Een doorbraak naar wereldwijd toepasbare operatietechnologie. Een succesvolle samenwerking van Friese bedrijven: de Leeuwarder start- up LIMIS Development en ZIUZ uit Gorredijk. Het marktmoment is bijna daar. Hun innovatieve techniek is klaar om de wereld te veroveren. “In samenwerking ligt de kracht.”
De medische start- up LIMIS Development kent zijn oorsprong in het Leeuwarder MCL waar een team zich in 2012 buigt over de vraag hoe darmtumoroperaties verbeterd kunnen worden. Na enige jaren richt Hessel Bouma het bedrijf op. Missie: door samenwerking met artsen, ziekenhuizen, industrie en universiteiten nieuwe zinvolle technologieën introduceren die bijdragen aan betere en duurzamere chirurgische toepassingen die leiden tot minder complicaties en sterfte onder patiënten.
Wereldwijd complicaties bij patiënten
LIMIS richt zich de afgelopen tien jaar op het ontwikkelen en op de markt brengen van een medisch beeldvormingsapparaat dat ernstige complicaties bij dikke darmoperaties, bijvoorbeeld als gevolg van darmkanker, kan verminderen. Het verschaft chirurgen realtime inzicht in de mate van doorbloeding tijdens de operatie, zodat de chirurg de optimale locaties kan kiezen voor het doornemen en weer verbinden van de darm. ,,De noodzaak van visualisatie is enorm”, vertelt Hessel Bouma. ,,Een goede doorbloeding kan naadlekkage, de lekkage die enkele dagen na de operatie ontstaat bij de hechtingen voorkomen. Zo’n lekkage is voor de patiënt ernstig , met heroperaties en langdurige ziekenhuisopname tot gevolg. Dit wereldwijde probleem leidt tot een sterfte van circa tien procent bij degenen waarbij een lekkage optreedt”
Met behulp van zogeheten PerfusiX Imaging kan dit worden voorkomen. Tijdens een operatie wordt de bloedstroom dankzij die uitvinding gemeten met behulp van zogeheten Laser Speckle Contrast Imaging (LSCI). Daarbij produceert diffuus coherent laserlicht een gespikkeld patroon op de darm waarbij beweging van de bloedcellen in de darm kan worden gevisualiseerd. De chirurg kan op het beeldscherm zien waar de doorbloeding van de darm het beste is. ,,We hebben met PerfusiX een potentieel levensreddend apparaat ontwikkeld dat bovendien in ieder ziekenhuis wereldwijd toepasbaar is, omdat het merkonafhankelijk aansluit op apparaten die al overal in de operatiekamers staan.
Samenwerking is de sleutel in de doorbraak van idee naar succesvolle wereldwijde marktintroductie. Niet alleen op medisch gebied, maar ook met andere bedrijven zoals met ZIUZ in Gorredijk sinds 2020. De specialisten in visuele intelligentie zijn onder meer bekend van het geautomatiseerd analyseren van visuele data voor forensische opsporing en het geautomatiseerd uitgeven van medicijnen in ziekenhuizen en apotheken.
Bert Garlich, directeur van ZIUZ over de uitbreiding naar medische innovatie: ,,Het eerste contact van Hessel met ZIUZ-oprichter en ontwikkelaar Gerrit Baarda leidde snel tot de wil om samen te werken. Het past in onze missie om met technologie, zoals in dit geval laser en kunstmatige intelligentie, maatschappelijk het verschil te maken. Het is een uitdagend en fascinerend proces om met LIMIS en anderen dit apparaat naar de markt te brengen. We zetten nu de laatste belangrijke stappen, zoals het afronden van certificeringen. In deze fase van samenwerking is ZIUZ verantwoordelijk voor marketing en sales en richten we nu in Gorredijk de productieruimte in.”
Beste innovatie bijdrage
Hessel Bouma: ,,Dat de techniek werkt weten we al even, maar daarna heb je nog een hele lange weg te gaan. Van het eerste houtje-touwtje concept dat we met NHL-Stenden Hogeschool maakten tot het met ZIUZ te komen tot productieklare ontwerp dat bewezen voldoet aan alle eisen. De laatste jaren stonden in het teken van het bekendmaken in de internationale medische wereld, van vertrouwen winnen. Vorig jaar kregen we op het Europese chirurgiecongres in Krakau de prijs voor de beste innovatieve bijdrage. En als ik ‘we ‘zeg, dan valt de eer daarvoor te beurt aan onze PhD Wido Heeman, die in het medische onderzoekstraject en met zijn presentaties op congressen van grote waarde is.”
Bert Garlich: ,,En van het kunnen maken van een volledig veilig en betrouwbaar product inclusief alle benodigde software tot en met het patenteren, het beschermen van het merk en de certificering. Het is heel spannend om het concept na jaren van onderzoek en klinische studies op internationale medische congressen onder de aandacht te brengen. De ontvangst door chirurgen op topniveau is van doorslaggevend belang voor je marktintroductie: zij moeten er volledig in geloven. Naast een beter resultaat is PerfusiX ook een concept met minder wegwerpproducten en minder chemisch afval in de operatiekamer.”
Hessel Bouma: ,,Het complexe traject van idee naar markt vergt jaren van uithoudingsvermogen, geduld, heel veel vertrouwen en een hoge mate van samenwerking. Met, vanaf het begin, het MCL, de maatschap Heelkunde Friesland, de Friese Ontwikkelingsmaatschappij. Het vergt investeringen, die zoals bij LIMIS, de afgelopen jaren ook kwamen uit subsidies van onder meer SNN, het Europese Fonds Regionale Ontwikkeling en het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Voor iedere fase heb je expertise en steun nodig, zoals van MCL, UMCG en de RUG.” Bert Garlich: ,,Samenwerken geldt ook op het gebied van ontwerp en prototype, waarvoor we samenwerkten met Brightbird Design en Pezy in Groningen. De optische afstelling is bedacht door Sioux, een gespecialiseerd bedrijf in Eindhoven dat veel voor ASML werkt. Voor ieder onderdeel heb je de beste mensen nodig.”
Waar we nu staan is heel bijzonder
Wanneer hebben patiënten en artsen profijt van de PerfusiX? Bert Garlich: ,,We verwachten medio 2024. Hoe jammer we het vinden, de marktintroductie is eerst in de VS. Door de nieuwe wetgeving in Europa duurt het hier helaas veel langer voor een nieuw medisch hulpmiddel op de markt wordt toegelaten. Onze verwachting is dat we in 2025 de Europese markt op kunnen.”
Leidt deze doorbraak tot meer vooruitgang? Hessel Bouma: ,,We worden vaak gevraagd of deze technologie ook bij “open operaties” toepasbaar is, in plaats van knoopsgatoperaties zoals nu het geval. We gaan daar met MCL, UMCG en UMC Leiden experimenteel onderzoek naar doen op drie verschillende operatiegebieden. Onze drive naar betekenisvolle innovaties, kan dan straks op meer terreinen werkelijkheid worden. Waar we nu met elkaar staan, is echt heel bijzonder.”
limis.com
ziuz.com
