voorzitter regiobestuur LTO Noord Trienke Elshof
PARTNERBIJDRAGE | In de huidige tijd wordt meer dan eens duidelijk hoe belangrijk voedselzekerheid is. Tegelijkertijd groeit de klimaatdiscussie en de rol die de landbouw daarin speelt. Voor LTO Noord waren het al drukke tijden, maar de rol van de belangenbehartiger in alle discussies die gaande zijn en plannen die worden gemaakt, is belangrijker dan ooit. Eén conclusie wil Trienke Elshof, voorzitter regiobestuur Noord, alvast trekken: „We moeten zuinig zijn op de landbouw in ons land.”
“Het idee leeft dat alles wat we willen eten en drinken er altijd is. Deze tijd bewijst het tegendeel. Dat moet ons de ogen openen, niets is vanzelfsprekend.” Ze merkt in de hele discussie dat er anders naar voedselzekerheid wordt gekeken. “Het is daarom belangrijk dat we producenten en consumenten dichter bij elkaar gaan brengen. De bewustwording rondom voedsel moet groeien. Je weet pas wat je mist als het er niet meer is.”
Stof opwaaien
We spreken haar kort nadat minister Christianne van der Wal het nieuwe stikstofplan presenteerde, een plan dat zoals verwacht veel stof deed opwaaien onder boeren, maar ook in politiek Den Haag. Het geeft aan hoe ingewikkeld de materie is. Dat er iets moet gebeuren, daar is iedereen het over eens. Over de manier waarop verschillen de meningen.
Er zijn drie mogelijkheden om de stikstofuitstoot in de agrarische sector te verlagen. Ten eerste is dat de uitstoot van stikstof per bedrijf verlagen, bijvoorbeeld door managementmaatregelen, innovatie of emissiearme stalsystemen. “Met managementmaatregelen, vaak innovatief, hebben we het bijvoorbeeld over het verminderen van eiwitten in veevoer, waardoor de emissies naar beneden gaan. Of water toevoegen aan mest, wat veel emissiereductie meebrengt of het stimuleren van weidegang, waardoor de mest automatisch wordt gescheiden van de urine. Zo zijn er allerlei pilots gaande die moeten bijdragen aan een vermindering van de uitstoot. De drie Noordelijke provincies hebben een plan ingediend, Laaghangend Fruit geheten, om deze managementmaatregelen aan te kunnen bieden met geld van het Rijk, waardoor er snel resultaat kan worden bereikt.”
“Een tweede mogelijkheid om de stikstofdruk op de natuur te verminderen is het verplaatsen van bedrijven die te dicht bij een Natura 2000 gebied staan. En als laatste, en daar is de meeste ophef over ontstaan, is het laten stoppen of opkopen van de zogenaamde piekbelasters. Dat moet altijd vrijwillig gebeuren”, vindt Trienke.
Verduurzaming
“Onze uitgangspositie is gericht op een verdere verduurzaming van de landbouw”, geeft ze aan. “Er gebeurt al veel op dat gebied en er kan een versnelling plaatsvinden, mits we niet gelimiteerd worden door allerlei bepalingen, regels en het rechtssysteem. Dat weerhoudt boeren er vaak van om grote stappen op het gebied van duurzaamheid te kunnen nemen. Bovendien kost verduurzamen geld, het mag niet ten koste van het verdienmodel gaan.”
Ze wijst erop dat in Noord-Nederland het aantal intensieve veehouderijen ten opzichte van provincies als Brabant en Limburg gering is. “Ook hier ligt echter een opgave om stikstof te reduceren. In de gebiedsgerichte aanpak moeten boeren betrokken worden bij de uitwerking van de plannen. Wij pleiten niet voor generieke maatregelen, maar juist daar maatregelen nemen waar het nodig is. Door het gebied aangedragen, het gebied moet zelf aan zet zijn.”
“LTO Noord is ervan overtuigd dat Noord- Nederland bij uitstek geschikt is voor een florerende landbouw. Een regio waar landbouw naast de dorpen en de natuur kan bestaan, met respect voor elkaars belangen. Naar die balans zijn we elke dag op zoek. Vanuit de gedachte dat de werkgelegenheid in Noord-Nederland voor een belangrijk deel afhankelijk is van de agrarische sector. Daarnaast zijn we een belangrijke leverancier van melk en graan voor eigen gebruik en pootaardappelen. Alleen met elkaar kunnen we tot oplossingen komen die voor alle partijen aanvaardbaar zijn.”
Friesland
‘Beeldvorming in de politiek en bij de burger staat in contrast met de realiteit’
Belangenbehartiging is volgens Jan Teade Kooistra, regiobestuurder LTO Noord in de provincie Friesland, vooral een kwestie van veel uitleggen, laten zien hoe het boerenbedrijf werkt en waar je tegenaan loopt. „Politici en maatschappelijke organisaties willen graag dat we het anders gaan doen, dat we moeten veranderen, maar dan moeten ze wel goed weten waar ze over praten en daar schort het nog wel eens aan. Wat dat betreft hebben we veel last van een verkeerde beeldvorming.”
Hij wijst bijvoorbeeld op de invoering van nieuwe regels, maar ook op allerlei wensen vanuit de maatschappij. „Die spreken elkaar soms tegen. Dat is één van de redenen waarom we politici en maatschappelijke organisaties graag uitnodigen. Het is mooi werk om dat uit te leggen.” Met name landelijke politici staan volgens hem ver van de boerderij af, wat nog eens duidelijk werd bij het verhaal over stikstof dat minister Van der Wal een aantal weken geleden bij Op1 vertelde.
Passie
„We hebben het over boerengrond waarop natuur- en maatschappelijke organisaties invloed willen uitoefenen. Maar bedenk wel dat het over onze grond gaat. Boer zijn is hard werken en we willen graag enige perspectief houden. Het vak moet ook leuk blijven. Ja, het is een passie, maar daar wordt momenteel helaas flink aan geknaagd.”
Belangenbehartiging is daarom belangrijker dan ooit en LTO Noord zet daar flink op in. Met afdelingsbestuurders die actief zijn in gemeenten, regiobestuurders in de provincie en landelijke bestuurders in Den Haag, tot in Brussel aan toe. „Een fijnmazig netwerk van vertegenwoordigers”, zegt Kooistra, „waarmee LTO zich onderscheidt van andere organisaties. Dit kan alleen dankzij de leden en de beleidsmedewerkers die voor de ondersteuning zorgen.”
In Friesland spelen momenteel 4 grote thema’s, waarvoor Kooistra zich namens LTO Noord inzet: stikstof, Veenweide (peilbeheer), ganzen en weidevogels. „Dat kost veel tijd, maar dat heb ik er graag voor over. Ik ben er van overtuigd dat we alleen met elkaar tot goede en juiste resultaten kunnen komen, de belangenbehartiging zoals die bij LTO is georganiseerd biedt daarvoor in mijn ogen de meeste kans op succes.”
Groningen
‘Er mag wel eens wat snelheid in het hele proces komen’
Dat zegt regiobestuurder Lammert Westerhuis over de discussie rondom de stikstofuitstoot in de landbouw. „Hoewel het in de provincie Groningen niet zo’n grootprobleem is als in andere provincies duurt het allemaal wel erg lang.” Daardoor staat er momenteel veel stil, is zijn overtuiging, en dan met name in de veehouderij. „Een aantal boeren heeft op dit moment ten onrechte nog geen nieuwe natuurvergunning, maar wel opvolging voor de boerderij. Ook voor de agrarische ondernemers in het aardbevingsgebied zijn nog geen oplossingen voor schadeherstel. Dat is een gigantisch probleem, want ontwikkelingen staan daardoor wel stil en dat is jammer.” „Met schadevergoedingen van de overheid kun je weer investeren in je bedrijf en werken aan innovaties. Dat is goed voor de toekomst van de agrarische sector en daar kan het hele gebied van profiteren. Want als de landbouw floreert is dat goed voor iedereen: personeel, middenstand, toeleveranciers, enzovoort.” Westerhuis pleit voor meer samenwerking tussen landbouw en natuurorganisaties. Dat dit tot resultaat kan leiden blijkt bijvoorbeeld aan het uitstel voor de aanlanding van de stroomkabel aan de kust in Noord-Groningen. „Dat zou ten koste gaan van de natuur en de kostbare landbouwgebieden. Er komt nu eerst een gedegen onderzoek naar de gevolgen voorde landbouw en pas dan wordt er een beslissing genomen.” „Natuur en landbouw kunnen naast elkaar bestaan. Dat is het doel van de natuurorganisaties, maar ook van de boeren. Als we daar met elkaar de balans in kunnenvinden, dan is dat winst voor iedereen.”
Drenthe
‘Niet over de boer praten, maar met’
Dat vindt regiobestuurder Arend Steenbergen, die de belangen van de Drentse boer zo goed mogelijk probeert te behartigen. „Ik vind het schokkend hoe er momenteel over de landbouw wordt gepraat. En dat terwijl er in de laatste jaren behoorlijk veel is gebeurd op het gebied van het milieu. Via innovaties proberen we op allerlei manieren het milieu te ontzien. En ook met managementmaatregelen, waarbij we bijvoorbeeld door minder eiwit in het voer de uitstoot van stikstof kunnen verminderen.” Steenbergen, zelf eigenaar van een melkveebedrijf met 120 koeien, ziet en ervaart dat er veel op de boer afkomt. „Als de politiek met de boeren blijft praten, dan komen er oplossingen.” Samenwerken luidt het credo, zo vindt hij. Als voorbeeld noemt hij het project Boer, Burger en Biodiversiteit. „Daarin werken we samen met de provincie en diverse natuurorganisaties. Er zijn inmiddels zeven projecten opgestart die de biodiversiteit en landschapskwaliteit ten goede komen, zonder dat dit ten koste gaat van het verdienmodel van de boer. Daar moeten we met elkaar naartoe en daar gaan we ons de komende tijd blijvend voor inzetten.”
Wij zijn de belangenvereniging van boeren en tuinders. Door boeren en tuinders te helpen met ondernemerschap, innovatie en duurzaamheid, nemen we ze mee naar de toekomst. Heb je vragen over belangenbehartiging of lidmaatschap kijk dan op www.ltonoord.nl / of bel met 088 – 888 66 66
