Praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek voor betere zorg voor kwetsbare mensen. In 2018 is FAITH Research gestart vanuit NHL Stenden en Hanzehogeschool in samenwerking met veertig partners. „Kijk hoe je kunt innoveren door vragen vanuit de praktijk te onderzoeken.” Job van ’t Veer en Hans Hobbelen lichten FAITH research toe.
„We doen langjarig praktijkgericht onderzoek naar de zorg voor kwetsbare mensen. We doen dat aan de hand van vragen uit de praktijk van zorgprofessionals uit ziekenhuizen, thuiszorg, ouderenzorg, psychiatrie of (verstandelijke) gehandicaptenzorg. Kennis verzamelen door onderzoek, maar vooral ook deze kennis actief delen met de zorgprofessionals en de uitkomsten implementeren in de praktijk”, vertelt Job van ’t Veer, lector Digitale Innovaties in Zorg en Welzijn bij NHL Stenden Hogeschool en een van de programmaleiders. De huidige druk op de zorg legt veel nadruk op de waan van de dag. Begrijpelijk, maar hoe kun je samen ook blijven werken aan de zorg van morgen en overmorgen? Met FAITH willen we daar het klimaat voor (blijven) creëren.”
Technologie en bewustwording
Hans Hobbelen kan zich er volledig in vinden. Met zijn ervaring van 22 jaar fysiotherapeut in een verpleeghuis, kent hij de vaak complexe ouderenzorg van zeer nabij. Ooit ging hij onderzoeken of ochtendgymnastiek voor mensen met dementie wel zo goed was. Het bleek averechts te werken; dan kun je het dus beter laten. Dat opende zijn ogen en als lector Veroudering en Paramedische zorg’ op Hanzehogeschool stond hij aan de basis van FAITH Research. Vanaf begin september is hij een van de onderzoeksleiders van het programma. Een mooi voorbeeld van hoe je verandering teweeg kunt brengen, komt uit zijn eigen oude vakgebied. „We hebben in het onderzoeksproject Com-in-Actie naar de functie van communicatie in de zorg, gebruik gemaakt van een acteur om zorgprofessionals te laten zien wat een client ervaart op het moment dat een fysiotherapeut iets uitlegt. Je ziet en voelt aan het gezicht van de acteur dat hij niets begrijpt van wat de zorgprofessional hem uitlegt. Verandering teweegbrengen zit niet alleen in het kijken naar de mogelijkheden van nieuwe technologie, maar zeker ook in bewustwording van en sturen op houding en gedrag.”
Het doen van praktijkgericht onderzoek is blijvend van belang, stellen ze allebei. „We worden met z’n allen steeds ouder en die toenemende levensverwachting zorgt voor steeds meer en vaak complexe gezondheidsproblemen. Steeds meer mensen worden kwetsbaar. De ingrijpende transities in het zorgdomein vergen meer kennis om de zorg aan die kwetsbare mensen te verbeteren en anders te organiseren. Met de achtjarige financiering van FAITH vanuit het Regieorgaan SIA kunnen we tot en met 2026 door. Het is de kunst het programma ook daarna door te kunnen zetten en samen met partners een duurzame infrastructuur te bouwen.
Het helpt de zorg en het helpt vooral het toenemende aantal kwetsbare mensen”, stelt Van ’t Veer. „Inhoudelijk, maatschappelijk en economisch belang komen hier bij elkaar. En vergeet niet dat er een zorgkloof is ontstaan, van mensen die zorg wel kunnen betalen en van mensen voor wie allerlei vormen van zorg steeds minder makkelijk beschikbaar zijn. Die kloof moeten we zien te dichten.
“Om de zorg verantwoord te innoveren moet je juist mensen die kwetsbaarder zijn hier nadrukkelijk bij betrekken. Ook al is het soms lastiger juist hen te bereiken en hiertoe te activeren. Daarom zetten we binnen FAITH nadrukkelijk in op co- creatieve, mensgerichte vormen van onderzoek.”
Tussen informeel en professioneel
„Wat we doen raakt ook heel erg aan dat grote grijze gebied van de informele en de professionele zorg”, stelt Hans Hobbelen. „Preventie en re- ablement wordt steeds belangrijker, dus ook het toegepast onderzoek naar hoe je zorg kunt voorkomen en hoe je mensen daar meer bewust van maakt. We zullen steeds meer gaan naar ‘zorg op maat’, om ook kwetsbare mensen zo lang mogelijk gezond en zelfstandig te houden en gericht zorg te kunnen bieden.
De politiek heeft heel erg de neiging om allerlei zaken plat te slaan en snel een oplossing te eisen, maar de mens is heel divers, dus de zorg ook. Het gaat erom dat je als zorgprofessionals in staat bent die zorgbehoefte en wens te vertalen. Wat heeft iemand nodig? Wat werkt wel of niet, hoe kun je aan de behoefte voldoen? Hoe meer kennis we daarover vergaren en dat met elkaar delen en de zorginfrastructuur van daaruit verbeteren, hoe beter we daartoe in staat zijn.”
Optimisme om te veranderen
Bij beiden overheerst vooral optimisme. Zoals Job van ’t Veer het stelt: „We moeten het chagrijn voorbij dat het allemaal moeilijk, lastig en niet oplosbaar is. We zien dat wat we doen, werkt. We zien de enorme wil om samen verder te willen komen, te veranderen naar betere zorg. We delen in de breedte met heel veel organisaties nut en noodzaak en de wil tot verandering.”
Ook op het thema van personeel in de zorg delen ze een optimistische kijk. „Verandering in de zorg heeft zeker ook daarmee te maken. Van oudsher is de zorg hiërarchisch gestructureerd, heeft iedereen vanuit functie zijn omschreven taak en verantwoordelijkheid. Als je kijkt vanuit aantrekkelijk werkgeverschap en loopbaanperspectief, zul je veel vaker het mandaat daar moeten liggen waar het hoort, op de werkvloer. En zul je door onderzoek moeten kijken hoe je daarin verdere verandering teweegbrengt; maar ook antwoord geeft op vragen hoe je bijvoorbeeld voorkomt dat verzorgenden op hun 60ste nog dezelfde taken op zich moeten nemen”, stelt Job van ’t Veer.
Netwerkorganisaties FAITH Research heeft meer dan genoeg toekomst om verandering in de zorg concreet te maken. Kennis ontwikkelen en verbinden. Zoals Hans Hobbelen en Job van ’t Veer het namens 53 onderzoekers zeggen: „ We vragen ons iedere dag af hoe we zorg en ondersteuning aan kwetsbare mensen kunnen verbeteren, altijd uitgaande van de wens van de zorgvrager en de professional”.
