. Daarom willen we duurzaam ondernemen met voordeel voor alle schakels.” Koen Veldman: „Dat betekent dat onze melkveehouders, ook vaak familiebedrijven, moeten kunnen blijven boeren. Zij staan aan de basis, zij leveren de melk. Samen met onze klanten, medewerkers en andere ketenpartners kijken we hoe we onze ketens zo kunnen organiseren dat we producten kunnen produceren met een zo hoog mogelijke voedingswaarde met een zo laag mogelijke impact op de omgeving. Onze melkveehouders tonen in alle melkstromen aan dat we meer dierenwelzijn, meer productkwaliteit en minder uitstoot bereiken. Maar het gaat ook over circulariteit van verpakkingen en het efficiënt gebruik van grondstoffen.”
Perspectief: de basis als uitgangspunt
De ambities van Royal A-ware voor verduurzaming gaan over die hele keten van consument tot koe en over het steeds efficiënter en duurzamer maken van die keten. Het bereiken van ‘net zero’ ketens staat centraal. Het betekent onder andere meer reductie van broeikasgassen. A-ware wil in 2050 minimaal negentig procent reductie van koe tot verpakt product hebben bereikt ten opzichte van 2021. Resterende emissies worden onder meer gecompenseerd via vastlegging van koolstof in de bodem. Het is geen loze kreet: Royal A-ware committeert zich als eerste zuivelbedrijf in de Benelux aan de internationale FLAG- doelstellingen van SBTi. SBTi is een internationaal initiatief dat bedrijven stimuleert om de klimaatdoelen concreet te maken. Het betekent onder meer dat het bedrijf al in 2025 voor 80 procent gebruikmaakt van hernieuwbare energie. Er zijn belangrijke argumenten om die ambities te halen, zeggen De Jong en Veldman. „Omdat melkveehouders moeten kunnen blijven boeren, klanten de producten van Royal A-ware willen blijven kopen en de ruim 3.000 medewerkers met plezier voor ons bedrijf werken en we een aantrekkelijk werkgever willen blijven.”
Welke verdere inzichten en innovaties ook beschikbaar komen, perspectief begint bij het erkennen van de basis. Organische, natuurlijke mest is de essentie voor een vruchtbare bodem, die zorgt voor biodiversiteit en goed gras waardoor koeien hun eiwitrijke melk kunnen geven. En als je in die hele keten van consument tot koe zorgt voor producten met een zo hoog mogelijke voedingswaarde en een zo laag mogelijke impact op dier, mens en milieu, dan hou je bestaansrecht.
