Waterschap Noorderzijlvest werkt steeds duurzamer en stimuleert ook aannemers en bouwbedrijven om dit te doen. Zodat er minder CO2.-uitstoot is en schadelijke gevolgen voor mens en natuur zoveel mogelijk worden beperkt. Juist door samen op te trekken, kan milieuvriendelijk bouwen en werken de norm worden. Met hergebruik als uitgangspunt.
„De eerste stappen zijn gezet”, vertelt Margit Akkerman, adviseur duurzaamheid bij Noorderzijlvest. „We werken toe naar een circulair waterschap. In de circulaire economie bestaat geen afval en worden grondstoffen steeds opnieuw gebruikt. Zo gebruiken we opgegraven bagger als bouwproduct. En ook de restproducten van onze rioolwaterzuiveringen kunnen weer van nut zijn. Uit afval en slib kun je mineralen en grondstoffen terugwinnen. En met de warmte die vrijkomt bij de zuivering kun je opnieuw energie opwekken.”
Duurzame dijk
Een ander voorbeeld van hergebruik vindt Margit Akkerman de dijk bij Lauwersmeer. „Daar gebruiken we bijna 100% van het asfalt, de klei en koperslakblokken van de bestaande dijk in de nieuwe dijk. Verder vragen we bedrijven met wie we samenwerken aan de dijk om te investeren in schonere machines met minder uitstoot. Hier dragen we financieel ook zelf aan bij vanuit het Hoogwaterbeschermingsprogramma en het waterschap. Zo geven we een belangrijke stimulans aan de verduurzaming van materieel in de grond-, weg- en waterbouwsector.”
Overheid heeft een verantwoordelijkheid
Hergebruik beperkt zich overigens niet tot dijken. Mark Pietersen, projectmanager bij Noorderzijlvest: „We kijken ook naar renovatie van gemalen, stuwen en waterkeringen. Sloop en nieuwbouw is niet altijd nodig. En slopen we wel, dan inventariseren we of er onderdelen zijn die we kunnen hergebruiken. We zijn zuinig op onze materialen.”
„Staal en beton zijn bijvoorbeeld goed opnieuw te gebruiken. Denk aan damwanden uit een kanaal of betongranulaat uit een oud gemaal. Als straks in Zoutkamp het nieuwe gemaal Hunsingo staat, beslissen we wat we met het oude gemaal doen. Dit kan een nieuwe bestemming krijgen of worden afgebroken. We inventariseren nu al welke onderdelen en materialen dan wellicht geschikt zijn voor hergebruik. Als overheid hebben we hier een verantwoordelijkheid in.”
Ontwerpen voor hergebruik
En die verantwoordelijkheid gaat nog verder, vindt Mark Pietersen: „Bij nieuwbouw moeten we zorgen voor demontabele ontwerpen. Dus aan de voorkant al rekening houden met herbruikbare materialen. Dat vergt standaardisatie. Het is dan van belang om al vooraf met ontwerpers en bouwers om de tafel gaan. Samen kunnen we echt een verschil maken.”
Voordeel voor klimaatvriendelijke bedrijven
Margit Akkerman is het met hem eens: „Het werkt alleen als we gezamenlijk optrekken. De overheid heeft hierin een voortrekkersrol. Daarom zijn we sinds kort ook gecertificeerd voor de CO2 -prestatieladder. Dit instrument helpt bedrijven en overheden bij het verminderen van CO2.. Bedrijven die werk maken van klimaatvriendelijk ondernemen en gecertificeerd zijn, geven we een voordeel bij het gunnen van opdrachten. Zo stimuleren we bouwbedrijven om minder CO2 uit te stoten bij hun werkzaamheden en binnen de keten.”
Tweede kans voor gemaal H.D. Louwes?
Robin van der Kolk, student civiele techniek aan de Hanzehogeschool Groningen, deed zijn afstudeeronderzoek bij Waterschap Noorderzijlvest. Hij onderzocht afgelopen half jaar welke onderdelen van gemaal H.D. Louwes in aanmerking kunnen komen voor hergebruik.
„Als het nieuwe gemaal Hunsingo gereed is, krijgt het oude gemaal H.D. Louwes een andere bestemming of wordt het afgebroken. We bekijken nu al welke elementen en materialen geschikt zijn voor eventueel hergebruik. Dat doen we zo vroeg mogelijk, zodat andere overheden of bouwers die interesse hebben, bij hun eigen ontwerpen alvast rekening kunnen houden met het hergebruik van onderdelen.
Een uitdaging is wel dat gemaal H.D. Louwes nooit is ontworpen voor hergebruik. Veel onderdelen zijn op maat gemaakt. Daar moet je dan maar net een nieuwe bestemming voor kunnen vinden. Maar we proberen het wel. De tandwielkasten, bronsmotoren en vijzels zijn van zeer goede kwaliteit. Hier is ook al interesse voor. En ook ijzer kan worden hergebruikt. Soms als geheel en anders door het te repareren of te laten omsmelten. Bij beton is het soms mogelijk wanden op maat te zagen. En anders kun je bruikbare bestanddelen terugwinnen, zoals zand, grind en cement. De betonketen bestaat al. Die zorgt dat hergebruik op verschillende manieren mogelijk is.
Mijn advies is eerst intern te kijken of je materialen kunt hergebruiken. Daarnaast zijn er vraag en aanbod platforms voor hergebruik, zoals DuSpot. Noorderzijlvest is daar sinds kort bij aangesloten, net als een aantal andere waterschappen, aannemers en adviseurs.”
Meer informatie
noorderzijlvest.nl/duurzaam-werken
