Ze zijn vrolijk, nieuwsgierig, kritisch en ondernemend. Studenten Food Innovation, Water, Aarde en Klimaat & Milieu en chemisch, biologisch en medisch analist, weten waarvoor ze het doen. Een vak en competenties leren om bij te dragen aan de wereld waarin ze leven. Maatschappij en bedrijven ontdekken en ontmoeten elkaar op MBO Life Sciences.
MBO Life Sciences is onderdeel van Friesland College en Aeres MBO in Leeuwarden. Het is een samenwerkingsverband met tal van opleidingen voor vakmensen van straks: analist op een laboratorium, procesoperator in de zuivel, beheerder bij een waterschap of procestechnicus bij een waterleidingsbedrijf. Samenwerken staat er centraal. Studenten onderling, met hun docenten en met de opdrachtgevers uit het bedrijfsleven. Want daar komen tal van onderzoeksvragen vandaan, die de basis van studie en onderzoek vormen. Naast inhoudelijk een vak leren, staan houding en gedrag op MBO Life Sciences centraal. „Studenten van MBO Life Sciences leren een vak en worden uitgedaagd op competenties, zoals samenwerken, organiseren, communiceren, een actieve en kritische houding hebben, ondernemen en onderzoeken, open en nieuwsgierig zijn.”
‘De wereld is in transitie en dat betekent dat ons onderwijs mee moet in die verandering’
Nieuwsgierig naar het onbekende
Teamleider en docent Food Innovation en Milieu (Water, Aarde & Klimaat) Edith Fernandes en coördinator en docent Laboratorium (biologisch, medisch en chemisch analist) Anneke Uitterdijk zitten enthousiast aan tafel. De onderwijsverandering die een paar jaar geleden is ingezet op hun MBO Life Sciences, slaagt. „Ik zie hier vooral vrolijke studenten. Actieve jonge mensen, die nieuwsgierig zijn en graag willen bijdragen. Dat is enorm positief. Ze hebben een actieve houding, ze willen onderzoeken en doen.” Niet in het minst is dat te danken aan een andere kijk op de onderwijswereld. Directeur Aeres MBO Jans Helmers: „De wereld is in transitie en dat betekent dat ons onderwijs mee moet in die verandering. We willen zo dicht mogelijk op de actualiteit zitten, we willen inspelen op de vraag naar verandering, onderzoeken wat we nog niet weten over die nieuwe wereld. Transitie betekent dat er vooral heel veel is dat we nog niet weten. Daarom moet je wel nieuwsgierig zijn naar het onbekende, want dat is jouw toekomst. Dat is de basis van waaruit we ons onderwijs geven. Het vraagt een intrinsieke motivatie van studenten en docenten, van de bedrijven en instellingen waarmee we samenwerken. We zien dat het positief uitpakt. Als praktische onderwijsinstelling sluiten we steeds beter aan bij vragen uit het bedrijfsleven. Zo krijgen onze studenten al vroeg een beeld van de wereld waarin ze terechtkomen en leren ze ook hun eigen netwerk te bouwen.”
Wetenschappelijk op MBO-niveau
Dicht op de actualiteit zitten, brengt onverwachte vragen. Een mooi voorbeeld daarvan diende zich vroeg dit jaar aan met de oorlog tussen Oekraïne en Rusland. Jans Helmers: „Onze voeding-studenten voelden zich zeer betrokken bij dit drama en hebben in no-time een pop-up store opgezet waarin ze samen met bedrijven producten ontwikkelden, produceerden en verkochten. Het geld ging naar een organisatie die daar basisspullen voor de vluchtende bevolking voor kocht”. Studenten hebben zich met veel plezier op die vraag hebben gestort. Het bedrijfsleven in Friesland bestaat vooral uit mkb- bedrijven, die niet beschikken over R&D- afdelingen waar je die vraag even neerlegt. Wij helpen ze daar graag bij. Het maakt heel concreet wat we bedoelen met de wereld van buiten naar binnen halen.”
„We zeggen wel eens dat we de enige wetenschappelijke opleiding op MBO- niveau zijn. We leren onze studenten een vak, we dagen ze uit op hun houding en gedrag om verder te kijken dan hun neus lang is. Is het echt zo? Die vraag is wezenlijk,” vult Anneke Uitterdijk aan. „Ook het laboratoriumonderwijs verandert in rap tempo. Door automatisering en digitalisering gaan processen niet alleen sneller, maar we weten ook steeds meer. Tegelijk leren we onze studenten een voortdurend kritische houding te hebben. Klopt, met alles dat ik weet van mijn vak, de uitslag wel die mijn analyse genereert? Die alerte houding, het niet vanzelf aanvaarden, vinden veel van onze studenten heel leuk, het past ze en het past in de tijd. Net zoals we ze leren elkaars mening te vragen en zowel zelfstandig als in teams te werken. Het zijn redenen waarom relatief veel van hen, maar liefst zeventig procent, succesvol doorstroomt naar het HBO. Want daar hebben ze veel profijt van wat ze hier al hebben geleerd.”
De vrijheid om te onderzoeken Intrinsieke motivatie is wezenlijk, zeggen jullie. Hoe wakker je dat bij jongeren aan? Jans Helmers: „Door veel open en nieuwsgierige vragen te stellen trigger je de student om zelf op onderzoek uit te gaan. Op deze manier en door samen te werken vergroot de student zijn kennis en genereert antwoorden op vraagstukken die nog onbeantwoord waren. Soms ontdekt een student het antwoord pas als hij van het gebaande pad afwijkt.” Edith Fernandes: „Studenten hebben hier de vrijheid in waar ze aan willen werken. Je mag hier kiezen of jij je wilt verbinden aan de vraag die een bedrijf heeft. Leren wat bij je past, keuzes durven maken. Leren wat circulariteit voor kansen biedt en heel kritisch kunnen en durven zijn in de vraag in hoeverre iets ‘nieuws’ echt bijdraagt, duurzaam of circulair is. Door de vrijheid te onderzoeken wat ze willen en het laten aangaan van verbindingen, leren studenten hun enthousiasme en motivatie te prikkelen.”
MBO Life Sciences is gericht op een continue leerproces, want de vragen en antwoorden van vandaag, zijn morgen misschien weer anders. Een onderzoekende, ondernemende houding van studenten en docenten geeft een gedreven mindset om het goede te kunnen bijdragen. „En zolang wij als instelling dat vanuit onderwijskwaliteit kunnen borgen, weten onze studenten zeker dat ze met een waardevol diploma de maatschappij en het bedrijfsleven instappen. Tel daarbij dat de arbeidsmarkt de komende jaren heel positief is voor mensen die een vak en competenties hebben geleerd. De toekomst met MBO Life Sciences is waardevol en biedt veel jongeren enorm perspectief.”
