Energietransitie is overal en leeft ook lokaal in wijk of dorp. Steeds meer initiatieven zetten zich met enthousiasme in om hun eigen omgeving duurzamer en leefbaarder te maken. Hoe kun je zo goed mogelijk het initiatief dat aan de slag wil met verduurzaming versterken? Richt, Klaas en Marjan laten je graag kennismaken met Foar Elkoar; Samenwerken aan een duurzaam Fryslân.
Samen de energietransitie lokaal vorm en inhoud geven. Met elkaar, voor elkaar. Dat is het doel van Foar Elkoar, een samenwerking van Energieteam Fryslân, de Friese Milieu Federatie en het Provinciaal Energietransitie Bureau (PEB). „Samen zorgen we voor procesbegeleiding, kennisontwikkeling, materialen en geld. We begeleiden deze initiatieven zó dat het sterke succesvolle initiatieven worden, die de verbinding zijn tussen bewoners, overheid en bedrijven. Zij dragen bij aan participatie en realisatie”, legt Marjan Faber uit.
Realiseer je droom
Energieteam Fryslân heeft al veel lokale initiatieven begeleid. Initiatieven zijn de motor van de lokale beweging, maar om in beweging te komen en te blijven hebben ze wel brandstof en begeleiding nodig. Richt Fokkens, procesbegeleider Zuid Fryslân legt uit: „Ze willen professionaliseren, maar opleidingen tot energiecoach en adviseur zijn niet gratis. Ze willen wel met tochtstrips en ledlampen op pad, maar die moeten ingekocht worden en als ze als initiatief verder willen professionaliseren is een rechtsvorm fijn, maar een stichting of coöperatie oprichten moet gedaan worden bij een notaris. Kortom geld helpt het mogelijk maken.”
Vanuit die ervaring schreven Richt en Marjan eind 2023 een plan namens FMF, PEB en Energieteam Fryslân en dienden dit in bij de landelijke Energie Bespaarcoalitie. Een plan om initiatieven te ondersteunen met ontwikkeling, activiteiten, middelen en promotie.
Maatschappelijk kapitaal: Anderen helpen maakt gelukkig
De subsidie van € 750.000 werd toegekend vanuit het ministerie van Binnenlandse Zaken om lokale initiatieven in Friesland te versterken. Inmiddels zijn 28 initiatieven actief en zijn er 90 vrijwilligers opgeleid tot energiecoach, energieadviseur en waterzijdig inregelaar. „Vrijwilligers vinden het fijn om zich te ontwikkelen en om daarna anderen te helpen, dat maakt uiteindelijk heel gelukkig,” zegt Richt Fokkens, procesbegeleider en energiecoördinator Zuid. „Voor elk bezocht huishouden krijgt het initiatief een vergoeding. De vergoeding stimuleert initiatieven en vrijwilligers om aan de slag te gaan, en vaak gebruiken ze de vergoeding om nieuwe duurzame projecten op te zetten. Zo ontstaat er een circulaire geldstroom.”
Praktische voorbeelden
Een voorbeeld is Waarm Tsjerkwert, waar vrijwilligers in actie zijn als energiecoach, energieadviseur en waterzijdig inregelaars. De energiecoaches helpen bewoners met energiebesparende maatregelen, de energieadviseurs geven advies over het verduurzamen van woningen, en de waterzijdig inregelaars zorgen ervoor dat CV-installaties optimaal functioneren om energie te besparen. Ondertussen werken ze aan aquatermie. Hier zie je dat korte termijn toewerkt naar de plannen voor de lange termijn.
Een ander voorbeeld: De energietafel van Ingwierrum schreef een visie „Energieneutraal in 2035” en het bleef niet bij het schrijven. Ze startten met een fixactie, belden bij alle 240 huizen aan, hielpen 80 huishoudens met kleine besparende maatregelen, organiseerden een isolatieactie met bewonersavonden. De gemeente ondersteunde het initiatief met energieadviezen en subsidiebegeleiding. Intussen zijn er al 90 isolerende maatregelen, zoals dak-, spouwmuur- en vloerisolatie uitgevoerd en warmtepompen geïnstalleerd door lokale bedrijven. Hier zie je dat zo’n initiatief de verbinding is tussen overheid, bewoner en bedrijf.
Foar Elkoar: winstgevend investeren
Zoals initiatieven het „foar elkoar” doen, zo doen wij het ook. Bij Foar-Elkoar.frl komen verschillende partijen samen, leren we van elkaar en delen we onze kennis. Dit maakt het mogelijk voor ieder initiatief om concreet aan de slag te gaan met energiebesparing. Foar Elkoar ondersteunt op diverse manieren: van praktische hulp bij isolatie en besparing, procesbegeleiding, kennis, communicatie en opleidingen. Zoals Marjan Faber het zegt: „De energietransitie doen we met en voor elkaar. Investeer in maatschappelijk kapitaal, want de echte winst zit in het samen Foar Elkoar bezig zijn. Door samen te werken bouwen we aan een betere en duurzamere toekomst in jouw dorp of wijk. Dat is Foar-elkoar.frl.”
Meer informatie: foar-elkoar.frl
