De beste zorg voor ouderen verdient meer solidariteit dan we nu gewend zijn. Directeur-bestuurder Martin Kirchner van Noorderbreedte wil als organisatie krachtig, zorgzaam en toegankelijk zijn. Kiezen voor kwaliteit en betaalbaarheid in de breedte en extra aandacht voor bijzondere doelgroepen.
Historie
Met vijftien woonzorglocaties en een revalidatiecentrum in Fryslân, 2.800 medewerkers en 1.200 vrijwilligers speelt Noorderbreedte al jaren een belangrijke rol binnen de ouderenzorg. „Vanuit het verleden is ouderenzorg vooral iets dat bekend stond als armenzorg, die werd ingevuld vanuit kerken of maatschappelijke instellingen. Een voorbeeld daarvan is de voorloper van ons huidige Abbingahiem, dat ontstaan is als armenhuis in de Haniasteeg in Leeuwarden. Na de Tweede Wereldoorlog zijn we vanuit een sterke behoefte aan woonvoorzieningen, bejaardenhuizen gaan bouwen. Bennema State in Hardegarijp is daar een voorbeeld van. Later kwam er naast puur het wonen ook een zorg– en verpleegfunctie in beeld, zoals destijds bij Erasmushiem. Ook kwamen er meer gespecialiseerde zorgcentra voor ouderen bij, zoals Toutenburg in Noordbergum, het eerste psychogeriatrische verpleeghuis van Nederland. Noorderbreedte is met al haar locaties en doelgroepen een samengestelde organisatie, waar je die historische lijnen ziet samenkomen. Van daaruit hebben we onze visie op ouderenzorg, die wat ons betreft krachtig, zorgzaam en toegankelijk moet zijn. Met goede kwaliteit die betaalbaar is.”
Goede betaalbare zorg voor alle ouderen
Martin Kirchner is directeur-bestuurder van ouderenzorgorganisaties Noorderbreedte en van Thuiszorg Het Friese Land. Met MCL en ziekenhuis Tjongerschans vormen ze samen de stichting Zorgpartners Friesland, dat samenwerkt aan goede betaalbare zorg in de Friese regio. Met name dat laatste is volgens Martin Kirchner van groot belang. „In de toekomst zien we verschillende problemen ontstaan binnen de ouderenzorg, met name op het gebied van voldoende personeel en financiële middelen. Dit wordt veroorzaakt door vergrijzing enerzijds en minder aanwas van jongeren anderzijds. Wij zijn van mening dat je ondanks die problematiek de ouderenzorg in de volle breedte toegankelijk en betaalbaar moet houden. Geen excellente zorg voor een kleinere groep die het zich kan veroorloven, nee. Goede zorg voor alle ouderen, dat is de uitdaging. De ouderenzorg verdient meer solidariteit dan de marktwerking die nu zo bepalend is. Laten we de ouderenzorg zoals het nu is, dan hebben sommigen het straks goed, maar velen niet.”
Denken vanuit wat mogelijk is
Dat dat geen eenvoudige opgave is, weet Martin Kirchner heel goed. Ooit begonnen als verpleegkundige in de ouderenzorg, heeft hij er zijn hart aan verloren. Als bestuurder van Noorderbreedte probeert hij met 2.800 medewerkers het verschil te maken met persoonsgerichte zorg. „Het is daarom tijd dat we ophouden met het denken vanuit ‘beperking’. Het gaat erom wat mensen zelf kunnen, dat is de eerste stap naar meer solidariteit. Het gaat er immers om eerst te kijken wat je zelf kunt doen, voor je een beroep doet op alles dat schaars is. Het past bij de trend dat meer mensen liever thuis blijven wonen in hun vertrouwde omgeving. Kun je zelf iets niet meer, dan doe je een beroep op je eigen omgeving, op je netwerk. Gaat dat niet meer, dan volgt een beroep op de professionele zorg in de thuissituatie. En als dat niet meer gaat omdat het complexer wordt, of als er sprake is van hele specifieke zorg die niet thuis gegeven kan worden, dan is een beroep op professionele zorg elders nodig. Het is een aanpak die veel sturing vereist, zoals de afstemming van complexe zorg thuis en de zorg voor een goede doorstroom van thuis naar verpleeghuiszorg, ziekenhuis en revalidatie, en als het kan ook weer terug. Niet voor niets zien we het aanbod van deeltijddiensten toenemen, zoals dagbesteding.”
„Naast dat brede aanbod waar meer of minder gespecialiseerde thuiszorg een belangrijke rol speelt, zijn er een aantal bijzondere doelgroepen die te maken hebben met specifieke, complexe zorg, zoals mensen met probleemgedrag of een vergevorderde vorm van dementie of Parkinson. Daar horen een aantal hele specifieke doelgroepen bij, die soms weliswaar klein in aantal zijn, maar een hoge mate van complexe zorg nodig hebben, zoals mensen met het syndroom van Korsakov, de erfelijke ziekte Huntington, jonge mensen met dementie of gerontopsychiatrische problematiek.”
Inzetten op expertisecentra
„Voor die specifieke groepen komen er nu regionale en landelijke expertisecentra, waar niet alleen de zorg voor deze mensen centraal staat, maar ervaring en expertise gebundeld zijn om bij te dragen aan regionale en landelijke verbetering van die specifieke zorg. Zo is Toutenburg in Noordbergum sinds juli een Regionaal Expertise Centrum Korsakov. We zijn al jaren gespecialiseerd in de zorg voor cliënten met het syndroom van Korsakov. Met de benoeming tot expertisecentrum krijgen we een grotere rol in de verbetering van de zorg van deze cliënten in de noordelijke regio. Voor zo’n negentig mensen met de ziekte van Huntington hebben we Friesma State in Grou, met dagbesteding en dagbehandeling en een polikliniek voor diagnostiek en behandeling. Ook dat ontwikkelt zich nu naar een Regionaal Expertise Centrum. Daarnaast hebben we onze Noorderbreedte Onderzoeksacademie, die gespecialiseerd is in onderzoek naar specialistische doelgroepen zoals gerontopsychiatrie, dementie op jonge leeftijd, Huntington, Korsakov en dementie met zeer ernstig probleemgedrag. We doen dat in samenwerking met onder andere NHL Stenden en Rijksuniversiteit Groningen. Vervolgens willen we voor de gerontopsychiatrische cliënten naar een landelijke erkenning als Doelgroep Expertise Centrum.”
„Noorderbreedte en Thuiszorg Het Friese Land zetten in op toegankelijke en betaalbare zorg voor ouderen thuis en als dat niet mogelijk is op een zo goed mogelijk aanbod van gespecialiseerde (ouderen)zorg op locatie. Om het in verhouding te zien: we bedienen met ons netwerk zo’n 11.500 ouderen in Friesland, waarvan zo’n 10.000 ouderen thuis, zo’n 1.300 ouderen in een woonzorglocatie of revalidatiecentrum en daarnaast zo’n tweehonderd ouderen in gespecialiseerde zorglocaties voor complexe en langdurige zorg. Hoe beter het netwerk en de samenwerking van het netwerk van Zorgpartners Friesland is, hoe beter we kunnen blijven werken aan de toegankelijkheid, betaalbaarheid en solidariteit in de ouderenzorg. Vanuit daar kijken naar wat iemand kan en zo persoonsgericht mogelijk een goede kwaliteit van zorg aanbieden.”
