Dat zeggen wethouder Pieter van der Zwan (wethouder gemeente Smallingerland) en regiocoördinator Mark Dessing van zorgverzekeraar De Friesland en Zilveren Kruis. De zorg staat onder druk en dreigt in de toekomst om te vallen als we niets doen. Een boodschap die is binnengekomen bij alle betrokkenen in de zorg. In het najaar van 2022 werd het landelijk Integraal Zorg Akkoord ondertekend door partijen uit de zorg, ondersteuning en welzijn. En dat is niet voor niets. Intensieve samenwerking tussen allerlei instanties wordt als één van de oplossingen gezien.
Daarin spelen de gemeenten en de zorgverzekeraars een aanjagende rol. In Fryslân is inmiddels het rapport Regiobeeld Friesland opgesteld, wat moet leiden tot een Regioplan voor de provincie Fryslân. Wethouder Pieter van der Zwan van Smallingerland en Mark Dessing zijn daar nauw bij betrokken en vertellen hoe de zorg er in Fryslân voorstaat.
De gemeente Smallingerland en De Friesland en Zilveren Kruis zijn aangewezen om het traject in goede banen te leiden. „We trekken daarin vanaf dag één samen op met GGD Fryslân (Lineke Kleefstra) en de koppelgemeenten Sûdwest-Fryslân (Marianne Poelman), Heerenveen (Sybrig Sytsma) en Leeuwarden (Hein Kuiken)”, geeft de wethouder aan.
Zorgvraag neemt toe
In het Regiobeeld Friesland wordt een beeld gegeven van de prognoses en ontwikkelingen in de zorgbehoefte en andere relevante informatie over de bevolking van Friesland. Daarnaast wordt de capaciteit van de zorg, sociaal domein en ondersteuning in de provincie weergegeven. Uit dit beeld komt naar voren dat door vergrijzing, krimp en een hoger aandeel kwetsbare inwoners de zorgvraag de komende jaren toeneemt, terwijl de arbeidsmarkt krimpt.
„Eén van de conclusies is dat we in Friesland te maken hebben met een dubbele vergrijzing”, zegt Van der Zwan. „Mensen worden ouder, wat op zich goed nieuws is. Maar, er komen hierdoor ook steeds meer ouderen bij. En zo zijn er meer ontwikkelingen die, als we niets doen, gaan zorgen voor meer druk op de zorg. Dat betekent onder andere dat we sterker moeten inzetten op preventie en het voorkomen van ziekte en ongemak.” En daar heeft niet alleen de gezondheidszorg een rol in. „Gezond ouder worden heeft ook te maken met welzijn, met het sociale domein. En dan komen de gemeenten in Friesland in beeld.” Het mooie is dat Fryslân een voorsprong heeft, dankzij de Mienskip. Daarover later meer.
Digitalisering
We gaan eerst even terug naar de conclusies in het Regiobeeld. Dessing:„ Het blijkt dat inwoners van Friesland relatief veel gebruik maken van eerste-lijns-zorg, zoals de huisarts en wijkverpleegkundige. Echter, is het ook zo dat de gemiddelde Fries relatief weinig gebruik maakt van de tweede-lijns-zorg, zoals bijvoorbeeld het ziekenhuis. Daaruit kunnen we de conclusie trekken dat daardoor de druk op de eerste-lijns-zorg relatief hoger is dan in andere delen van het land. Tegelijkertijd neemt het aantal huisartsen af en zijn verpleegkundigen ook schaars, dus moeten we rekening gaan houden met krapte. We moeten de eerste-lijns-zorg versterken, om iedereen te kunnen blijven bedienen. Daarom wordt er bijvoorbeeld gekeken naar andere methodes, zoals digitalisering en innovatieve oplossingen. Daar ontkomen we niet aan.”
„Een voorbeeld hiervan is de samenwerking van de vier Friese ziekenhuizen om tot een toekomstig bestendig ziekenhuislandschap te komen voor Friesland. Op de lange termijn een noodzakelijke stap om de ziekenhuiszorg ook in de toekomst kwalitatief hoog en toegankelijk te houden voor alle inwoners van Friesland. De komende periode gaan we hierover in gesprek met alle betrokken partijen”, aldus Dessing.
Bestaanszekerheid
Ook de sociaal economische status speelt een rol in de gezondheid van mensen. Van der Zwan:„ Noem het bestaanszekerheid. Krijgt iedereen dezelfde kansen om gezond te leven?” En vult Dessing aan:„ Bereiken de bestaande gezondheidsprogramma’s ook voldoende mensen? Wij denken dat daar nog wel verbetering in is te behalen. Verder is de inrichting van de openbare ruimte van belang, waarbij de gemeenten nadrukkelijk in beeld zijn. Kortom, voor het welzijn van mensen spelen allerlei factoren een rol.”
Samenwerken
In Fryslân wil men de integrale zorg op een eigen manier gaan aanpakken. Van der Zwan:„ Het mooie is dat we in onze provincie elkaar goed weten te vinden en al heel veel samenwerken. Dat beeld leeft ook in de rest van het land overigens. We kunnen snel schakelen en hebben een goede samenwerking, noem het de Fryske oanpak. We doen al veel meer dan we denken, maar zijn er nog lang niet. Er moet nog heel veel gebeuren, willen we de zorg op peil houden.”
In het Regioplan staat een aantal onderwerpen centraal, zoals een sterke sociale basis met beschikbare en toegankelijke zorg. „Dat kunnen we bereiken door de Mienskip te versterken. Daarnaast zetten we in op gezond ouder worden, mentale gezondheid en weerbaarheid, gezond leven & preventie, het versterken van de eerste-lijns-zorg en een toekomstbestendig zorglandschap. En tenslotte zijn er nog andere onderwerpen waar je rekening mee moet houden, zoals de arbeidsmarkt, digitalisering en burgerbetrokkenheid.”
„Waar we in 2040 staan”, herhaalt Van der Zwan de vraag, „dan is de Fryske Mienskip hét voorbeeld voor de rest van Nederland. Behoort Fryslân tot de meest gezonde regio’s van Europa en hebben we gezamenlijk de handen ineen geslagen om alle zorgvragen die er zijn goed op te lossen.”
Meer informatie is te vinden op: dejuistezorgopdejuisteplek.nl
