Dat de arbeidsmarkt een groot probleem heeft om banen ingevuld te krijgen, weet iedereen ondertussen wel. De vraag is hoe je dat oplost. Er zijn zeker een miljoen mensen in Nederland die meer potentieel hebben, maar niet aan de slag kunnen of gaan. Hoe overbrug je de afstand tussen de mensen die willen werken en werkgevers? Noordz vraagt het aan Anita Landmeter van Olympia.
”Het personeelstekort is wellicht minder groot, als we bereid zijn naar andere groepen te kijken en andere vragen te stellen. Er zijn veel meer mensen beschikbaar voor werk als we er in slagen hun wensen, behoeften en mogelijkheden te matchen met de markt. Er is voldoende potentieel. Volgens het CBS zijn er in Nederland 1 miljoen mensen die (meer) willen werken. Ik hoor vaak over ‘mensen die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben’. Ik denk dat het eerder andersom is. De arbeidsmarkt heeft een afstand tot deze mensen. Maar tegelijkertijd staat deze markt te springen om mensen, er moet dus iets veranderen om de huidige mismatch op te lossen. Dus zeggen wij, laten we de waarde van de mens weer centraal zetten en ons openstellen voor deze groep. Dat is een gesprek over ‘willen’, over het bieden van perspectief, met motivatie als kern.”
Creëer werk dat past bij de sollicitant
Anita merkt dat er al iets aan het veranderen is: “Steeds meer werkgevers zien in dat ze hun personeelstekort alleen kunnen oplossen als ze op een andere manier naar werk en waardering gaan kijken. Kijk naar wat mensen te bieden hebben, in plaats van te denken vanuit je eigen aanbod. Kijk naar wat zij willen en kunnen en zorg dat je werk creëert dat daarbij past. Doe dat in plaats van ‘dit is de baan, daar hoort dat CV bij’. Dat is niet meer van deze tijd. De eerste beweging zien we al bij onze klanten, maar we kunnen nog veel meer mensen perspectief op werk bieden. Een voorbeeld: als je als bedrijf drie openstaande vacatures hebt die op elkaar lijken en alle drie met een stukje repeterend werk, dan kun er ook voor kiezen om hetzelfde type werkzaamheden samen te voegen tot één functie. Dan is de kans dat je daar iemand voor vindt, veel groter, want er zijn genoeg mensen die het prima vinden om repeterend werk te doen, zolang jij als werkgever daar waardering voor hebt.”
‘Er is potentieel genoeg, als je anders durft te kijken’
Belangstelling waarmaken
Anita Landmeter is manager Productie, Logistiek en Administratie bij Olympia in Leeuwarden, Drachten, Heerenveen en Sneek. Met alle ervaring op die plek, heeft zij de voortrekkersrol binnen vier uitzendvestigingen om de ‘afstand tot de arbeidsmarkt’ aan te pakken. Haar ervaring, positieve houding en gezonde nieuwsgierigheid naar de unieke waarde van mensen gebruikt ze om die afstand te verkleinen. Van de klanten in de markt naar die enorme groep werkwillenden en omgekeerd. Het begin is er, zegt ze. „Het kost tijd, daar moet je eerlijk in zijn. Je kunt niet even een rondje bellen, een paar gesprekken voeren en dan verwachten dat je het probleem dat al decennia lang bestaat, in een paar maanden kunt oplossen. Je moet willen investeren in mensen en geloven dat het kan. Wij zijn ervan overtuigd dat we met die positieve houding verder komen, mensen aan het werk krijgen als we laten zien dat we geïnteresseerd zijn in wat iemand kan en wil. Het gaat er om belangstelling te tonen en dat blijven waarmaken.”
Hoe pak je dit aan? Anita Landmeter: „Het gaat er om dat je inzicht krijgt in de motivatie van iemand om te willen werken en in iemands talenten. Daarnaast moet je weten welke opleidingsmogelijkheden er zijn, bijvoorbeeld in samenwerking met overheden en onderwijsinstellingen en welke subsidiemogelijkheden daarvoor zijn. Tot slot is het belangrijk om oprecht geïnteresseerd gesprekken aan te gaan met kandidaten. Ongeacht iemands achtergrond of cultuur, behandel iedereen gelijk. Dat begint bij het stellen van open vragen en luisteren. Wie ben je, wat wil je, wat kun je, wat vind jij leuk, waar word je vrolijk van, waarvoor kom je graag je bed uit? Daarna kijk je naar iemands ervaring, waar iemand zich thuis zou voelen en welke kenniskloof er nog moet worden overbrugd. Bijvoorbeeld met een BBL- traject (een beroepsbegeleidende leerweg) of met alleen een korte cursus om een bepaald certificaat te halen. Als arbeidsbemiddelaar proberen we dit proces voor werkgever en werkzoekende zo makkelijk en aantrekkelijk mogelijk te maken. Bijvoorbeeld door iemand eerst ergens op proef te plaatsen. We begeleiden mensen vanaf het eerste kennismakingsgesprek totdat ze echt op hun plek zitten. En ook daarna houden we de vinger aan de pols en monitoren we iemands leerpad en ontwikkeling. Niet alles lukt in één keer, maar je als werkgever openstellen voor mensen die nog wat te leren hebben, is een goed begin…”
Maatwerk
„Het is altijd maatwerk, er is geen standaardoplossing. Maar het personeelstekort is zo groot, dat meer en meer werkgevers zich openstellen voor mensen die willen werken. Een goed gesprek kan bezwaren en belemmeringen wegnemen. Zo krijg je een goed beeld van de mogelijkheden voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, welke rol medewerkers daarin spelen en hoe je het werk zo kunt organiseren dat er meer matches mogelijk zijn. We zien steeds vaker dat een dergelijk gesprek vertrouwen geeft. Niet alleen om het personeelstekort op te lossen, maar zelfs om de productiviteit te verhogen. „Werk maken van de unieke waarde van de mens, dat is waar het om draait. En zo komen we stapje voor stapje dichterbij onze missie: mensen en organisaties gidsen naar een wereld waarin iedereen betekenisvol werk doet. Uit eigen ervaring weet ik dat het de tijdsinvestering meer dan waard is.”
