Een boerderij in Kollumerzwaag die een nieuwe levensfase ingaat: Mariën Zathe. Een plek waar duurzame en zinvolle relaties centraal staan. Ontwikkelingsgerichte zorg op een oud agrarisch fundament. Eelke Broersma en Ienske Meindertsma investeerden jaren om de transitie te realiseren. De verbouwing van Mariën Zathe is bijna klaar.
Eelke Broersma is geboren op de boerderij die hij samen met Ienske Meindertsma een nieuwe levensfase gunt. „Toen mijn vader overleed en de boerderij met de vijf hectare grond beschikbaar was voor voortzetting, was het een prachtige kans hier een combinatie van zorg, wonen en dagbesteding op te zetten. De plek was goed, de mensen die hier al kwamen hadden het heel erg naar hun zin en daarom besloten we daarop voort te borduren. Het project ‘verbouw’ heeft langer geduurd dan we aanvankelijk dachten, maar nu zijn we zover dat er door aannemer en installateur hard wordt gewerkt aan de laatste fase van de verbouwing. De afgelopen jaren is de zorg en dagbesteding gewoon doorgegaan, maar we kunnen eerlijk gezegd niet wachten om de deuren van het nieuwe Mariën Zathe te openen.”
Transitie dankzij LEADER-subsidie
De voormalige boerderij met paardenpension blijft eigenlijk grotendeels intact. Wie een bezoek brengt aan deze fase van de grondige verbouwing, heeft het geluk nog achter de spanten, balken en onder de vloeren te kunnen kijken. Nog even en alles is er gestuct en strak afgewerkt met zelfstandig wooncomfort voor de bewoners, een kantoor voor het begeleidingsteam en een gemeenschappelijke ruimte. Nu hebben we nog zicht op de duurzame aanpak, zoals het isoleren van de boerderij met cellulose, een natuurvriendelijk materiaal dat helemaal past in de filosofie van de beide initiatiefnemers. In die filosofie hoort een geheel gasloos gebouw met eigen warmtepompinstallatie en het vele daglicht. „We willen op termijn graag geheel zelfvoorzienend zijn, een gezond gebouw realiseren in een gezonde omgeving voor gezonde mensen”, vertelt Ienske. Daarvoor hebben ze een LEADER-subsidie gekregen, die gericht is op het behoud van de leefbaarheid op het platteland en het bevorderen van sociale cohesie. Provincie Fryslân en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling steunen de transitie van Mariën Zathe. Dankzij die subsidie krijgt de boerderij een nieuwe toekomst op een duurzaam fundament. Als het complex eenmaal haar nieuwe bewoners heeft kan de 5 hectare om het gebouw verder worden ontwikkeld naar een tuin en het park, dat openbaar toegankelijk blijft. De moestuin blijft, de plek waar wordt samengewerkt met de moestuinvereniging van Kollumerzwaag. Later hopen Eelke en Ienske meer dan nu al van eigen land te kunnen oogsten, zodat de term ‘zelfvoorzienend’ ook voor de bewoners en cliënten van Mariën Zathe dagelijkse werkelijkheid wordt.
De mens centraal
Mariën Zathe nieuwe stijl omvat een aantal functies: begeleid wonen, dagbesteding, onderwijs op maat en paardencoaching. Daarnaast heeft Mariën Zathe nog een zogeheten logeerhuis in Sumar, waar vier mensen, jongeren of volwassenen onder begeleiding een aantal dagen kunnen logeren om er even uit te zijn. Het team van de woon- en zorgboerderij bestaat naast Eelke en Ienske uit diverse professionele begeleiders, een orthopedagoog, de samenwerking met een vrij gevestigd gedragsspecialist en een aantal paardencoaches. De nieuwe bewoners zijn de mensen die onder begeleiding in de dertien zelfstandige appartementen en de twee studio’s komen te wonen. Twee appartementen op de begane grond zijn geschikt voor mensen in een rolstoel. Ienske: „We creëren de woonomgeving en inrichting die we zelf ook zouden wensen, een zo normaal en fijn mogelijke woonplek, een thuis. De bewoners zijn mensen die met een indicatie vanuit de Wet Langdurige Zorg (WLZ) hier hun eigen zelfstandige woonplek krijgen. Ze kunnen er voor kiezen om hier alleen te wonen, maar ze kunnen als ze willen er ook gaan werken, in het groen, het dagelijks onderhoud, in de dierverzorging, of in het technische onderhoud. Willen ze elders in het dorp of in de omgeving aan de slag, of zijn ze dat al, dan kan dat natuurlijk ook. Die vrijheid vinden we belangrijk: het is niet aan ons om te bepalen wat iemand wil. Mensen staan op Mariën Zathe centraal.”
Van links naar rechts: Ienske Meindertsma, Jeffrey Mark Krommenhoek (bewoner), Eelke Broersma en Bertus van Wieren (bewoner).
Zowel Eelke Broersma (geregistreerd bij Stichting Kwaliteitsregister Jeugd) als Ienske Meindertsma komen van oorsprong niet uit de zorg. Eelke komt uit de ruimtelijke ordening en zocht naast zijn kantoorbaan een maatschappelijke besteding daarbuiten. Zo belandde hij in de zorg, waar hij meer dan vijftien jaar werkte als IBG- en groepsbegeleider bij Talant van mensen met een verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag. Ienske leerde de zorg van heel nabij kennen door de begeleiding van haar zus met verstandelijke beperking. De keten leert ze van nabij kennen door haar zitting in een cliëntenraad. Zo ontwikkelen ze door de jaren naast passie voor het vak ook een eigen kijk op zorg, die gericht is op het ruimte bieden aan ontwikkeling, het leren en werken naar vermogen. Daarom biedt Mariën Zathe naast dagbesteding en begeleid wonen ook onderwijs op maat aan, waarin ze samenwerkt met verschillende scholen en waarbij de leerlingen/deelnemers in eigen tempo kunnen werken aan het behalen van deelcertificaten.
Kom jij hier wonen of werken?
Genoeg te doen, genoeg te wensen. Voor de boerderij met haar lange historie tot in de puntjes gereed is, zal het nog even duren. Maar dat is niet erg, zeggen de initiatiefnemers. Het gaat om de kwaliteit, wat je doet moet goed zijn en niet alles hoeft op dezelfde dag. Over een paar maanden verwelkomen ze de eerste bewoners. „En daarom is dit het moment om te zeggen dat we nog ruimte hebben, dus als jij hier wilt komen wonen, laat het ons dan weten. En we hebben behoefte aan versterking van ons team, dus kom gerust kijken waar je straks met ons aan de slag kunt”, vertelt Eelke. Na jaren plannen maken en zorgdragen voor uitvoering, gaan de nieuwe deuren open om wonen, leren en werken naar vermogen van mensen met een verstandelijke beperking duurzaam mogelijk te maken. Welkom op Mariën Zathe.
